Cebi üzen ‘oyuncak hikâyesi’

DÜNYANIN en pahalı benzinini satan ülkeler sıralamasında liderliği Norveç ile paylaşan Türkiye’nin yeni bir rekoru daha oldu. Yerli oyuncakta ithalata bağımlı Türkiye, devletin Çin’den gelen oyuncaklar için yaptığı antidamping uygulamasının ardından dünyanın en pahalı oyuncağını satan ülkeler arasına girdi.

Çin’den yapılan oyuncak ithalatını azaltmak için daha önce ton başına 5 bin dolar olan ‘anti damping’ vergisi, bazı ürünlerde 30 bin dolara kadar çıkarıldı. Türkiye Oyuncakçılar Derneği Başkanı Ahmet Alioğlu, “2011 yılında 460 milyon dolara çıkan ithalat, bu uygulamayla 300 milyon dolara düştü. Ancak Çin’deki enflasyon ve Türkiye’deki engellerin etkisiyle oyuncakların fiyatları yüzde 60 yükseldi. Şu anda dünyanın en pahalı oyuncağı Türkiye’de satılıyor” dedi.

ÇOCUK BAŞINA 15 EURO

Türkiye’nin oyuncak ithalatında uyguladığı politikayı bir dönem İsrail’in de uyguladığını anlatan Alioğlu, konuşmasını şöyle sürdürdü: “20 milyona yakın çocuk nüfusu olan Türkiye, bu sayıyla bile Avrupa’nın pek çok ülkesinden daha kalabalık. Ama Fransa’da yılda çocuk başına 250 euro oyuncak harcaması yapılırken Türkiye’de 15 Euro harcanıyor. Türkiye nüfusunun yüzde 20’sinin alım gücü var. Geriye kalan yüzde 80’lik kısım çocuğuna oyuncak almakta zorlanıyor. 1.2 milyar lira büyüklüğündeki Türk oyuncak sektörü yüzde 25 daraldı. Daralmanın 2013 yılında da devam etmesini bekliyoruz.”

İHRACAT DA YAPIYORUZ

Türkiye’de az da olsa oyuncak üretimi ve ihracatı gerçekleştiren şirketler olduğunu hatırlatan Alioğlu, Türk oyuncak piyasası hakkında şu değerlendirmeyi yaptı: “Türkiye oyuncağı Çin’den alıyor. 2000 yılında 150 milyon dolarlık ithalat gerçekleştirirken 2011’de bu rakam 460 milyon dolara çıktı. Türkiye’deki üreticiler de ağırlıklı olarak mekanik ve plastik aksamlı bazı oyuncakları üretip ihracat yapıyor. Bu şirketler ihracatını artırıyor ancak yeterli devlet desteği sağlanmadığı için bir yere varılamıyor. Türkiye’den her yıl 35 milyon dolarlık oyuncak ihraç ediliyor.

TABLET BİLGİSAYAR RÜZGARI

Oyuncak sektörünün hedef kitlesini oluşturan 0-14 yaş grubundaki çocukların 3 yaşından sonra tablet bilgisayarlara yönelmesi, oyuncak sektörünün
yapısını da değiştirdi. 1990’lı yıllarda video oyunlarının popüler hale gelmesiyle darbe yiyen global oyuncak üreticileri şimdi de tablet bilgisayarın gölgesinde yaşam mücadelesi veriyor. Her yıl yüzde 8 büyüyen sektör bu yıl tablet bilgisayarların satışlardan pay kapması nedeniyle büyümesini yarı yarıya azalttı. Tablet bilgisayarlar üzerinden saatlerce video izleyen ve ücretsiz oyun oynayan çocuklar, klasik oyuncakları ellerine almak istemiyor. Toys R Us Tabeo tablet bilgisayarıyla rekabet ediyor. Monopoly ve Scrabble gibi oyunlarıyla tanınan Hasbro, şimdilerde Zynga gibi internet üzerinden oyun imkanı tanıyan siteler karşısında ayakta kalmak için direniyor.

Doğum oranı düştü müşteri azaldı

DOĞUM oranlarında yaşanan gerileme de oyuncak sektörünü etkileyen diğer faktörlerin başında geliyor. Aileler, küçük çocuklarını oyalamak için tabletin en iyi çözüm olduğunu savunuyor. Ebeveynler ayrıca, yeni modelleri kendilerine alırken, kullandıkları eski tabletleri de çocuklarına oyuncak olarak hediye ediyor.
1980 yılında 0-14 yaş aralığındaki 241 milyon çocuktan oluşan oyuncak müşterisi doğum oranının gerilemesiyle 231 milyona düştü.
Ancak bugüne kadar önemsenmeyen Ortadoğu ve Afrika pazarındaki 231 milyonluk ‘çocuk tüketici’ de oyuncak sektörünün ayakta kalmak için gözünü diktiği yeni bir pazar.
1980-1990 arasında 0-14 yaş aralığındaki çocuk nüfusu yılda yüzde 1 artarken, 1990-2000 yılları arasında bu oran yüzde 0.6’ya geriledi.
Dünyada en fazla çocuk nüfusu 365 milyon ile Hindistan ve 218 milyon ile Çin’de yer alıyor.