Çikolata devleri Rusya'da kapıştı

Kişi başına yıllık 2 kilogram çikolata tüketen Rusya, çikolata devlerinin en gözde pazarı haline geldi. Nestle ve Mars gibi uluslararası şirketler Rus markası ile üretim yapmak için fabrika kurarken, Türk firmaları da ihracat kanalıyla pazardan pay almaya çalışıyorlar.

Rusya dünya çikolata üreticilerinin yeni gözdesi oldu. Yıllık 800 milyon dolara (132 trilyon lira) ulaşan çikolata tüketimi ile Nestle, Cadbury ve Mars gibi çikolata endüstrisinin dev isimlerini çeken pazarda Türk firmaları da pay kapmaya çalışıyor. Pek çok ünlü marka Rusya'da Ruslar'ın damak zevkine uygun üretim için yatırım yaparken, Rusya'nın devlet bankalarından Inkombank da çikolata üretmek için fabrika kurdu.

Türk firmaları ihracatlarının büyük bir kısmını Rusya ve Türk Cumhuriyetlerine gerçekleştiriyor. Çikolata ve şekerleme konusunda dünyanın önde gelen kuruluşlarından Cadbury, Nestle ve Mars, Rus pazarına önemli yatırımlar yaptı.

İMAJ SIKINTISI

Türk firmalarının Rus pazarındaki ortak sıkıntısı, Türk ürünleri hakkında oluşan olumsuz imaj. Türk çikolata firmaları bazı kalitesiz ve ucuz ürünlerin bu pazara sunularak haksız rekabete yol açıldığını ve Türk firmaları ve ürünlerine karşı olumsuz yargıların oluştuğunu belirtiyor. Rusya'daki televizyonlarda Türk çikolatalarına karşı reklam kampanyaları devam ediyor. Hatta bazı mağazaların önünde ‘‘Türk Malı satılmaz’’ yazısı asılıyor. Türkiye'den Rusya'ya ihracat yapan büyük çikolata üreticileri karşı reklam kampanyaları ve ürünleriyle bu imajı yıkmaya ve pazardan daha büyük pay almaya çalışıyor.

DÜNYA DEVLERİ

Rusya'daki çikolata pazarından en büyük payı Batılı üreticiler alıyor. Çikolata ve şekerleme konusunda dünyanın önde gelen kuruluşlarından Cadbury, Nestle ve Mars, Rus pazarına önemli yatırımlar yaptı. Cadbury adlı şekerleme firmasının Rusya'da 140 milyon dolarlık bir fabrikası bulunuyor. Amerikan Mars firması da geçtiğimiz yıl Rusya'da 70 bin tonluk Mars Bar ve Snickers üretim kapasiteli bir fabrika kurdu. Nestle de Rusya'da Rossiya adında bir şirket kurarak üretime başladı. Batılı ürünlerin Rus halkı tarafından ilk zamanlarda biraz merak biraz da yenilik arayışı ile talep gördüğü ancak zamanla ürünlerin orjinalliğini yitirdiği savunuluyor. Bunun içinde yeni arayışlara giren üreticiler Rus markasıyla üretime başladı.

Ancak Rus çikolata ve şekerleme üreticileri de rekabeti elden bırakmak niyetinde değil. Hatta Rusya Devlet Bankası Inkombank bile çikolata üretmeye başladı. Inkombank Moskova'daki büyük bir şekerleme fabrikası olan Babaevskoe'nin yönetimini ele geçirdi. Rusya'daki en büyük şekerleme şirketi ise Red October olarak biliniyor.

Kişi başına yılda yaklaşık 2 kilo şekerleme tüketilen Rusya, Türk üreticileri tarafından da önemli bir pazar olarak görülüyor. Ancak Türk firmaları Rusya'da oluşan bu kötü imajın satışlarını etkilediğini belirterek, bu nedenle Rusya'da üretimi, yatırımı ertelediklerini ya da hiç düşünmediklerini açıklıyor. Türk firmaları ihracatlarının büyük bölümünü yine de bu bölgelere gerçekleştiriyor.

TÜRKLER NE YAPIYOR?

Ürünlerini Rusya'daki ‘‘Sagra Rus’’ adlı firma aracılığıyla satan Sagra'nın bu pazarda en fazla talep gören ürünleri gofret başta olmak üzere nugat, kek, sandviç, bisküvi ve Gol draje. Türkiye'de Olips, İkramlık Şekerler, Topitop, Jelibom gibi ürünleri üreten Kent Gıda da Rusya ve Türk Cumhuriyetlerine ihracat yapan Türk firmaları arasında bulunuyor. Kent Gıda'nın Rusya ve Türk Cumhuriyetlerinde kendilerini temsil eden şirketleri bulunuyor. Kent Gıda Rusya'ya yılda yaklaşık 15 milyon dolar, Türk Cumhuriyetlerine de 5 milyon dolarlık şeker, sakız, çikolata ihracatı yapıyor. Türkiye'de şekerleme konusunda yüzde 65 pazar payına sahip Kent Gıda'nın en çok satan ürünleri İkramlık Şekerler, Olips, Totitop ve Jelibom. Yıllık cirosu yaklaşık 3 trilyon olan Ender Çikolata ve Şekerleme ise Rusya ve Türk Cumhuriyetlerine yılda 3-4 milyon dolarlık ihracat yapıyor. Dandy Sakız ve Şekerleme ise uluslararası faaliyetlerini Intergum adı altında yürütüyor. Türkiye'de Fırst, Falım, Şıpsevdi ürünleri ile tanınan Dandy, Rusya'da ise ‘‘Love Is’’ sakızlarıyla liderliği elinde bulunduruyor.