Çekirdek rekoru

ENFLASYONDA artış eylülde de sürdü. Aylık tüketici enflasyonu (TÜİK) kurların hareketlendiği, petrol fiyatlarının 60 dolar sınırına yaklaştığı eylül ayında yüzde 0.76 olan beklentinin hafif altında yüzde 0.65 arttı. Enflasyonun tüm zamanlarda hep sorumlusu olarak gösterilen gıda grubundaki gerilemeye rağmen yaşanan bu artış giyim, ulaştırma, haberleşme, kira ve diğer hizmetlerden kaynaklandı. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre ulaştırma grubunda LPG yüzde 4.9, mazot 1.70, benzin 1.44 artış gösterirken giyimde yeni sezon zamlarıyla geldi. Kura duyarlı diğer hizmetler grubunda aylık artış yüzde 1.34. Giyimde yüzde 0.8 artış var. Yıllık enflasyon ise yüzde 11.20’ye yükseldi. En kötü haber ise çekirdek enflasyondan. Tüm bu mevsim etkileri ile dalgalanmalardan uzak olarak hesaplanan ve Merkez Bankası’nın da para politikası için takip ettiği C çekirdek enflasyonu, aylık yüzde 0.88, yıllık yüzde 10.98’e yükseldi. Yıllık çekirdek enflasyon 2004 yılından bu yana görülen en yüksek veri ve rekor kırıldı. TÜİK, C çekirdek enflasyonunu hesaplarken, enerji, gıda ve içecek, içki ile sigara ve altın fiyatlarındaki değişiklikleri gözardı ediyor. C çekirdek enflasyonu ağustosta yüzde 10.16 seviyesindeydi.

Üretici enflasyonunda (Yİ-ÜFE) ise aylık enflasyon yüzde 0.24 olurken, yıllık değişim yüzde 16.3’le 2008’den bu yana gözlenen en yüksek düzey olan yüzde 16.4’lük nisan verisine yakın çıktı. Bu durum tüketici enflasyonuna üretici enflasyonu kaynaklı baskının sürdüğünün habercisi.

Aylık enflasyona en yüksek katkı 0.26 puanla kurdaki gelişmelere duyarlı ve enerji fiyatlarındaki göreli yükselişten etkilenen ulaştırmadan geldi. Bu gruptaki yıllık rakam yüzde 16.1 ile tüm gruplar arasında öne çıktı. Diğer taraftan, enflasyonu düşüren tek grup işlenmemiş gıda fiyatlarının olumlu etkilediği gıda oldu. Bu etki aylık rakamı 0.05 puan düşürürken, yıllık enflasyon yüzde 12.5 oldu.

FİYATLAMA BOZULDU

Özyeğin Üniversitesi İşletme Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ümit Özlale de çekirdek enflasyondaki bu yükselişin fiyatlama davranışlarında bozulmanın devam ettiğini gösterdiğini belirterek “2004 yılından beri en yüksek çekirdek enflasyon rakamıyla karşılaştık. Üretim maliyetlerini yansıtan ÜFE enflasyonunun yüzde 16 bandında seyretmeye devam etmesi talep koşullarının daha da düzelmesi durumunda üreticinin kur kaynaklı bu maliyet artışlarını tüketici fiyatlarına yansıtacağı anlamını taşıyor. Üstelik kurlarda son haftalarda gördüğümüz yukarı doğru hareketlenme de hayra alamet değil: TL’nin döviz kuru sepetine karşı yüzde 10’luk değer kaybının tek başına yılsonu enflasyonunu 1.5 puanın üzerinde arttırdığı bir ortamda kurda yukarı doğru bir ralli aralık ayı ile beraber baz etkisiyle aşağı inmesi beklenen enflasyon rakamlarını olumsuz etkileyebilir” dedi.

ARALIKTAN NİSANA DÜŞÜŞ VAR

ING Bank Ekonomik Araştırmalar Grubu Baş Ekonomisti Muhammet Mercan, yayımladığı notta “Yıllık enflasyondaki artışta gerek gıda ve temel mal grubu özellikle giyim kaynaklı fiyat artışları gerekse küresel krizden bu yana en yüksek düzeye ulaşan hizmet fiyatları belirleyici. Önümüzdeki iki ayda yıllık enflasyon yüksek kalacak olsa da, aralıktan itibaren nisana kadar olan dönemde olumlu baz etkisiyle önemli bir düşüş kaydedilmesini bekliyoruz” dedi.

ZAMLAR ÜZDÜ PAZAR GÜLDÜRDÜ

Motorlu Taşıtlar Vergisi’ne (MTV) yapılan zammın şokunu üstünden atamayan otomotiv sektörünü eylül ayında toplam satışlardaki yüzde 6’lık artış bir nebze de olsun sevindirdi. Otomotiv Distribütörleri Derneği’nin (ODD) raporuna göre 2017 yılı eylül ayı otomobil ve hafif ticari araç pazarı yüzde 5.56 artarak 71 bin 352 adet olarak gerçekleşti. Eylül ayında otomobil satışları bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 4.06 artarken asıl büyük artış yüzde 10.31 ile hafif ticari araç satışlarında yaşandı. 9 ayda ise pazar yüzde 1 daraldı.