Çin füze için imza bekliyor

Füze ihalesinde Çin ile “sözleşme görüşmelerine başlama” kararı alan Türkiye, 31 Ocak’a kadar beklediği yeni teklif verme süresini 3 ay daha uzattı. Savunma Sanayi Müsteşarlığı, füze ihalesinde ABD’li Patriot ve Avrupalı Eurosam SAMP/T füzeleri için görüşmeleri sürdürecek. Çin ile füze görüşmelerini bitirmek için ABD ve Avrupa’dan daha tatmin edici teklifler bekleniyor. Çin firmasının 3.4 milyarlık teklif verdiği ihalede, ABD’li Patriot ve Fransa-İtalya ortaklığı Euro-Sam füzeleri için 4 milyar doların altına inmemiş ve ortak üretim ve teknoloji transferine de yanaşmamıştı. Bu sefer ABD’nin, Patriotlar için Çin’in verdiği fiyatın daha da aşağısında bir teklif vermesi bekleniyor.

UYARI VAR İCRAAT YOK
Edinilen bilgiye göre ABD ve Avrupa’lı bürokratlar çeşitli kanallarla Çin ile füze için masaya oturan Türkiye’ye rahatsızlıklarını ilettiler. Son olarak Aselsan’ın halka arzına aracılık etmesi için teklif götürdüğü Merrill Lynch’ten Aselsan’a önemli bir yanıt geldi. Teklifi bir mektupla reddeden kuruluş, gerekçe olarak Türkiye’nin kara listedeki bir Çin firmasını seçmesini göstermişti. Ancak şu ana kadar Türkiye’ye Çin ile sözleşme görüşmelerini iptal ettirecek yeni bir teklif Avrupa’dan da ABD’den de gelmedi. Yetkililer, artık çeşitli yerlerde Türkiye’ye yönelik yapılan uyarılar yerine ortak üretimin de içinde bulunduğu ciddi teklifler beklediklerini söyledi.

ABD’DEN ENDİŞE NOTU
En son ABD’den Türkiye’ye resmi olarak 4 başlık altında iletilen “endişeliyiz” notunda ise şu ifadeler yer aldı:

1- “Her ne kadar ‘uyum sağlar’ denilse de, batı sistemlerinin güvenlik ve teknik seviyeleri Çin’den farklıdır. Çin füzelerinin Türkiye’ye transferinde Çinli uzmanların TSK’da, aynı zamanda NATO ile de ortak kullanılan sistemlerde görev alması, eğitim adı altında buralara yetki harici girebilmesi NATO gizlilik-kapalılık konseptine aykırıdır. Çinlilerin bu sınırları ihlal edip etmeyeceğinden endişeliyiz.

ORTAKLARIYLA ÇALIŞAMAYIZ
2- Amerikan kanunlarına göre, Sakıncalı ve silah satılması yasak olan ülkelerle işbirliği yapmış bir Çin şirketinin ortak üretim yapacağı Türk firmaları ile ABD’nin çalışamama durumu da var.
3- Daha önce Çin ile Türkiye’nin yaptığı ortak bir tatbikatta yeni teknoloji Türk F-16’larının Çin’lilerle uçamayacağı da Türkiye’ye bildirilmişti. Bu çerçevede füze sistemlerinin de Patriot ile benzer hava savunma sistemleriyle entegre edilmesi ve batı kaynaklı istihbari bilgilerin Çin menşeili sisteme aktarılması sıkıntı olacak.

ORTAKLIK TEKLİF ETTİK
4- ABD, Çin kadar olmasa da Türkiye’ye teknoloji transferi teklifi yapma teklifinde bulunmuştur. Bununla yetinmeyerek Arap ülkeleri başta olmak üzere 3. ülkelere ortak üretimle satışı konusunda garanti vermiştir. Türkiye’nin tezlerinden birisi olan ucuzluk ise teknik yeterlilik ile kıyaslandığında yine batı teknolojisinin ağır bastığı açıktır.”