Cumhurbaşkanı Erdoğan: ‘Çatışmanın değil huzurun projesi

AVRUPA’da enerji güvenliği tartışmalarının yoğunlaştığı bu dönemde, kaynak çeşitliliği açısından önem atfedilen Trans Anadolu Doğalgaz Boru Hattı Projesi’nin (TANAP) ilk boruları, Türkiye, Azerbaycan ve Gürcistan Cumhurbaşkanlarının katıldığı temel atma töreniyle toprağa indirildi. 10 milyar dolara mal olması beklenen proje, Azerbaycan’ın Şah Deniz-2 sahasından çıkarılacak doğalgazı, Türkiye’nin bir ucundan bir ucuna geçerek Yunanistan-Türkiye sınırındaki Edirne İpsala’da Trans Adriyatik Boru Hattı’na (TAP) bağlayacak. Bu noktadan itibaren ise doğalgaz, Avrupa piyasalarına ulaştırılmak üzere TAP ile taşınacak. Türkiye bir miktar doğalgazı da kendi kullanımı için alacak. Böylece büyük oranda Rus gazına bağımlı olan Türkiye ve Avrupa için yeni bir kaynak doğmuş olacak. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, “Dünyada petrol ve gaz projeleri çoğunlukla çatışma, çekişme, kavgalar, ne yazık ki savaşlar ve sömürü ile anılıyor. Bu projenin barış, refah, huzurla birlikte zikredileceğine inanıyoruz” şeklinde konuştu.

İLK GAZ 2018’DE

Azeri doğalgazını Türkiye üzerinden Avrupa’ya taşıyacak TANAP’ın temel atma töreni dün Kars’ın Selim ilçesinde gerçekleştirildi. TANAP’ın temelleri 2013 yılı haziran ayında Türkiye ve Azerbaycan arasında imzalanan hükümetler arası ve ev sahibi anlaşmalar ile atılmıştı. Dünkü temel atma törenini Cumhurbaşkanı Erdoğan, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ile Gürcistan Cumhurbaşkanı Gorgi Margvelaşvili birlikte gerçekleştirirken, ABD Dışişleri Bakanlığı Enerji Temsilcisi Amos Hochstein ve Avrupa Komisyonu Enerji Birliği’nden Sorumlu Başkan Yardımcısı Maros Sefcovic de birer konuşma yaptı. Erdoğan, “asrın projelerinden birini yapıyoruz” şeklinde tanımladığı TANAP’tan gaz akışının 2018 yılında başlayacağını belirterek, “2018 yılında da bu mutluluğu inşallah birlikte paylaşmayı temenni ediyorum” dedi.
Erdoğan, konuşmasında şunları söyledi: “Dünyada petrol ve gaz projeleri çoğunlukla çatışma, çekişme, kavgalar, ne yazık ki savaşlar ve sömürü ile anılıyor. Bu projenin barış, refah, huzurla birlikte zikredileceğine inanıyoruz. Biz hiçbir zaman başka toplumların mağduriyeti üzerine refah kurma anlayışında olmadık. Dünyayı daha adil, daha huzurlu, daha yaşanabilir bir yer haline getirmek konusunda hepimiz sorumluluklarımızın bilincindeyiz. Doğal kaynakların kullanımı konusunda yeni yaklaşımı tüm dünyaya göstereceğiz. Şah Deniz 2 gazını Avrupa’ya taşıyacak boru hattının gazla birlikte barış ve huzurun taşıyıcısı olmasını tüm kalbimle temenni ediyorum. Doğalgaz üç ‘T’ üzerinde tarif edilir: tedarikçisi, transitçisi, tüketicisi vardır. Burada özellikle birinci derecede Azerbaycan bu işin tedarikçisi konumunda. Gürcistan ve bizler bu işin hem transit, hem tüketicisi konumundayız. Avrupa da bu işin tüketicisi durumunda olacak.”

Türkiye enerji dağıtım merkezi

CUMHURBAŞKANI Erdoğan, Türkiye’yi bölgenin enerji dağıtım merkezi haline getirmeyi hedeflediklerini belirterek şunları söyledi: “Ceyhan en önemli petrol dağıtım merkezlerinden haline geldi. Irak ve Suriye’de durumun normale dönmesiyle, Ceyhan’ın kapasitesi daha da artacak. TANAP tüm bu projelerin içinde güzergâhı ve hedefleriyle ayrı bir öneme sahip. Bu proje başka hiçbir projenin alternatifi olmadığı gibi, bu projeye alternatif başka bir proje de yoktur. Bu bakımdan gerçekten özgün bir proje olan Güney Gaz Koridoru’nu tüm etaplarıyla hayata geçirdiğimizde Avrupa ile Hazar bölgesi arsında güçlü bağ oluşturmuş olacağız. Barışa ve huzura yapacağı katkı da ilgi ile karşılanacak. 1850 km uzunluğu ve 10 milyar dolar maliyeti ile bu misyonu ziyadesiyle hak eden bir proje.”

İlk borular yerleştirildi

TEMEL atma töreninde açılış konuşmalarının ardından sahnedeki dev ekranlara ilk boruların toprağa indirilme anı yansıdı. Üç Cumhurbaşkanı birlikte bu anı canlı olarak izlerken, önce el sıkıştı, daha sonra ellerini birlikte havaya kaldırdı. TANAP’ın ilk boruları yerleştirilirken, havai fişekler patladı. Erdoğan, “Asrın projelerinden birini yapıyoruz. Tüm ekranlarda uluslar arası camiada bu izleniyor” yorumunu yaptı.

2.6 trilyon metreküp ispatlı iki katı da tahmini gaz var

AZERBAYCAN Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ise şunları söyledi: “Bugün tarihi bir gün. Enerji koridorunu ilk olarak BTC yarattı. Bakü Tiflis Kars bu enerji koridoru üzerine inşa edildi. Bugün, bizim başarılarımızı daha da güçlendiriyor. Dünya çapında benzersiz bir proje. Hazar Denizi’nin şahı, Şah Deniz dünyadaki en büyük gaz yataklarından biri. Eminim ki tüm işler takvime uygun şekilde yürüyecek. Güney Gaz Koridoru Avrupa’nın en büyük altyapı projesi, TANAP’ı da kapsayan tüm etaplarıyla en az 45 milyar dolar maliyeti olacak. Bunun esas öncüsü Azerbaycan ve Türkiye. Azerbaycan’ın ispatlanmış gaz kaynakları 2.6 trilyon metreküp ama ispatlanmamış gaz rezervleri muhtemelen bunun iki katı. Romanya, Macaristan ve Bulgaristan da ileride Güney Gaz Koridoru’na katılacaklardır. Hem Azerbaycan’ın doğalgaz kapasitesi, hem Güney Gaz Koridoru’nun taşıma kapasitesi buralara kaynak sağlamaya yeterli. Bu projelere katılan ülkeler doğal müttefike dönüşüyor. Birbirimize güvenmek zorundayız. Güney Gaz Koridoru ve TANAP’ın başarılı olacağından hiç şüphem yok. Bu gerçek bir kaynak çeşitlendirme projesi.”

Bugünü asla unutmayalım

GÜRCİSTAN Cumhurbaşkanı Margvelaşvili ise “Hattın kaynağının Şahdeniz 2 olması çok önemli. Kimi güçler enerji konusunu başka ülkelere karşı kullanabiliyor. Avrupa ve Asya arasında ekonomik ilişkiler bu anlamda öne çıkıyor. Bu önemli günü asla unutmayalım” dedi.

Bu Türkçe ile Çin Seddi’ne kadar acıkmadan gidebilir

Avrupa Komisyonu Enerji Birliği’nden Sorumlu Başkan Yardımcısı Maros Sefcovic ise “Bugün gerçekten tarihi bir gün. Avrupa Komisyonu olarak projeye taahhüdümüzü bir kez daha yineliyoruz” dedi. Sefcovic, konuşmasının bir bölümünü Türkçe yaptı. Erdoğan ise “Avrupa Komisyonu Başkan Yardımcısı konuşmasına Türkçe giriş yaptı, beni de mutlu etti, bu Türkçesi ile bile Adriyatik’ten Çin Seddi’ne kadar hiç acıkmadan gidebilir” diyerek, salondakileri gülümsetti.

ABD: Hayaldi gerçek oldu

ABD Dışişleri Bakanlığı Enerji Özel Temsilci Amos Hochstein ise “Türkiye ve Azerbaycan enerji güvenliği anlamında Avrupa’ya önemli destekte bulundu. Olasılıktan ibaret olan bir hayali gerçek haline getirdiler. Avrupa enerji güvenliği macerasında şimdi bir sonraki sayfayı açıyoruz. Bir yeni taahhüt sayfası açılıyor. Yapılamaz denilen her şey yapılıyor. Bu tür projelerle hayallerin de gerçek olabileceğini gösteriyoruz. Bu süreç Avrupa’ya gazın akışıyla nihayetlenecek. Avrupa’daki enerji güvenliğinin yeni realitesinin bugün temelleri atılıyor. ABD hükümeti için de bu çok önemli. Bu proje gibi projeler çok önemli. Güney Gaz Koridoru, TANAP ve TAP gibi projelerin hayata geçmesi bizim için kritik” şeklinde konuştu.