Çin’le 4.3 milyar dolarlık imza atıldı, yatırımlar yola çıktı

ÇİN Devlet Başkan Yardımcısı Şi Cinping, “İşadamlarımız Türkiye tarafıyla yaklaşık 4 milyar 300 milyon dolarlık ekonomik ve ticari anlaşmalar imzaladılar. Başbakan Tayyip Erdoğan’ın Çin’e gelmesini bekliyoruz” dedi. Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’ün davetiyle Türkiye’ye gelen ve Ankara’daki temaslarının ardından önceki akşam İstanbul’a geçen Şi Cinping dün, Türkiye İhracatçılar Meclisi’nin (TİM) düzenlediği “Türkiye Çin Ekonomik ve Ticari İşbirliği Forumu”na katıldı. Burada, iki ülkeden şirketler arasında ekonomik büyüklüğü 1 milyar 380 milyon doları bulan 29 yatırım anlaşması imzalandı.

Çin’de kurulu Türk bankası

Başbakan Yardımcısı Ali Babacan, Çinli bankalara Türkiye’de iş yapma çağrısında bulunarak, şunları söyledi: “Karşılıklı lisanslar konusunda iki hükümet olarak da bir çalışma başlatmış durumdayız. Çin bankalarının Türkiye’de daha fazla iş yapması, buraya daha fazla şube açması, daha çok sayıda Çin bankasının Türkiye’yi baz almasını arzu ediyoruz. Türk bankalarının da Çin’de daha faal olmasını istiyoruz. Çin’de de kurulmuş Türk bankalarının oluşmasını arzu ediyoruz. Bunlar ticaretin, yatırımın önünü açacak önemli konular.”�

Siyasi sınır olmasın

Türkiye ile Çin arasında 2002 yılında 1 milyar dolar olan ticaret hacminin, 2011 sonunda 24 milyar dolara çıktığını anlatan Babacan, şöyle konuştu: “Biz devlet olarak iş dünyasının önünü açacağız, engelleri kaldıracağız. Gittikçe artan sayıda çok uluslu şirket, uluslararası finans kuruluşu Türkiye’yi, İstanbul’u baz olarak alıyor. Sadece Türkiye operasyonları için burada değiller, çok daha geniş bölge için buradalar. Çinli şirketlerimiz Türkiye’ye geldiklerinde ufuklarını sadece siyasi sınırlarıyla sınırlı tutmasınlar. Daha da ötesine baksınlar. Burada kendilerine seçecekleri ortaklar, bölgeyi çok iyi tanıyan kişiler.”

Nükleer diyalog başladı

Toplantının ardından gazetecilerin sorularını yanıtlayan Babacan, nükleer enerji alanında Enerji Bakanlığı ile Çin’in ilgili birimleri arasında bir diyalog süreci başlayacağını söyledi. Türkiye’nin 2023 hedeflerinde üç nükleer santral olduğunu vurgulayan Babacan, şöyle konuştu: “Birincisi için Rusya ile anlaşıldı. İkinci santral için Japonya’yla süreç devam ediyor. Koreliler ile tekrar bir süreç başladı. Ama bir de üçüncü nükleer santral projemiz var. Dolayısıyla Çinlilerle bir diyalog başlayacak.”

Çin’le ticarette 19 milyar dolar açık var

TİM Başkanı Mehmet Büyükekşi, şöyle konuştu: “Son 10 yılda Çin’den ithalatımız 23 kat, Çin’e ihracatımız 12 kat, dış ticaret hacmimiz 21 kat artış gösterdi. Bugün 24 milyar dolara yükselen ticaret hacmimiz söz konusu. Çin, Türkiye’nin en fazla ihracat yaptığı 21., en fazla ithalat yaptığı 3. ülke konumunda. Ancak ikili ticarette Türkiye aleyhine gerçekleşen açık 19 milyar dolar. Çin ile ticaret hacmimizi 30 milyar doların üzerine çıkarmayı hedefliyoruz.”

3’üncü köprü için davet etti

ÇİN’in 2011’de dünyaya 61 milyar dolar yatırım yaptığını kaydeden Zafer Çağlayan, şunları söyledi: “Ancak Türkiye’ye maalesef Çinli firmalar cimri davrandı. Üçüncü boğaz köprüsü ihalesine de Çinli firmaların ilgi göstermesini bekliyoruz. 1.38 milyar dolarlık anlaşmanın, 308.5 milyon dolarlık kısmı enerji yatırımları için oluşacak paket.”

Çinli bankalara kapımız açık

ALİ Babacan, Çin’den Türkiye’ye gelecek bankalara ilişkin, “Biz açığız. Bankacılığın tabiatı gereği, başvuru süreçleri karar alınana kadar biraz daha örtülüyor. Kendileri açıklamak isterse problem yok. Ama biz demiyoruz ki ‘Şu banka başvurdu’ diye. Bizim açıklamamız doğru değil. BDKK’nın kriterlerine uyan Çin bankalarına kapı açık” dedi. Türkiye’de kurulmuş bir Çin bankası görmeyi de arzu ettiklerini dile getiren Babacan, “Yine Ziraat Bankası olur, başka bir banka olur, ama Çin’de de kurulu, Çin’de lisans almış bir bankanın hizmete girmesi çok faydalı olacak” dedi.

Tek taraflı aşk bizi mutlu etmiyor

EKONOMİ Bakanı Zafer Çağlayan, iki ülke arasındaki ticaret hacminin 2001’den günümüze hızla büyüğünü ve neredeyse 24 katına çıktığını vurgularken, “Ama bu biraz tek taraflı aşka benziyor. Bunu karışılıklı hale getirmek lazım. Çin’le olan ticaret hacmimizin onda birini bizim yapmamız, 10’da dokuzu Çin’in yapması bizi mutlu etmiyor açıkçası. Bunun eşit, dengeli ve sürdürülebilir olmasını istiyoruz” diye konuştu. Çağlayan, iki ülke arasındaki ticaret hacmini 2015 yılında 50 milyar, 2020 yılında ise 100 milyar dolara ulaştırma hedefleri olduğunu belirterek, yeni açıklanacak teşvik sisteminin Çinli firmaların Türkiye ile ilgili bütün planlarını yeniden değiştireceğini söyledi.