Cari işlemler 44 milyon dolar açık verdi

Merkez Bankası, bu yılın Ocak-Nisan dönemine ilişkin ödemeler dengesini bilançosunu açıkladı.

Bilançoya göre, dış ticaret açığı 2001 yılının Ocak-Nisan döneminde, geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 61.6 azalarak 2 milyar 88 milyon dolar oldu.

Türkiye'nin Ocak-Nisan döneminde dış ticaret açığında yaşanan gelişmelere neden olarak "ihracat gelirlerinin yüzde 7.7, bavul ticaretinin yüzde 20.7 artmasına karşın, ithalat harcamalarının (CIF) da yüzde 14.1 oranında artması" gösterildi.

Diğer taraftan 2001 yılı Ocak-Nisan döneminde, diğer mal ve hizmetler ile karşılıksız transferlerden elde edilen net gelirler yüzde 9 oranında artarak 2 milyar 44 milyon ABD Doları oldu.

Böylelikle, 2000 yılı Ocak-Nisan döneminde 3 milyar 186 milyon dolar açık veren cari işlemler dengesi, 2001 yılının aynı döneminde 44 milyon dolar açık ile sonuçlandı.

İHRACAT GELİRİ 11 MİLYAR 62 MİLYON DOLAR

Türkiye'nin ihracat geliri bu yılın Ocak- Nisan döneminde 11 milyar 62 milyon dolar, ithalat harcamaları ise 13 milyar 150 milyon dolar olarak gerçekleşti.

Merkez Bankası'nın açıkladığı ödemeler dengesi bilançosuna göre, 2000 yılı Ocak-Nisan döneminde 893 milyon dolar tutarında bavul ticareti gelirinin ilave edilmesiyle 10 milyar 378 milyon dolar olan ihracat geliri, 2001 yılının aynı döneminde 1 milyar 78 milyon dolar olan bavul ticaretinin katkısı ile 11 milyar 62 milyon dolar oldu

2000 yılı Ocak-Nisan döneminde 613 milyon dolar tutarındaki altın ithalatı da dikkate alındığında ithalat harcamaları 15 milyar 808 milyar dolara ulaşırken, 2001 yılının aynı döneminde 250 milyon dolar tutarındaki altın ithalatı da dahil olmak üzere ithalat harcamaları 13 milyar 150 milyon dolara geriledi.

Bu çerçevede, 2000 yılının Ocak-Nisan döneminde 5 milyar 430 milyon doları olan dış ticaret açığı, bu yılın aynı döneminde yüzde 61.6 oranında azalışla 2 milyar 88 milyon dolar olarak gerçekleşti.

TURİZM GELİRLERİ

Bilançoya göre, turizm gelirleri, bu yılın Ocak- Nisan döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre, yüzde 3 oranında artarak 1 milyar 192 milyon dolar oldu.

Faiz gelirleri de söz konusu dönemler itibarıyla yüzde 27 oranında artarak 1 milyar 105 milyon dolar olarak gerçekleşti. Diğer mal ve hizmet gelirleri ise bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 17.5 oranında azalarak 2 milyar 811 milyon dolar oldu.

Diğer mal ve hizmet giderleri incelendiğinde faiz giderlerinin yüzde 36 oranında artmasına karşın turizm giderleri yüzde 19, diğer mal ve hizmet giderleri ise yüzde 35.3 oranında azaldı. Sonuç olarak bu kalemler sırasıyla 2 milyar 358 milyon dolar, 501 milyon dolar ve 1 milyar 585 milyon dolar ollarak gerçekleşti.

2001 yılı Ocak-Nisan döneminde, karşılıksız transferler kalemi içinde yer alan işçi gelirleri yüzde 23 oranında azalarak, 1 milyar 126 milyon dolar oldu.

SERMAYE HAREKETLERİ

Doğrudan yatırım işlemlerinde, yurtdışında yerleşik kişilerin yurtiçinde yaptıkları net yatırım bir önceki yılın aynı dönemine göre 1 milyar 393 milyon dolar artarak 1 milyar 912 milyon dolar olarak gerçekleşti.

Yurtiçinde yerleşik kişilerin yurtdışında yaptıkları net yatırım 248 milyon dolar azalarak 292 milyon dolar oldu. Sonuç itibariyle, doğrudan yatırımlar net 1 milyar 620 milyon dolar giriş gösterdi.

Portföy yatırımları kalemine ilişkin gelişmeler incelendiğinde; uluslararası sermaye piyasalarından, 2000 yılı Ocak-Nisan döneminde 2 milyar 787 milyon dolar tutarında tahvil ihracı yoluyla borçlanma gerçekleştirilirken, bu yılın aynı döneminde ise 169 milyon dolar tutarında net geri ödeme yapıldı.

Diğer taraftan, menkul kıymet yatırımlarında yurtiçinde yerleşiklerin yurtdışında menkul değer alım-satımlarının, söz konusu dönemler itibariyle sırasıyla 50 milyon dolar ve 358 milyon dolar net satımla sonuçlandığı gözlendi.

Buna karşın, yurtdışında yerleşiklerin net menkul değer alım satımlarının, aynı dönemlerde sırasıyla 124 milyon dolar ve 3 milyar 218 milyon dolar net satım gösterdi.

Sonuç olarak, portföy yatırımları, 2000 yılı Ocak-Nisan döneminde 2 milyar 713 milyon dolar net giriş, 2001 yılının aynı döneminde ise 3 milyar 29 milyon dolar tutarında net çıkışla sonuçlandı.

UZUN VADELİ SERMAYE HAREKETLERİ

Uzun vadeli sermaye hareketlerinde 2000 yılı Ocak-Nisan döneminde 482 milyon dolar net giriş olurken, 2001 yılının aynı döneminde 1 milyar 82 milyon dolar net çıkış gerçekleşti.

Bu başlık altında yer alan kalemlerden, uzun vadeli döviz kredisi kullanımları 4 milyar 422 milyon dolardan 3 milyar 329 milyon dolar düzeyine indi.

Söz konusu azalış, genel olarak bankalar dışındaki özel sektör borçlanmasındaki 799 milyon dolarlık azalıştan kaynaklandı.

Anapara geri ödemeleri 2001 yılı Ocak-Nisan döneminde 4 milyar 163 milyon dolardan 4 milyar 411 milyon dolara çıktı.

Kredi mektuplu döviz tevdiat hesaplarında, 2000 yılının Ocak-Nisan döneminde 223 milyon dolar tutarında artış gözlenirken, 2001 yılının aynı döneminde hareket gözlenmedi.

KISA VADELİ SERMAYE HAREKETİ

Kısa vadeli sermaye hareketleri-varlıklar bölümünün, verilen krediler kaleminde 2000 yılı Ocak-Nisan döneminde 22 milyon dolar tutarında, 2001 yılının aynı döneminde ise 234 milyon dolar yurtdışına kredi açıldı.

Bankaların yurtdışı muhabirleri neznindeki döviz mevcutları kaleminde 2000 yılı Ocak-Nisan döneminde 691 milyon dolar, 2001 yılının aynı döneminde 2 milyar 33 milyon dolar azalış gösterdi.

Kısa vadeli sermaye hareketleri yükümlülükler toplam olarak incelendiğinde 2000 yılı Ocak- Nisan döneminde 1 milyar 621 milyon dolar artış olurken, bu yıl aynı dönemde 2 milyar 222 milyon dolar azalış görüldü.

Bunun içinde, bankalarca sağlanan krediler kaleminde 2000 yılı Ocak-Nisan döneminde net 481 milyon dolar kullanım gerçekleşirken, 2001 yılının aynı döneminde 923 milyon dolar geri ödeme yapıldı.

Diğer sektörlere ait ticari krediler kaleminde 2000 yılı Ocak-Nisan döneminde net 611 milyon dolar kullanım, 2001'in aynı döneminde ise net 788 milyon dolar geri ödeme gerçekleşti.

Nakit döviz kredilerinde geçen yılın Ocak- Nisan döneminde net 266 milyon dolar geri ödeme gerçekleşirken, bu yılın aynı döneminde net 238 milyon doları kullanım oldu.

Sonuç olarak, kısa vadeli yükümlülükler kapsamında yer alan sağlanan krediler kalemi, sırasıyla 836 milyon dolar net kullanım ve 1 milyar 463 milyon dolar net geri ödeme gösterdi.

Mevduat hesapları, 2000 yılı Ocak-Nisan döneminde 785 milyon dolar artış gösterirken, 2001 yılının aynı döneminde, özellikle, yurtdışında yerleşik bankaların bankalar neznindeki hesaplarında gözlenen azalışa bağlı olarak 759 milyon dolar tutarında azalış görüldü.

Resmi rezervler 2000 yılının Ocak-Nisan döneminde, 427 milyon dolar artarken, 2001 yılının aynı döneminde 3 milyar 530 milyon dolar azaldı. (Ankara-aa)