Deprem Vergisi yasalaştı
Güncelleme Tarihi:
Oluşturulma Tarihi: Kasım 26, 1999 00:00
TBMM Genel Kurulu'nda, depremin yolaçtığı ekonomik kayıpların giderilmesi amacıyla bazı ek vergiler getiren tasarıya yeni maddeler eklenerek, "özel işlem vergisi" ve "faiz vergisi" getirildi. Hükümet ortağı parti grupları tarafından verilen önergeyle tasarıya eklenen maddeye göre, 8 yıllık zorunlu temel eğitime katkı payı kesilen bazı işlem ve kağıtlardan, aynı miktarda "özel işlem vergisi" adıyla vergi alınacak. Özel işlem vergisi alınacak kağıt ve işlemler ile vergi miktarları şöyle: Vergi beyannameleri ve SSK prim beyannameleri (1 milyon lira), taşıtların kayıt, tescil ve devir işlemleri (10 milyon lira), Spor Loto ve Toto, Sayısal Loto ve at yarışlarından (kolon başına 20 bin lira), havayolu iç hat biletleri (1,5 milyon lira), silah ruhsatlarından 10 milyon lira), cep telefonlarının ilk alımında (5 milyon lira), İMKB'deki iş ve işlemlerden de eğitime katkı payı oranında özel işlem vergisi alınacak.
Bu vergiye ilişkin uygulama 31 Aralık 2000 tarihine kadar geçerli olacak. Bakanlar Kurulu, bu oranları ayrı ayrı veya birlikte 10 katına kadar artırabilecek.
Faiz vergisi
Tasarıya eklenen bir başka madde ise, 1 Ocak 2000 tarihinden itibaren uygulanmak üzere, 1 Aralık 1999 tarihinden önce ihraç edilmiş olan devlet iç borçlanma senetlerinden, özel tertip devlet tahvilleri ve döviz cinsinden tahviller hariç, vergi alınacak.
Buna göre,
- İskontolu tahvil ve bonolara ödenen faizlerden 1 Aralık 1999 tarihinden itibaren; vadesine 1-91 gün kalanlara yüzde 4, vadesine 92-183 gün kalanlara yüzde 9, vadesine 183 günden fazla kalanlara yüzde 14,
- 3 yıl vadeli değişken faizli 3 ayda bir kupon ödemeli tahvil faizlerinden yüzde 4, 2 yıl vadeli sabit faizli, kupon ödemeli faizlerinden yüzde 19 oranında faiz vergisi uygulanacak.
Faiz vergisi, ödemeyi yapanlar tarafından kesilecek ve ilgili ayı izleyen ayın 20. günü akşamına kadar muhtasar beyannameyle beyan edilerek ödenecek. Ödenen vergiler, hiçbir vergiden mahsup edilemeyecek. Kendisine yapılan ödemelerden kesinti yapılanlar, kesinti tutarını ticari kazançlarının veya menkul sermaye iratlarının tespitinde gider olarak dikkate alabilecekler. 1 Aralık 1999 tarihinden sonra ihraç edilecek devlet iç borçlanma senet faiz tutarları, bu vergiye tabi olmayacak.
Kabul edilen tasarıya göre, 31 Aralık 2000 tarihine kadar cep telefonu konuşma, tesis devir ve nakil hizmetlerinden yüzde 25 oranında özel iletişim vergisi alınacak. Bu uygulamadan Bolu, Sakarya, Kocaeli ve Yalova merkezleri ile ilçelerindeki aboneler istisna tutulacak. Bankalarca verilen çeklerden her yaprak için alınan değerli kağıt bedelleri 600 bin liraya çıkarılacak.
Yasa, Bakanlar Kurulu'na, daha önce yüzde 300 olan akaryakıt tüketim vergisini yüzde 500'e kadar artırma yetkisi veriyor. RTÜK'e verilen reklam gelirleri, Rekabet Kurumu adına elde edilen gelirler, İMKB'de yapılan işlemlerden alınan borsa payları, SPK'nın yaptığı tescil ve kayıt ücretlerinden, kanunun yürürlük tarihinin sona erdiği ayın sonu itibariyle birikecek tutarlar üzerinden Maliye Bakanı'nın teklifi ve Başbakan'ın onayıyla hesaplanacak kısmı Merkez Bankası'ndaki ilgili hesaba yatırılacak. Bu kurum ve kuruluşlar, kanunun yayına girdiği tarihten itibaren 10 gün içinde ve her ay olmak üzere birikmiş tutarları Maliye Bakanlığı'na bildirecekler.
Depremde ölenlerin bıraktığı miras üzerinden veraset intikal vergisi alınmayacak. Kamuoyunda "deprem vergisi" olarak tanımlanan, depremin yolaçtığı ekonomik kayıpların giderilmesi amacıyla ek vergiler getirilmesini öngören tasarı üzerindeki görüşmeler 24 Kasım Çarşamba günü 17.00'de başladı. Yaklaşık 7 saat süren bu görüşmeler sonunda, tasarının ilk 2 maddesi kabul edildi.
Tasarı üzerindeki görüşmelere, Genel Kurul'un Perşembe günkü birleşimde üçüncü maddeden itibaren devam edildi. İkinci gün görüşmeleri ise 16.00'dan Cuma günü 04.30'a kadar devam etti.
Yaklaşık 20 saatlik gece çalışmasıyla kabul edilen 15 maddelik tasarı, iktidar ortaklarınca getirilen 3 yeni madde ve bir geçici madde eklenerek 18 madde olarak yasalaştı. Tasarının oylamasına 221 milletvekili katıldı, tasarı 20 ret oyuna karşılık 201 oyla kabul edildi.
Maliye Bakanı Sümer Oral, tasarının yasalaşmasından sonra yaptığı kısa konuşmada, "Buradan elde edilecek gelir, deprem felaketinin yaralarının sarılması ve ekonominin dengelerinin kalıcı bir şekilde kurulması için kullanılacaktır" dedi.
FP ve DYP'li milletvekilleri, İçtüzüğün kendilerine tanıdığı her türlü engelleme imkanını kullanarak, getirilen düzenlemeye karşı çıktılar. Muhalefete mensup milletvekilleri, tasarının, "deprem felaketi bahane edilerek, bütçe açıklarını kapatmak için yeni vergi ihdası anlamına geldiği" görüşünü savundular.
Görüşmeler sırasında, çoğunluk sağlanamadığı için sık sık birleşime ara verildi. Bunun üzerine, Başbakanlık merkez binasında yapılan Bakanlar Kurulu toplantısına TBMM'de devam edildi ve Genel Kurul çalışmalarının kesintisiz sürmesi sağlandı. Genel Kurul çalışmalarını Başbakan Bülent Ecevit bir süre izledi. Başbakan Yardımcısı, MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli ile ANAP Genel Başkanı Mesut Yılmaz ise görüşmelerin sonuna kadar Genel Kurul'da kaldılar.
Genel Kurul'da daha sonra, depremin neden olduğu hasarın telafisi için Maliye Bakanlığı'na 500 trilyon liralık ek ödenek verilmesini öngören tasarının görüşülmesine başlandı.
Bu vergiye ilişkin uygulama 31 Aralık 2000 tarihine kadar geçerli olacak. Bakanlar Kurulu, bu oranları ayrı ayrı veya birlikte 10 katına kadar artırabilecek.
Faiz vergisi
Tasarıya eklenen bir başka madde ise, 1 Ocak 2000 tarihinden itibaren uygulanmak üzere, 1 Aralık 1999 tarihinden önce ihraç edilmiş olan devlet iç borçlanma senetlerinden, özel tertip devlet tahvilleri ve döviz cinsinden tahviller hariç, vergi alınacak.
Buna göre,
- İskontolu tahvil ve bonolara ödenen faizlerden 1 Aralık 1999 tarihinden itibaren; vadesine 1-91 gün kalanlara yüzde 4, vadesine 92-183 gün kalanlara yüzde 9, vadesine 183 günden fazla kalanlara yüzde 14,
- 3 yıl vadeli değişken faizli 3 ayda bir kupon ödemeli tahvil faizlerinden yüzde 4, 2 yıl vadeli sabit faizli, kupon ödemeli faizlerinden yüzde 19 oranında faiz vergisi uygulanacak.
Faiz vergisi, ödemeyi yapanlar tarafından kesilecek ve ilgili ayı izleyen ayın 20. günü akşamına kadar muhtasar beyannameyle beyan edilerek ödenecek. Ödenen vergiler, hiçbir vergiden mahsup edilemeyecek. Kendisine yapılan ödemelerden kesinti yapılanlar, kesinti tutarını ticari kazançlarının veya menkul sermaye iratlarının tespitinde gider olarak dikkate alabilecekler. 1 Aralık 1999 tarihinden sonra ihraç edilecek devlet iç borçlanma senet faiz tutarları, bu vergiye tabi olmayacak.
Kabul edilen tasarıya göre, 31 Aralık 2000 tarihine kadar cep telefonu konuşma, tesis devir ve nakil hizmetlerinden yüzde 25 oranında özel iletişim vergisi alınacak. Bu uygulamadan Bolu, Sakarya, Kocaeli ve Yalova merkezleri ile ilçelerindeki aboneler istisna tutulacak. Bankalarca verilen çeklerden her yaprak için alınan değerli kağıt bedelleri 600 bin liraya çıkarılacak.
Yasa, Bakanlar Kurulu'na, daha önce yüzde 300 olan akaryakıt tüketim vergisini yüzde 500'e kadar artırma yetkisi veriyor. RTÜK'e verilen reklam gelirleri, Rekabet Kurumu adına elde edilen gelirler, İMKB'de yapılan işlemlerden alınan borsa payları, SPK'nın yaptığı tescil ve kayıt ücretlerinden, kanunun yürürlük tarihinin sona erdiği ayın sonu itibariyle birikecek tutarlar üzerinden Maliye Bakanı'nın teklifi ve Başbakan'ın onayıyla hesaplanacak kısmı Merkez Bankası'ndaki ilgili hesaba yatırılacak. Bu kurum ve kuruluşlar, kanunun yayına girdiği tarihten itibaren 10 gün içinde ve her ay olmak üzere birikmiş tutarları Maliye Bakanlığı'na bildirecekler.
Depremde ölenlerin bıraktığı miras üzerinden veraset intikal vergisi alınmayacak. Kamuoyunda "deprem vergisi" olarak tanımlanan, depremin yolaçtığı ekonomik kayıpların giderilmesi amacıyla ek vergiler getirilmesini öngören tasarı üzerindeki görüşmeler 24 Kasım Çarşamba günü 17.00'de başladı. Yaklaşık 7 saat süren bu görüşmeler sonunda, tasarının ilk 2 maddesi kabul edildi.
Tasarı üzerindeki görüşmelere, Genel Kurul'un Perşembe günkü birleşimde üçüncü maddeden itibaren devam edildi. İkinci gün görüşmeleri ise 16.00'dan Cuma günü 04.30'a kadar devam etti.
Yaklaşık 20 saatlik gece çalışmasıyla kabul edilen 15 maddelik tasarı, iktidar ortaklarınca getirilen 3 yeni madde ve bir geçici madde eklenerek 18 madde olarak yasalaştı. Tasarının oylamasına 221 milletvekili katıldı, tasarı 20 ret oyuna karşılık 201 oyla kabul edildi.
Maliye Bakanı Sümer Oral, tasarının yasalaşmasından sonra yaptığı kısa konuşmada, "Buradan elde edilecek gelir, deprem felaketinin yaralarının sarılması ve ekonominin dengelerinin kalıcı bir şekilde kurulması için kullanılacaktır" dedi.
FP ve DYP'li milletvekilleri, İçtüzüğün kendilerine tanıdığı her türlü engelleme imkanını kullanarak, getirilen düzenlemeye karşı çıktılar. Muhalefete mensup milletvekilleri, tasarının, "deprem felaketi bahane edilerek, bütçe açıklarını kapatmak için yeni vergi ihdası anlamına geldiği" görüşünü savundular.
Görüşmeler sırasında, çoğunluk sağlanamadığı için sık sık birleşime ara verildi. Bunun üzerine, Başbakanlık merkez binasında yapılan Bakanlar Kurulu toplantısına TBMM'de devam edildi ve Genel Kurul çalışmalarının kesintisiz sürmesi sağlandı. Genel Kurul çalışmalarını Başbakan Bülent Ecevit bir süre izledi. Başbakan Yardımcısı, MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli ile ANAP Genel Başkanı Mesut Yılmaz ise görüşmelerin sonuna kadar Genel Kurul'da kaldılar.
Genel Kurul'da daha sonra, depremin neden olduğu hasarın telafisi için Maliye Bakanlığı'na 500 trilyon liralık ek ödenek verilmesini öngören tasarının görüşülmesine başlandı.
Haberin Devamı