Çin etkisindeki Kara Pazartesi Türk piyasalarını da sarstı
Güncelleme Tarihi:
Çin öncülüğünde yaşanabilecek bir küresel ekonomik yavaşlama endişesiyle kur ve faiz yükseldi. Borsa İstanbul gün içinde yüzde 5'i aşan düşüşler gördükten sonra biraz toparlandı ve yüzde 3.3 değer kaybetti.
İç ve dış güvenlik endişelerinin arttığı ve ABD'nin 10 yıl aranın ardından faiz artışlarına hazırlandığı bir dönemde yaşanan siyasi belirsizlik TL'yi baskılayan ana unsurlar olmayı sürdürürken Çin öncülüğünde yaşanabilecek bir küresel ekonomik yavaşlama endişesinin riskli varlıklardan çıkışları artırmasıyla kur ve faiz bugün sert yükseldi
Küresel piyasalardaki sert satış dalgasından etkilenen Borsa İstanbul, günü yüzde 3.3 düşüşle kapattık.
Gün içinde 69,797.4 puana kadar gerileyen bıst-100, kayıplarını azaltarak yüzde 3.33 ekside 71,341.95 puandan kapandı.
BIST 100’de gün içinde yüzde 5’i aşan düşüşler yaşandı.
DOLAR DA DEĞERLENDİ
Geçen hafta tarihi zirve olan 3 seviyesini test eden, ardından 2.90'a doğru gerileyen dolar/TL haftayı 2.92'nin hemen altında tamamladı. Dolar/TL bugün 2.98'i aştıktan sonra 1635'te 2.9604/2.9646 seviyesinden işlem gördü. Sepet bazında TL ise aynı saatte 3.1852/3.1866 seviyesindeydi.
DOLAR ENDEKSİ DE GERİLEDİ
Fed'in bu yıl faiz artıracağına yönelik tereddütlerin güçlenmesiyle birlikte dolar endeksi de keskin geriledi. Endeks 92.621'e kadar geriledikten sonra saat 1652 itibariyle yüzde 2.1 kayıpla 93.062 puanda bulunuyor.
Fed beklentileriyle doların euro karşısında sert değer kaybı yaşaması dolar/TL'nin tarihi zirvesini test etmemesine karşın euro/TL ve sepet bazında yeni zirveleri beraberinde getirdi. Sepet bazında TL bugün 3.2241'e euro/TL ise 3.4819'e kadar yükselerek yeni tarihi zirvelerini gördü.
Küresel ekonominin Çin öncülüğünde yavaşladığı ve kurlarda rekabetçi devalüasyona gidilebileceğine yönelik kaygılarına paralel olarak petrol fiyatları yüzde 4'ün üzerinde gerileyerek altı buçuk yılın yeni dip seviyesini görürken, güvenli liman olarak görülen ABD ve Alman devlet tahvili faizleri geriledi, yen ve euro ise dolar karşısında keskin değer kazandı.
SATIŞ DALGASI YAŞANIYOR
Bir bankanın döviz masası müdürü, "Küresel piyasalarda sert bir satış dalgası yaşanıyor. Küresel büyümeye ilişkin endişeler satışın ana kaynağı. Çin ise bu endişenin ana tetikleyicisi. Satışlar gelişmekte olan para birimlerinden ziyade borsalarda daha belirgin. TL dolar karşısında gelişmekte olan para birimleri ortalamasından daha az değer kaybediyor. Burada iki neden ön plana çıkıyor" dedi ve ekledi:
"Birinci neden bizim son dönemde zaten negatif ayrışmamız. İkinci neden ise bizden daha çok değer kaybeden para birimlerinin petrol başta olmak üzere emtia fiyatlarına ve Çin'e olan bağımlılıkları. Çin'e ihracatımızın tüm ihracat içindeki payı düşük olduğundan ve petrol ihracatçısı konumumuz nedeniyle TL bugün Rusya ve Güney Afrika para birimlerinden daha iyiydi."
TL bugün 1652 itibarıyla dolar karşısında yüzde 1'in hemen üzerinde değer kaybederken Rus para birimi ruble yüzde 3.20, Güney Afrika para birimi rand yüzde 2.2, Brezilya para birimi real de ise yüzde 1.5 değer kaybı yaşandı.
"MAKRO PANİK VAR"
ABN Amro'nun yatırımlardan sorumlu yetkilisi Didier Duret, "Çin kaynaklı makro panik var. Daha olumlu veriler gelene kadar veya para politikasında güçlü gevşemeye gidildiğini gösteren adımlar atılana kadar oynaklık devam edecektir" dedi.
Analistler küresel piyasalarda Asya borsaları öncülüğünde yaşanan sert satış baskılarının güvenli liman arayışlarını tetiklediğini Türkiye gibi gelişmekte olan piyasalarda satışları da beraberinde getirdiğini belirttiler.
Çin'de geçen hafta açıklanan verilere göre fabrika aktiviteleri Ağustos ayında son 6.5 yılın en hızlı daralmasını göstererek dünyanın en büyük ikinci ekonomisinin sert bir yavaşlama içerisinde olabileceği endişelerini artırmıştı.
Bankacılar TCMB'nin faiz tarafında bir adım atmak için ABD Merkez Bankası'nı (Fed) bekleyeceğine işaret etmesinin de etkisiyle kurdaki hareketlerin dalga boyunun son günlerde arttığına dikkat çekiyorlar.