Çilek Ä°negöl'den doÄŸdu, tüm dünyaya yayıldı

Çilek Mobilya'nın kurucularından Muzaffer Çilek ile şirketin nasıl bir anda bu kadar büyüdüğünü ve bundan sonraki hedeflerini konuÅŸtuk. Yurtdışında kendi konseptlerinin bir benzeri olmadığını anlatan Çilek, bundan sonra çok daha hızlı gideceklerinin altınız çiziyor.  Â

eguler@hurriyet.com.trÂ

- Çilek Mobilya'yı ne zaman kurdunuz?

1995 yılında Ä°negöl'de üç kardeÅŸ ortak olarak kurduk.           Â

- Daha önce ne yapıyordunuz?

Daha önce de mobilyacıydık ama kardeşler olarak ayrı ayrı fason üretim yapıyorduk. Bir kardeşim klasik mobilya yapıyordu, ben modern yatak odaları yapıyordum, ağabeyim de koltuk kanepe vitrin üretiyordu.

Zaten Türkiye'de ve dünyada mobilyacılar genelde herşeyi bir arada yaparlar. Biz böyle olmasın ve bir konuda uzmanlaşalım dedik ve Çilek Mobilya'yı kurma fikri de böyle doğdu.

MOBİLYA İŞİ ABİSİ İLE BAŞLADI

- Mobilya işi babadan mı peki?

Yok hayır, babamın mobilya ile bir alakası yok. Biz Bosna kökenliyiz. Önce Bursa'ya sonra İnegöl'e yerleştik. Babam çarşıda bakır işi yapardı. Mobilyaya ilk giren 1978 yılında abim oldu.

Aslında kendisi inşaat mühendisidir. Ama o zamanlar mobilya trendi parlamıştı ve birçok esnaf meslek değiştirip mobilyacı oldu. Sonra ben de züccaciye işi yaparken mobilya tarafına geçtim. Üçüncü kardeşimiz ise askerdi, ama yüksek tansiyon rahatsızlığı nedeniyle emekli olma hakkı vardı. Bizim işler iyi gidince onu da yanımıza istedik ve hakkını kullanıp bize katıldı.

- Üretimi nerede yapıyorsunuz?

Üretimin hepsi İnegöl'deki fabrikamızda yapılıyor, oradan tüm dünyaya gidiyor. Mobilya üretiminin tamamı bize ait. Ama halı, yatak, perde gibi aksesuarları fason olarak yaptırabiliyoruz.

- Cironuz ne kadar?

Ciroda 200 milyon lirayı geçtik. Çalışan olarak da 610'u fabrikada olmak üzere toplam 1600 kişi istihdam ediyoruz.

EN BAÅžTAN DÃœNYAYI HEDEFLEDÄ°K

- Sadece çocuk mobilyası üretme fikri nereden çıktı?

Ne yapabileceğimizi nereye yöneleceğimizi araştırırken çocuk mobilyalarının ihmal edildiğini gördük. Dünyada birçok marka çocuklara özel önem verirken mobilyacılar ihmal etmiş, kızlara da erkeklere de aynı ürünleri yapmışlar.  

Ama şöyle bir sıkıntı vardı; çocuk mobilyaları pazarın sadece yüzde 4'ü. Çok küçük. O nedenle biz Çilek Mobilya'yı kurarken bunu dünyaya açalım, Türkiye de bu ülkelerden biri olsun dedik. Yani daha en baştan hedefi tüm dünyaya yayılmak üzerine kurduk.

- Nasıl ilerlediniz?
 
Biz özgün tasarımlarla gideceğiz dedik. Bunu marka imajı ile birleştirip bilinirlik yaratmayı hedefledik. Çünkü çocukların da marka eğilimleri var, araştırmalarda bunu net bir şekilde gördük. Kendi soyadımız acaba olur mu dedik ve araştırmalarda ortaya çıktı ki çok uygun.

Markalı mobilya yapacaktık, özgün tasarım olacaktı, tüm dünyaya açılacaktık, Türkiye de bunlardan biri olacaktı. Vizyon buydu...

HA ADANA HA MONTREAL... NE FARK EDER...

- Bu kadar kolay mı peki bu işler? Hemen dünyaya nasıl açılabiliyorsunuz?

Çok kolay değil ama kesinlikle zor da değil. Sadece insanlar kolay olmadığını zannediyorlar. 'Ben Tokyo'da açamam ancak gidip yakın yerlerde açarım' diyorlar ama öyle değil. Niye açamayacaksın? Tahran'da açıyorsan Rusya'da da ABD'de de açarsın. Hiç farkı yok ki. Gözlerinde büyütüyorlar. Ha Adana ha Montreal. Bence hiç farkı yok.

Bir de biz mobilyacı olduğumuz için zaten önceden Almanya ve İtalya'daki fuarlara gidiyorduk. Bu sefer de aynı şeyi yaptık. Fuarlarda kendi ürünlerimizi alıcıların beğenisine sunarız ve satmaya çalışırız dedik. Ama demonte ürünler yapmamız gerekiyordu, çünkü uluslararası nakliyeye uygun olması gerekiyordu.

Bunların üzerinde çalışarak fuarlara gittik, eksikleri giderdik, yeni müşteriler bulduk ve yavaş yavaş büyüdük. Geriye dönüp bakıyorum, sadece biz şimdiye kadar 72 fuara katılmışız.

- Dünyaya mağaza açarak mı yayılmayı hedeflemiştiniz yoksa sadece ihracatla mı?

İlk başta bayi açma fikri yoktu. Hedefimiz kendi markamız ile mobilyacıların çocuk katlarına girmekti. Ama kesinlikle Çilek Mobilya olarak.

ÖNCE KENDİMİZ AÇTIK SONRA BAYİLİK VERDİK

- Bayi işi nereden başladı?

İlk 5-6 yıl geçti, biz bu arada ürünlere çeşitli aksesuarlar ekledik ve oda konseptleri yarattık. Yaş gruplarına ayırdık, onlara özel üretimler gerçekleştirdik. Sonra sadece mobilya değil komple oda atmosferi oluşturduk. Sonuçta bir takımı ayrı ayrı mesela 1200 liraya satarken perde, halı gibi aksesuarlar ile bir konsept yaratınca 2 bin lira oluyor.

İşte biz bunları yapınca ve ilgi görmeye başlaynca 'Çilek markalı mağazalar açabilir miyiz?' dedik ve Türkiye'de mağazalar açmaya başladık.

- Yurtdışında?

Türkiye'de bu konsept tutunca dünyanın kalanında da tutar dedik. Zaten kırılma noktası bu kararımızdı. Ama bu sefer de birilerini gidip franchise vermek konusunda ikna etmek lazım. O da kolay değil. Bu nedenle önce kendimiz açalım dedik.

Almanya Köln'de iyi bir caddede ilk yurtdışı mağazamızı açmaya karar verdik. '1-2 yıl çalışalım, eğer tutarsa bunu referans gösterip Avrupa ülkelerinde bayi adaylarına anlatırız' dedik. Nitekim de öyle oldu. Daha ilk yılın sonunda biz yatırdığımız parayı amorti ettik. Hemen arkasından gelen teklifler ve bizim çalışmalarımızla sadece Avrupa'da bir anda 30'u aşkın mağazamız oldu.

AMERÄ°KADA KRÄ°ZE DENK GELDÄ°K

- Amerika'da da açmıştınız...

Almanya'daki sistem tutunca bunu ABD'de de yapalım dedik. İlk giriş olarak da Florida'yı seçtik. Hem küçük bir yer hem de Güney Amerika'ya yakın.

İlk başta 10-12 mağaza açarız diyorduk. Hatta buradan müdürler götürdük, depolar tuttuk ama piyasaya girdiğimiz 2007 yılında kriz çıktı. Biz 120 bin dolar ciro yapar derken daha ilk ay 90 bin dolardan başladık, düşe düşe 30 bine kadar indik. Zaten 22 bin dolar kira.

- Şu anda nasıl?

Hala toparlayamadı orası, uykuda tutuyoruz. Şu anda iki mağaza zar zor ayakta duruyor. Ama başka yerlere çok faydası oldu...

Biz bu mağazaları referans göstererek Panama'ya 2, Venezuella ve Kolombiya 4'er mağaza açtık. Meksika'da 13-14 yere ürün veriyoruz. Krizi bile faydalı oldu yani.

- Şu anda kaç ülkede varsınız?

68 ülkeye ihracat yaptık, ama bunların 40'ı daha yoğun ve istikrarlı. Yurtdışında ise 65 ülkede 150 mağaza ve 150 korner olmak üzere 300 noktaya ulaştık.

- Kaç tanesi size ait?

Dördü bize ait. Örnek açıp franchise veriyoruz.

Son olarak Londra'da 12 mağaza için anlaşma yaptık. Üç tane zaten var, şimdi 9 tane daha açılacak. Yunanistan'da da 5'i Atina'da olmak üzere 12 mağazamız var. Bir yerde kümelenince daha kolay oluyor işler. Az mağaza ile pek reklam yapamıyorsunuz ama 8-10 mağaza olunca daha iyi oluyor. Ayrıca Rusya ve Ukrayna'da 23'er, Almanya'da 9, Kazakiztan'da 6 mağazamız var.

- Toplam mağaza sayısı ne kadar?

Türkiye'de 100 tanesi mağaza 40'ı korner olmak üzere 140 mağazamız var. Yurtdışı ile birlikte 440 satış noktasına ulaştık.

- Kolay franchise bulabiliyor musunuz?

Fuarlara gittiğimizde şunu görüyoruz: Yatırımcılar kendi ülkelerine ve şehirlerine değişik bişeyler arıyorlar. Bizde de yeni bir mağaza konsepti olunca ilginç geliyor ve talep gösteriyorlar. Ayrıca referanslara da bakıyorlar, diğer mağazalarla görüşebiliyorlar. Böylece
kartopu şeklinde büyüyoruz.

Bir de Londra, Miami, Kazablanka, Tokyo gibi turistik yerlerde olunca yayılmayı hızlandırıyor. Buralara gelip konsepti gören kendi ülkesine de götürmek istiyor.

SATIÅž NOKTALARININ SAYISINI 10'A KATLAYACAÄžIZ

- Sizin İran'da da büyüme planınız vardı...

Biz oraya ilk mağazayı 6 sene önce açtık, şu anda 12 tane mağazamız var. Ama distribütör sıkıntısı nedeniyle istediğimiz hızda gidemedik.

Önümüzdeki dönemde bu yavaşlığı telafi edeceğiz ve 90 mağazaya ulaşacağız. Çok genç ve çok boş bir pazar. Bence büyük fırsatlar var.

- Yurtdışı için belirlediğiniz bir hedef var m?

Yurtdışında o kadar çok potansiyel var ki.. Bizim 7-8 yılda mevcut satış noktalarımızı 10 katına çıkarmamız içten bile değil. Dünyada çocuk mobilyası deyince 'Çilek' jenerik marka olacak. Bunun için çalışıyoruz.

Türkiye'de de şu anda toplam ciromuzun yarısı ihracat ama biz bunu yüzde 95'e çıkarmayı hedefliyoruz. Türkiye'de mağaza açacak çok fazla yer kalmadı. Bir 140 mağaza daha açamayız. Ama dışarısı öyle değil, fırsat dolu.

- Çilek'in yurtdışında söylenişi zor değil mi?

Pek değil. Her tarafa Çilek ismi ile açılıyor, Ç harfi de problem olmuyor. Mesela 'silek' diyorlar İngilizce konuşan ülkelerde. Bir de logo olarak hatırlarında kaldı insanların...

ORTA AFRÄ°KA'DA FIRSAT VAR

- Bundan sonra daha çok nerede büyüyeceksiniz?

Pasifik ülkeleri için çalışıyoruz ama zor bir pazar. Avrupa ve Balkanlar'dan çok memnunuz, Rusya'da iyi gidiyoruz. Rekabetten uzak olduğu için Güney Amerika, Afrika ve Ortadoğu'na yöneliyoruz. Afrika'da ortada yer alan kıta Afrikasındaki 50 ülkede büyük fırsatlar var. Biz  orada şimdilik sadece Nijerya'da yer açabildik. Artık o bölgeyi zorlayacağız. Herkes kolay olduğu için Kuzey Afrika'ya giriyor ama Orta Afrika'da da önemli fırsatlar var.

- O bölge çok fakir ve güvensiz bir bölge değil mi? Sizin için bir iyi pazar var mı?

Kesinlikle pazar var. Dünyanın her yerinde şehirler, orada zenginler ve çocuklarına güzel şeyler almak isteyen aileler var. Bazı ülkelerde sadece bir şehire hatta bir şehirde sadece bir iki sokağa gidebiliyorsun. Güvensiz ülkelerin güvenli yerleri var ve siz oraya girebilirsiniz.
Normalde kimse gelmediği için sen gittiğinde kabul de görüyorsun.

- En çok hangi bölgeden memnunsunuz?

Suudi Arabistan ve Körfez ülkelerinden çok memnunuz. Çünkü orada çocuk odaları geniş ve insanlar odalara daha fazla mobilya alıyorlar. Bazen bir odaya 3 takım birden koyuyorlar. Ayrıca krizle ilgili sıkıntıları da yok. Başka ülkelerde ciro düşerken Körfez'de ciromuz arttı.

- Olumsuzluk yaşadığınız ülkeler var mı?

ABD şu anda uykuda. Endonezya'da 3 mağaza açtık ama orada nakliye sıkıntısı çıktı. Japonya'ya 35 günde mal giderken buraya Singapur Limanı'ndaki sıkıntı nedeniyle 65 günde gitti. Singapur'da da 5 mağaza açmıştık ama tam hazır değildik. Ofis ve çocuk mobilyaları yan yana satıdığı için mağazalar yaşamadı.