Güncelleme Tarihi:
DEVLET Planlama Teşkilatı (DPT), Tarım Bakanlığı, Tarımsal Araştırmalar Genel Müdürlüğü ve İstanbul Teknik Üniversitesi’nin (İTÜ) birlikte yürüttüği Tarımsal Rekolte İzleme ve Tahmin Sistemi (TARİT), son 1 yılda hız kazandı. 8.9 milyon dolarlık bütçeyle, pilot bölge seçilen Şanlıurfa’da 25 tarımsal alana istasyonlar kuruldu. Küresel ısınmaya bağlı kuraklık, sel ve don gibi meteorolojik olayların tarımsal alanlardaki zararları, projenin çıkış noktasını oluşturuyor. Haziran ayı sonuna kadar, 50 istasyon kurulması planlanıyor. Uydudan alınan görüntüler ve ölçümsel veriler, ‘İstasyon’ adı verilen 13 metrelik direklere, oradan çiftçilerin dizüstü bilgisayarlarına geliyor.
Tarlada uydu teknolojisi
Uydu teknolojisini kullanan, laptop’undan (dizüstü bilgisayar) tarlaları gözetleyen şalvarlı-puşili çiftçiler, yolunuz Şanlıurfa’ya düşerse sizi şaşırtmasın... Kameralı izleme yöntemi MOBESE’yi kullanan çiftçiler, ‘yer istasyonu’ adı verilen sistem sayesinde hava basıncı, ısı, nem, rüzgarın yönü ve hızı, güneş radyosyon şiddeti, saatlik veya aylık yağış miktarları, toprak ısısı, toprak nemi gibi verilere diz üstü bilgisayarından ulaşıyor.
Çiftçi nasıl kullanıyor
Projeyi yerinde gözlemlemek için Şanlıurfa’ya gidip Hilvan’ın Balkın köyünde Çetin ailesinin konuğu olduk. 76 yaşındaki Ramazan Çetin, 2 bin dönüm araziye sahip, 9 çocuk babası. Son zamanlarda tarlaların ekim işleriyle ilgilenmese de, dizüstü bilgisayarda tarlasını görüyor, gelen verileri tecrübesiyle harmanlayarak çocukları Abdulkadir, Fuat ve Cengiz Çetin’e aktarıyor. Çetin ailesi, bugünlerde heyecanlı. Projenin kendilerine katkı sağlayacağından emin olduklarını söylüyorlar. Uydudan alınan görüntüler ve ölçümsel veriler sayesinde; don uyarılarını görüp önlem alma şansı, verimin yıllar arasındaki verilerini karşılaştırma, aynı tohumun hangi yıl, hangi mevsimsel şartlarda hangi ölçüde geliştiği gibi karşılaştırmalar yapmak mümkün.
Kitaro eşliğinde hasat
Proje, devlete de, beyan esas alınarak verilen destek kredilerini, bilimsel verilerle gerçek hak sahiplerine sunma şansı veriyor. Çetin ailesinin tarlasını gezerken istasyonlardan tüm alana yayılan müzik de projenin başka unsuru. Çetin ailesinin tarlasında, Japon sanatçı Kitaro’nun, İpek Yolu belgeselindeki unutulmaz The Silk Road adlı bestesi çalıyor. Bir başka istasyon bölgesinde Mehter Marşı, başka istasyonlarda Türk filmlerinin unutulmaz film müziklerinin sesini duymak mümkün. Proje ekibi, çeşitli müzik türlerinin ekili bitkilere sağladığı verimi ölçüp değerlendirmek için bu sistemi uygulamaya koymuş. Tarlasında Kitaro’nun The Silk Road bestesi çalan Ramazan Çetin’in proje ekibinden bir de ilginç isteği olmuş. Çetin’in köyde cami olmadığından yakınması üzerine, tarladaki istasyonlardan ezan saatlerinde gelen ezan sesi, tüm köyde yükselmeye başladı.
Tarlaya kamera geldi, yine de dertler bitmedi
ÇİFTÇİLER dizüstü bilgisayar ve tarlalardaki kameradan mutlu olsa da, tarım politikalarından dertli. Bölgedeki çoğu çiftçi, kaçak elektrik kullandıkları için hacizlerle karşı karşıya. Yüksek tarımsal maliyet, mazot ve gübredeki enflasyonun yüzde 40’lara varmasının, bazı çiftçileri kaçak elektrik kullanmaya ittiği belirtiliyor. Hasat fiyatlarının geç açıklanması ise çiftçinin diğer bir sorunu. Fiyat açıklanıncaya kadar, mahsülünü yok pahasına satan çiftçi, gelecek dönemi de borçlu olarak karşılıyor. Bankadan kredi, tefeciden yüksek faizle para almayan çiftçi ise yok denecek kadar az.
‘Kameralı sistemi bize de kurun’ diyen ülkeler var
TARİT projesi hakkında bilgi veren İTÜ Elektrik Elektronik Fakültesi Öğretim üyesi Doç.Dr. Berk Üstündağ, “Tarlalara kurduğumuz sistemler, bitkilerin görüntülerinden yaprak alanı, büyüme miktarı gibi ölçüler çıkarıp, ziraat için önemli meteorolojik verilerle birlikte Türksat üzerinen işlem merkezine aktarıyor. TARİT sistemi daha pilot aşamasında olmasına rağmen diğer ülkelerden de kendileri için kurulması talepleri gelmeye başladı” diyor. Üstündağ, “Nüfusun önemli bir kesiminin geçim kaynağı olan tarımda verimliliğin artması ülkemiz insanının refahı açısından en önemli unsur” diye konuşuyor.