Çinli BYD’den yatırım sinyali... VW’nin vazgeçtiği araziye 1 milyar dolarlık fabrika kurulması gündemde

Batı’ya açılan Çinli otomotiv üreticilerinin yatırım için Türkiye’yi tercih etmesine yönelik üst düzey görüşmeler hızlanırken yatırım için ilk güçlü sinyal BYD markasından geldi. Bloomberg’in Türk hükümeti yetkililere dayandırdığı habere göre, Çinli elektrikli otomobil üreticisi BYD, Manisa’da 1 milyar dolarlık bir fabrika inşa etmek üzere bir anlaşma imzalayacak. Konuyla ilgili ilk resmi duyurunun ise 8 Temmuz Pazartesi günü Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından fabrikanın inşa edileceği Manisa’da yapılması bekleniyor.

VW VAZGEÇMİŞTİ

BYD’nin yatırım için seçtiği Manisa’daki arazinin ise Alman Volkswagen’in (VW) 2019 yılında fabrika kurması için kamulaştırılma çalışmalarının başladığı ancak vazgeçtiği Manisa OSB yakınındaki büyük arazi olması bekleniyor. 1995 yılında şarj edilebilir batarya üreticisi olarak kurulan BYD markası otomobil, raylı ulaşım, yeni enerji ve elektroniği kapsayan çok çeşitli bir iş alanına sahip olmasıyla dikkat çekiyor. Marka geçtiğimiz yıldan bu yana Türkiye’de otomobil satışı gerçekleştiriyor.

BYD’nin yatırım kararıyla ilgili iddiaların Türkiye’nin Çinli otomotiv üreticileri için aldığı yatırım teşviki kararından hemen sonra gelmesi ise dikkat çekici.

YATIRIM AÇIKLAYAN TEŞVİKİ KAPACAK

Önceki gün Resmi Gazete’de yayımlanan Cumhurbaşkanlığı kararına göre, yatırım teşvik belgesi kapsamında gümrük muafiyetinden yararlanarak gerçekleştirilen Çin menşeli otomobil ithalatında ek mali yükümlülük uygulanmayacak. Bu kapsamda, 8 Temmuz’dan itibaren Çin’den ithal edilecek tüm yakıt türlerindeki araçlar geçerli olacak yüzde 40 ilave mali yükümlülükten muaf tutulacak.

NE ANLAMA GELİYOR

Türkiye, halihazırda yatırım teşvik belgesi alan üreticilerin ithalatta ek gümrük vergisi ödememesini sağlıyordu. Alınan son kararla Çinli markalar için getirilen “ilave mali yükümlülük” şartı da yatırım teşvik belgesi kapsamına alındı. Buna göre, Türkiye’de yatırım yapacağını taahhüt eden markalar yalnızca yüzde 10’luk gümrük vergisiyle yoluna devam ederek uygun fiyatlı otomobil satmaya devam edecek. Belirtilen sürede yatırım gerçekleşmez ise verilen teşvik ve muafiyetler yasal mevzuat çerçevesinde bu şirketlerden geri tahsil edilecek.

Türkiye’de yatırım yapan Çinli markaların diğer bir avantajı ise Türkiye ile AB arasındaki Gümrük Birliği anlaşması. Bu anlaşmaya göre, Türkiye’de otomobil üreten Çinliler ürettikleri araçları AB’ye de ilave gümrük tarifeleri olmadan ihraç edebilecek.

GÖZLER DİĞER MARKALARDA

Türkiye otomotiv pazarında Skywell, MG, Chery, Leapmotor, Seres, Maxus, Hongqi, DFSK, BYD, NETA ve SWM ile 11 Çinli marka bulunuyor. Geçen yıl yaklaşık 60 bin adet satış rakamına ulaşan Çinliler, pazarın yüzde 6’sını oluşturmuştu. 2024’ün ilk 6 ayında ise Türkiye otomobil pazarında Çinlilerin payı yüzde 8’i buldu. Şu anda yatırım görüşmelerinin sürdüğünü ilk ağızdan açıklayan 3 Çinli marka daha bulunuyor:

CHERY Uluslararası Başkanı Zhang Guibing, Türkiye’de yatırım yapmak için Bakanlıklarla görüşmelerin sürdüğünü belirterek, “Coğrafi olarak İspanya aslında daha fazla Avrupa’yı beslerken Türkiye’de olası bir fabrika hem Avrupa hem Ortadoğu’yu besleyecek bir merkez olabilir” demişti.

MG markasının Türkiye distribütörü Doğan Trend Otomotiv’in CEO’su Kağan Dağtekin, “Çinliler Türk insanına inanıyorlar. Avrupalılar ile bizim kadar rahat çalışamayacaklarını biliyorlar. Her geçen gün sonuca biraz daha yaklaşan bir süreç yaşadığımızı söyleyebilirim” diye konuşmuştu.

SERES Group Denizaşırı Başkanı Zhang Xingyan, “Türkiye pazarı DFSK için stratejik öneme sahip ve Türkiye’yi Avrupa’ya açılan bir kapı olarak konumlandırmayı hedefliyoruz. Avrupa’da üretim tesisleri kurma planlarımızdan biri olan Türkiye, en önemli aday ülke konumunda” mesajını vermişti.