Çocuklara robot yapmayı öğretin

GÖREVİ geleceği hayal etmek olan Intel Yeni Teknolojiler Grubu Dünya Başkan Yardımcısı Ayşegül İldeniz, bugün giyilebilir teknolojiler yaratan bir ekibe başkanlık ediyor. 14 aydır Silikon Vadisi’nde San Francisco’da yaşayan İldeniz’i Türkiye’de yakalamak her zaman zor olmuştur. Bu kez yine çok kısa süreliğine İstanbul’a geldi. Mezun olduğu okulunda Boğaziçi Üniversitesi’nde bir etkinliğe katıldı. İşte o etkinlik öncesinde kendisiyle buluştuk. Hemen kolundaki bileziğe baktım. Daha önce okumuştum ama görmemiştim. Intel’in Mica adlı bileziği taşlı, ‘havalı’ bir bilezik. Ama masum değil! Çok iş yapıyor. Ayşegül İldeniz’in söylediği birçok sözün öncelikle gençleri çok etkileyeceğini düşünüyorum.

- 14 aydır Silikon Vadisi’ndesiniz. Nasıl geçiyor? Hemen alıştınız mı?
‘Alıştım ve çılgınca geçiyor’ diyebilirim. 14 ay nasıl geçti anlamadım. Müthiş hareketli, heyecanlı bir iş yapıyorum. Bu sürede çok yeni ve güzel işler yaptık. Hep ama hep ‘ne yapabiliriz ve nasıl yapabiliriz’ bunun peşindeyiz. Müthiş bir yarış var.

- Gelecek nasıl bir gelecek olacak?
Sensörlü! Gelecekte her şey sensörlü olacak. 2020-2025 yıllarında evimiz, iş yerlerimiz, kullandığımız tüm araçlar bir sürü akıllı nesneyle iletişime geçecek. Daha akıllı, daha az enerji kullanan, daha küçük nesneler hayatımızı yönetecek. Gömlek düğmesi büyüklüğünde çip yaptık, her türlü iletişimi bu çiple yapabiliyorsunuz.
DEMOKRATİK TEKNOLOJİ
- Türkiye’de teknolojiye meraklıyız ve çok iyi tüketiciler olduk. Ama üretemiyoruz, akıllı teknolojilerin üretimine çok uzağız. Ne yapmalı Türkiye?
Evet çok yaygın ve çok iyi kullanıyoruz. Sosyal ağları kullanmakta da çok iyiyiz. Üretmeye bunu döndürecek miyiz? Gençlerimiz kod yazabilecek mi? Robot yapabilecekler mi? İtalya’da 8 yaşındaki çocuk örümcek yapmış. Son gittiğim Maker Faire’de Roma’da gördüm. Ben yanına yaklaşınca örümcek kaçıyor. Çocuklar nasıl yazılım yazmayı öğrenecek Türkiye’de? Türkiye’de kodlama yapılabilmeli. Bunun için de bunları öğretenlere ihtiyacımız var. Robotik derslerini 12 yaşındaki çocukların müfredatına koymalıyız. Ekonomik büyüme mal satmak değil artık yalnızca. Geleceği iyi okumalıyız. Yerel şirketlerin güçlenmesi, çözüm üretmesi gerekiyor. Galileo ve Edison platformları ve Madam Curie hepsinin amacı teknolojiyi demoktarikleşmek. Siz de kızınızla birlikte oturup hafta sonu akıllı bir ürünü 3D yazıcıda print edip bir robot yapabilirsiniz. Biz gençlerimize robot yapmayı, yazılım yazmayı öğretmeliyiz. Geleceğin dünyasını kurmak için bunlar şart. Gençlerimizi üretken hale getirirsek ülke olarak sıçrama yaparız. 2025 yılında 50 milyar akıllı nesne olacak. Bu çok önemli…7 milyar insan bu nesneleri kullanacak.
- Türkiye’de bu alanlarda gelişmek isteyen gençler için yeterli imkanlar yok. Ne eğitim sistemi buna izin veriyor ne de ortam. Bu gençler için tek adres Amerika mı?
Türkiye bunu değiştirmeli. Ama evet parlaksanız, dünyanın neresinde o iş en iyi yapılıyorsa oraya gitmelisiniz. İnsanları tanıdıkça gelişirsiniz. Dünya artık global bir arena. Yepyeni teknolojiler sayesinde bir adım öteye gitmeniz mümkün. Türkiye’de eğitimli işgücünü global hale getirmeli.

Kadın mucitin adını ben verdim

- Silikon Vadisi’nde neler yaptınız 14 ayda? Kulaklıklar, bilezikler okuduk…
Çok şey yaptık. Akıllı nesneler üretiyoruz. Çipler yaptık. Birinin adı Edison, diğeri Galileo. Galileo’nun ikinci sürümü çıktı. Son olarak da Madam Curie…
- Sonunda bir kadın adı!
Evet. Kadın mucitlerimiz de var ve onları da hatırlamalıyız, değil mi? Bu ismi ben koydum. Madam Curie adlı çip son çıkan çipimiz. Aslında çip üzeri donanım çözümü, Bluetooth düşük enerji tüketimli radyo, sensör ve şarj bataryasını içeriyor.
- Hayatımızda neyi kolaylaştırıyor, hangi ihtiyacımıza karşılık veriyor bu ürünler?
Herkes çok meşgul. Oradan oraya gidiyor. Daha kısa yoldan gitmek, unutmamanız gereken günleri hatırlamak, arkadaşlarınızla telefonla konuşmadan haberleşmek, kendinizi tanımak, stresten uzaklaşmak…Örneğin; bir kulaklığımız var. Bu kalp atışlarını ölçüyor. Ve aynı zamanda kulaklığınızdan dinlediğiniz şarkının ses dalgalarıyla elektrik üretiyoruz. Telefonun şarjından yemiyorsunuz ya da hani artık çok kullanılan adım sayarlar var. Basis projemiz var. Adım sayarken, bir gün önce attığın adımları, kaç kalori yaktığını söylüyor. Aynı zamanda da sana ne kadar verimli uyuduğunu saptıyor. 7-8 saat uyuduğunuzu sanırsınız ama yorgun kalkarsınız. Bunu da ölçümlüyor, sana rapor ediyor tüm uykunu.

Hayal etmezseniz yol alamazsınız

- Giyilebilir teknolojiler artık uzmanlık alanınız. Özellikle mi bir kadını seçtiler bu işin başına?
Olabilir. Moda ve teknolojiyi buluşturuyoruz. Akıllı nesneleri belki de bugüne kadar hiç aklımıza gelmeyecek nesnelerle birlikte anacağız. Referans dizaynlar yapıyoruz. Luxottica dünyanın en büyük gözlük üreticisi. Onlarla anlaşma yaptım. Gözlük piyasasınız yüzde 85’ine sahipler. Teknolojiden ve çiplerden anlamıyorlar. Onlar da bizim bilmediğimiz şeyi biliyorlar, insanlar neden gözlük takar, nasıl gözlükleri tercih eder onu biliyorlar. Gözlüklere cip yerleştirme amacıyla çalışıyoruz birlikte. Fossil markasıyla da aynı şekilde. Onlar da dünyanın en büyük saat üreticisi. Michael Kors’tan Adidas’a kadar birçok markayı onlar yapıyor. Bileğimdeki Mica bileziği Barneys’de satılıyor.
- Teknolojiye de duygusal zeka damgasını vuracak, der misiniz? Gelecekte çok daha fazla kadın bu alanda olacak diyor CEO’nuz…Siz bu noktaya geleceğinizi hayal etmiş miydiniz?
Teknolojide duygusal zeka çok önemli. Erkekler iş yaparken daha farklı. Biz kadınlar için iyi iş yapmak yeterli oysa yetmez. O işi pazarlamak da şart. Gelecekte kesinlikle daha fazla kadın olacak. Ben bu işlerde yükselebileceğimi Intel’de Çinli bir kadın global pazarlamanın başına geçince düşünmeye başladım. Hayal etmezseniz yol alamazsınız. Şimdi de en çok hayal ediyorum. hayatımızı kolaylaştıracak akıllı nesneleri hayal ediyorum. Sonra da bunları nasıl hayata geçiririz diye bakıyoruz.

Yeni fikirler için gezmek yararlı

- Siz aynı zamanda bir gezginsiniz. Her boş kaldığınızda dünyanın farklı coğrafyalarına gidiyorsunuz. En büyük tutkunuz seyahat etmek mi?
Dünyanın her yerine gidiyorum. Çok gezince farklı kültürlerden çok şey öğreniyorsunuz. Etiyopya gezisinde bir Afrikalı çocuktan şarj gerektirmeyen bir telefon üretme fikri oluştu kafamda. İnsanın beynindeki soruları harekete geçirmek için gezmek yararlı. Arkeolog olmak da istemiştim. Arkeolojiye de çok meraklıyım.

eergu@hurriyet.com.tr