Sadi ÖZDEMİR
Oluşturulma Tarihi: Temmuz 20, 2007 00:00
İSO’nun, ’500 Büyük Sanayi Kuruluşu Araştırması’nda Tüpraş 18 milyar 673 milyon 722 bin YTL’lik üretimden satış rakamıyla bu yıl da Türkiye’nin en büyük şirketi oldu.
İSO Başkanı Tanıl Küçük, "2006 yılı 2005’e göre iyi ancak, 2005 yılı krizden beri en kötü yılımızdı. Bu nedenle 2004’ü baz alınca durum pek iyi değil. Ayrıca sanayici dış krediyle büyüyor" dedi.
İSTANBUL Sanayi Odası’nın (İSO) 2006 yılı verilerine göre yaptığı "Türkiye’nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu 2006 Yılı Raporu"nda, Türkiye Petrol Rafinerileri A.Ş. (Tüpraş) 18 milyar 673 milyon 722 bin 100 YTL’lik üretimden satış rakamıyla 2006’da da Türkiye’nin en büyük sanayi kuruluşu çıktı. Tüpraş’ın ardından 5 milyar 605 milyon 701 bin 61 YTL ile Ford Otomotiv ikinci, 3 milyar 954 milyon 375 bin 80 YTL ile de Elektrik Üretim A.Ş. (EÜAŞ) üçüncü sırada yer aldı.
2005’E GÖRE DURUM İYİ: Türkiye’nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu geçen yıl başta kárlılık ve ihracat olmak üzere birçok kritere göre bir önceki yıldan daha yüksek performans gösterdi. İSO Başkanı Tanıl Küçük, "2006 yılı 2005’e göre iyi ancak, 2005 yılı krizden beri en kötü yılımızdı. Bu nedenle 2006 sonuçları bizi yanıltmamalı. Çünkü 2004’ü baz alınca durum pek iyi değil. Daha geniş bir perspektifle 10 yıl için değerlendirildiğinde durum daha da olumsuz. Ayrıca 2006’da sanayici üretimini ve kárlılığını sürdürebilmek için ucuz dış finansman kullanımına yöneldi ve büyük ölçüde kur riski alarak dış krediyle büyüdü" dedi.
KÁRLILIKTA İYİ PERFORMANS: Tanıl Küçük’ün verdiği bilgilere göre 2005’te Türkiye’nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu’nda yüzde 4.6 olan satış kárlılığı, 2006’da yüzde 5.9’a yükseldi. Vergi öncesi toplam kár da 7.3’ten 9.5’e çıktı. Aktif kárlılığa bakıldığında ise 500 büyük sanayi kuruluşunda 2005 yılında yüzde 5.4 olan oran, 2006’da yüzde 7.3’e çıktı. 2005 yılında yüzde 10.3 düzeyinde gerçekleşen öz kaynak kárlılığı da geçen yıl yüzde 13.8’e tırmandı. Ekonomide üretim birimlerinin yarattıkları net katma değerin varlık toplamına oranı olarak adlandırılan ekonomik kárlılık da 2006’da yüzde 15.6 oldu. Özel büyük sanayi kuruluşlarında bu oran yüzde 16.9’a ulaştı. Ayrıca, 2006’da Türkiye’nin ihracatı ortalama yüzde 16.4 yükselirken 500 Büyük Sanayi Kuruluşu’nun ihracatı yüzde 19 arttı. Türkiye GSMH’nın yüzde 13.1’ini 500 büyük sanayi kuruluşu üretti. Bu kuruluşlarda çalışan sayısı da yüzde 3.6 oranında arttı.
453 BÜYÜK SANAYİCİ İHRACATÇI: 2006’da 500 Büyük Sanayi Kuruluşu’ndan 453’ü ihracat yaptı. 500’ün toplam ihracatları yüzde 19 artarak Türkiye’nin genel ihracat performansının üzerine çıktı. 2005 yılında Türkiye ihracatı yüzde 16.3 oranında artış gösterirken, İSO 500’ün ihracatı yüzde 11.3 artmıştı. Kamu ve özel sektör itibarıyla bakıldığında, özel büyük kuruluşların ihracatı 2005 yılında yüzde 14.8 artarken, 2006 yılındaki artış yüzde 18.5 yükseldi. Geçtiğimiz yıl 500 Büyük Sanayi Kuruluşu’nun yaptığı ihracatın alt sektörler itibarıyla dağılımında ise 2006’da yüzde 28.1’lik pay ile otomotiv endüstrisi yine ihracatta ilk sırayı aldı.
Medyanın değişmez lideri Hürriyet
TÜRKİYE’nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu sıralamasında Kağıt ve Kağıt Ürünleri ve Basım Sanayii Sektörü’nde Hürriyet Gazetecilik ve Matbaacılık A.Ş., 2006’daki 510 milyon 363 bin 593 YTL’lik üretimden satış rakamıyla birinci oldu. İkinci sırada ise Doğan Gazetecilik A.Ş., 273 milyon 683 bin 346 YTL’lik üretim satış cirosuyla yer aldı. Merkez Gazete Dergi Sanayi ve Ticaret A.Ş. üçüncü, İpek Kağıt Sanayi dördüncü Feza Gazetecilik A.Ş ise 10’uncu oldu. 500 Büyük Sanayi Şirketi sıralamasında ise Hürriyet Gazetecilik ve Matbaacılık A.Ş. 67’inci, Doğan Gazetecilik A.Ş. de 143’üncü sırada yer aldı.
Dışarıdan borçlanarak ne kadar devam edebiliriz
İSO Başkanı Tanıl Küçük, sanayicinin 2007 yılında da üretimi ve ihracatı artırma mücadelesine devam edeceğini belirterek şöyle konuştu: "Kár artışını kurlardaki dalgalanmaya, bağlıyoruz. 2006’da özel sektörün dış borcu da çok arttı. Yani kur riskini aldı. İhracattaki kur dezavantajını bu şekilde avantaja döndürmeye çalışıyor. 2007’nin ilk çeyreğindeki büyümede de sanayinin katkısı büyük. İhracat da yüzde 26.1 oranında artış gösterdi. Ancak 2007 ilk çeyreğinde de büyümenin büyük ölçüde dış kaynaklar olduğunu görülüyor. Üretimi ihracatı ve rekabet gücünü destekleyecek reformların süratle hayata geçirilmesi gerekiyor. Hükümet ve ekonomiyi yönetenler bu gerçeği iyi görmeli ve bu politikaları süratle hayata geçirmelidir. Dış kaynakla ya da dışardan uygun borçlanarak ’büyüme daha ne kadar sürdürülebilir’ tartışması yerine biz yapılması gerekenlerin yapılmasını istiyoruz. Bu risk, hem ülke ekonomisinin hem de sanayinin zorda kalabileceği görülmeli."