Dar gelirli eğitime para ayırmaya bile zorlanıyor, sigarayı bırakamıyor
Güncelleme Tarihi:
İstanbul Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler Odası’nın (İSMMMO) “En Zenginler, En Yoksulların Türkiye Harcama Görünümü” adlı raporuna göre, Türkiye’de yoksulu gıda, barınma ve yakıt masrafı zorlarken, yüksek gelir grupları gıda yanında, araç alımına, kiraya, restoran ve kafelere kaynak ayırabiliyor. Ancak, eğitime, kültür ve eğlenceye para ayıramayan dar gelirli sigarasından vazgeçemiyor.
Rapora göre ekonomide ortadirek olarak anılan kesim de yoksulluğa daha yakın durumda bulunuyor. Türkiye’deki 19 milyon ailenin en zengin yüzde 20’lik ve en yoksul yüzde 20’lik kesiminin yaptığı harcamalara göre en yoksul 3 milyon 761 bin aile yılda bir kez ayakkabı alırken, aynı sayıdaki zengin aile 7 ayakkabı alıyor.
Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) resmi verileri ve saha anketlerinden yararlanılarak hazırlanan “En Zenginler, En Yoksulların Türkiye Harcama Görünümü Raporu”nda Türkiye’de gelir düzeyi ile hane halklarının tüketim tercihleri arasındaki ilişkiyi detaylı bir biçimde ortaya konuldu. Türkiye’de sayıları 18 milyon 808 bin 172 olan hanenin, en zengin 3 milyon 761 bin 634 hanesi ile en yoksul 3 milyon 761 bin 634 hanesinin harcama analizlerine göre, zenginin araba masrafı bile yoksulun gelirinden fazla durumda. Rapora göre, en yoksul 3 milyon 761 bin hanehalkı, 2010 yılında yıllık araç alımı harcaması ile toplamda sadece 377 adet araba alabilirken, en zengin 3 milyon 761 bin hanehalkı toplamda 651 bin 144 araba aldı.
Sigorta yaptıramıyor
Rapora göre, en zengin ve en yoksul kesim arasındaki fark sigorta ve sosyal hizmetler alanında da belirginleşiyor. En yoksul yüzde 20 risklere karşı kendini korumak amaçlı sigorta yaptıramazken, sosyal amaçlı hizmetleri de satın alamıyor. Paket turlara katılan hanehalkı sayısı da dar gelirli hanehalkları için son derece sınırlı. En yoksul yüzde 20 içinde paket turlara katılanların sayısı 18 bin ile sınırlı iken, bu en zengin yüzde 20 için 940 bine çıkıyor. Rapora göre, halkın harcama yapısına bakıldığında en zengin yüzde 20’nin, en yoksul yüzde 20’ye göre gıda harcamalarına ayırdığı pay 2.8 kat, gerçek kira için ayırdığı pay 2.4 kat, elektrik, gaz ve diğer yakıtlarda 2.8 kat fazla iken, araç alımında bu fark 1729 kata ulaşıyor.
En yoksul kesim alkole 8 tütüne 410 lira ayırıyor
Zengin ve yoksul harcaması arasında ürün gruplarına göre eğlence ve kültürde 90, konaklama hizmetlerinde 94, sosyal hizmetlerde 108, sigorta hizmetlerinde 480, araç satın alımında 1.727 kat fark bulunuyor.
En zengin ile en yoksul arasında harcamalar arasındaki farkın en az olduğu ürün grupları ise kira, gıda, elektrik, gaz ve diğer yakıtlar.
En yoksul yüzde 20 sigara ve tütünden vazgeçemiyor. En zengin ile en yoksul kesim arasında tütün ve sigara tüketimi açısından fark sadece 3.4 kat.
Bu fark alkollü içeceklerde 14.1’e çıkıyor. Yoksul alkole yıllık sadece 8 lira ayırabilirken, tütün ve sigaraya 410 lira ayırıyor.
Buna karşın en zengin kesimin yıllık alkollü içecek bütçesi 119 lirada kalırken, sigara ve tütün bütçesi 1.409 lira.
En zengin yüzde 20’nin sigara ve tütün masrafı, yoksullun yıllık gıda harcamasının yarısından fazla.