Cari açığına banka freni
Güncelleme Tarihi:
A.A.
Oluşturulma Tarihi: Mart 09, 2007 16:44
Merkez Bankası, ocak ayı cari açığını 2 milyar 248 milyon dolar olarak açıkladı. Bu yıl ocak ayında cari açık, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 0.4 artış gösterdi. Artış eğilimini Akbank ve Finansbank hisselerinden elde edilen gelirler frenledi.
Bu dönemde gerçekleşen 6.1 milyar dolar net sermaye girişinin yaklaşık 3.1 milyar dolarını Akbank’ın yüzde 20 oranındaki hisselerinin Citigroup’a devri oluştururken, yaklaşık 2.3 milyar dolarını Finansbank’ın yüzde 46’sını satın alan National Bank of Greece’in bankanın diğer ortakları için başlattığı çağrı işlemi sonucunda elde edilen hisselere karşılık yaptığı ödeme oluşturdu.
Merkez Bankası, ocak ayı cari işlemler hesaplarını açıkladı. Buna göre; geçen yıl ocak ayında 2 milyar 240 milyon dolar olarak gerçekleşen cari işlemler açığı, bu yılın ocak ayında yüzde 0.4 artışla 2 milyar 248 milyon dolar olarak gerçekleşti.
Bir önceki yılın ocak ayıyla karşılaştırıldığında, gelir dengesi kaleminde kaydedilen açıkta artış ve cari transferlerden kaynaklanan girişlerde azalış gözlemlendi. 2007 yılı ocak ayı verilerine göre, ödemeler dengesi tablosundaki dış ticaret açığının bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 0.5 oranında azalarak 2 milyar 407 milyon dolara düştüğü görüldü.
İTHALAT FARK ATTI
Alt kalemler itibariyle incelendiğinde ise, ocak ayındaki altın dahil ithalat (CIF) harcamalarının bir önceki yılın aynı ayına oranla yüzde 18.3 artarak 9 milyar 631 milyon dolara ulaştığı; ihracat (FOB) gelirlerinin yüzde 26.5 oranında artarak 6 milyar 492 milyon dolara ve tahmini bavul ticareti gelirlerinin yüzde 23.9 oranında artarak 295 milyon dolara yükseldiği hesaplandı.
Ocak ayı için yapılan tahmin sonuçlarına göre, turizm gelirleri bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 7.2 oranında artarak 774 milyon dolara ulaşması, turizm giderlerinin de yüzde 30.3 oranında artarak 284 milyon dolara yükselmesi bekleniyor. Bunun sonucunda, ocak ayı net turizm gelirlerinin bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 2.8 azalarak 490 milyon dolara düşeceği hesap ediliyor.
Taşımacılık hizmetleri kaleminde 2006 yılı ocak ayında 8 milyon dolar tutarında net gider kaydedilmişken, bu yılın aynı ayında 38 milyon dolar tutarında net gelir oluştu. Taşımacılık kalemindeki bu değişimde, taşımacılık kaleminin bir alt kalemi olan diğer taşımacılık gelirlerindeki yüzde 1,3’lük azalışa rağmen navlun giderlerinde kaydedilen yüzde 55,3 oranındaki düşüş etkili oldu.
YURTDIŞI MÜTEAHHİTLİK GERİLEDİ
Yurtiçinde yerleşik inşaat şirketlerinin yurtdışında gerçekleştirdikleri inşaat hizmetleri, 2007 yılında bir önceki yıla oranla YÜZDE 46.1 azalarak 55 milyon dolar giriş kaydetti.
Bu gelişmeler sonucunda, 2006 yılının ocak ayında 446 milyon dolar fazla veren hizmetler dengesi kalemi, bu yılın aynı ayında 487 milyon dolar fazla verdi.
Ücret ödemeleri ve yatırım geliri kalemlerinden oluşan gelir dengesi kalemi, ocak ayında 432 milyon dolar net çıkış kaydetti. Bu yılın yatırım geliri kaleminin altında yer alan doğrudan yatırımlar, portföy yatırımları ve faizlerden oluşan diğer yatırımlarda gerçekleşen net çıkışlar, sırasıyla 30 milyon, 194 milyon ve 198 milyon dolar oldu.
FAİZ GİDERLERİ YÜZDE 32.7 ARTTI
Aynı dönemde uzun ve kısa vadeli kredilere ilişkin faiz giderleri, 2006 yılına oranla yüzde 32.7 artarak 422 milyon dolar olarak gerçekleşti.
Bir önceki yılla karşılaştırıldığında cari transferler, bu yılın ocak ayında yüzde 12.6 oranında azalarak 104 milyon dolar oldu; işçi gelirleri ve resmi transferlerden kaynaklanan girişler sırasıyla 73 milyon ve 31 milyon dolar olarak gerçekleşti.
NET SERMAYE GİRİŞİ YÜZDE 54.4 DÜŞTÜ
2007 yılında finans hesaplarında gerçekleşen net sermaye girişi, bir önceki yıla göre yüzde 54.4 düşüş gösterdi ve 1 milyar 329 milyon dolar oldu.
Doğrudan yatırımlar kalemi altında, Türkiye’deki yabancı sermayeli şirketlerin yurtdışındaki ortaklarından kullandıkları kredileri ve yurtdışında yerleşik kişilerin Türkiye’de gerçekleştirdikleri gayrimenkul alımlarını da içeren yurtdışında yerleşik kişilerin yurtiçinde yaptıkları net yatırımlar, geçen yılın ocak ayında 452 milyon dolar olarak gerçekleşirken bu yılın aynı ayında 6 milyar 106 milyon dolar oldu.
AKBANK VE FİNANSBANK SERMAYE GİRİŞİNİ YÜKSELTTİ
Bu dönemde gerçekleşen net sermaye girişinin yaklaşık 3.1 milyar dolarını Akbank’ın yüzde 20 oranındaki hisselerinin Citigroup’a devri oluştururken, yaklaşık 2.3 milyar dolarını Finansbank’ın yüzde 46’sını satın alan National Bank of Greece’in bankanın diğer ortakları için başlattığı çağrı işlemi sonucunda elde edilen hisselere karşılık yaptığı ödeme oluşturdu.
Alt kalemler itibariyle incelendiğinde, yurtdışında yerleşik kişilerin Türkiye’de gerçekleştirdikleri net gayrimenkul alımlarının bu yılın ocak ayında bir önceki yılın aynı ayına oranla yüzde 28.6 azalarak 230 milyon dolar olduğu tahmin edilirken, aynı ayda Türkiye’deki yabancı sermayeli şirketlerin yurtdışındaki ortaklarından kullandıkları kredilerle ilgili olarak 6 milyon dolar net kredi kullanıldığı gözlendi. Yurtiçinde yerleşik kişilerin yurtdışında yaptıkları net yatırımlar ise 1 milyar 50 milyon dolar oldu.
Böylece doğrudan yatırımlar kaleminde gerçekleşen net girişler, bir önceki yılın ocak ayında 727 milyon dolar olmuşken bu yılın aynı ayında 5 milyar 56 milyon dolara yükseldi.
PORTFÖY YATIRIMLARI YÜZDE 49.3 ARTTI
Portföy yatırımlarında geçen yılın ocak ayında 2 milyar 69 milyon dolar olarak gerçekleşen net sermaye girişi, 2007 yılının aynı ayında yüzde 49.3’lük artışla 3 milyar 88 milyon dolara çıktı.
Alt kalemler itibariyle incelendiğinde, varlıklar başlığı altında, yurtiçinde yerleşik kişilerin yurtdışında menkul değer alım-satımları ile ilgili olarak, geçen yılının ocak ayında 151 milyon dolar net alım gerçekleşirken, 2007 yılında 284 milyon doları net satım gerçekleşti.
Portföy yatırımları kaleminin yükümlülükler bölümünde Genel Hükümet, bu yılın ocak ayında 1 milyar dolar tutarında yurtdışında tahvil ihracı yoluyla yeni borçlanma gerçekleştirirken, yurtdışında yerleşik kişiler hisse senedi piyasasında 1 milyar 182 milyon dolar net satım ve devlet iç borçlanma senetleri piyasasında 2 milyar 986 milyon dolar tutarında net alım gerçekleştirdiler.
Ticari ve nakit krediler ile mevduatlardan oluşan kalemde, ocak ayında 2006 yılında 2 milyar 67 milyon dolar net giriş gerçekleşirken, 2007 yılında 4 milyar 232 milyon dolar net çıkış kaydedildi.
Varlıklar bölümünde yer alan ticari kredilerde, ihracat karşılığı yurtdışına açılan kredilerle ilgili olarak, ocak 2006 ve 2007 dönemlerinde sırasıyla 760 milyon ve 1 milyar 74 milyon dolar net kredi geri ödemesi gerçekleşti. Nakit kredilerde ise aynı ayda bir önceki yıl 142 milyon dolar net kredi açılmışken bu yıl yurtdışı yerleşiklerce 124 milyon dolar net kredi geri ödemesinde bulunuldu.
BANKALARIN YURTDIŞI DÖVİZ VARLIĞI GERİLEDİ
Bankaların yurtdışı muhabirleri nezdindeki döviz varlıklarındaki artış, geçen yılın ocak ayında 2 milyar 271 milyon dolar olmuşken bu yılın ocak ayında 66 milyon dolar düzeyinde kaldı.
Bir önceki yıl ocak ayında 3 milyar 720 milyon dolar artış gözlemlenen yükümlülükler kaleminde bu yılın ocak ayında toplam 5 milyar 364 milyon dolar düşüş kaydedildi. Alt kalemler itibariyle incelendiğinde ise, ithalat karşılığı sağlanan ticari krediler kaleminde 2006 ve 2007 yılının ocak aylarında sırasıyla 592 milyon ve 700 milyon dolar net geri ödeme gerçekleştirildi.
Krediler kalemi incelendiğinde bu yılın Ocak ayında Genel Hükümet, IMF kredileriyle ilgili olarak 416 milyon dolar net geri ödemede bulunurken yurtdışı piyasalar ve diğer uluslararası kuruluşlardan sağladığı uzun vadeli kredilerle ilgili olarak 226 milyon dolar net kullanım gerçekleştirdi. Bu dönemde bankacılık sektörünün yurtdışından sağlamış olduğu net kredi miktarı 133 milyon dolara ulaşmışken, diğer sektörlerin kullandığı kredilerle ilgili olarak 103 milyon dolar net anapara geri ödemesi yapıldı.
YABANCILARIN MEVDUATI AZALDI
Yurtdışında yerleşik kişilerce Merkez Bankası ile yurtiçinde yerleşik bankalarda tutulan mevduat hesaplarından oluşan mevduatlar kaleminde, 2006 ve 2007 yıllarının ocak ayında sırasıyla 98 milyon dolar net artış ve 4 milyar 505 milyon dolar net azalış kaydedildi. Bu dönemde yurtdışı bankaların yurtiçinde tuttukları net mevduat tutarı 4 milyar 406 milyon dolar azalış gösterdi.
Rezerv varlıkların içinde bulunan resmi rezervler, bir önceki yılın ocak ayında 1 milyar 948 milyon dolar artmışken, bu yılın aynı ayında 2 milyar 583 milyon dolar artış gösterdi.
Merkez Bankası, ocak ayı cari işlemler hesaplarını açıkladı. Buna göre; geçen yıl ocak ayında 2 milyar 240 milyon dolar olarak gerçekleşen cari işlemler açığı, bu yılın ocak ayında yüzde 0.4 artışla 2 milyar 248 milyon dolar olarak gerçekleşti.
Bir önceki yılın ocak ayıyla karşılaştırıldığında, gelir dengesi kaleminde kaydedilen açıkta artış ve cari transferlerden kaynaklanan girişlerde azalış gözlemlendi. 2007 yılı ocak ayı verilerine göre, ödemeler dengesi tablosundaki dış ticaret açığının bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 0.5 oranında azalarak 2 milyar 407 milyon dolara düştüğü görüldü.
İTHALAT FARK ATTI
Alt kalemler itibariyle incelendiğinde ise, ocak ayındaki altın dahil ithalat (CIF) harcamalarının bir önceki yılın aynı ayına oranla yüzde 18.3 artarak 9 milyar 631 milyon dolara ulaştığı; ihracat (FOB) gelirlerinin yüzde 26.5 oranında artarak 6 milyar 492 milyon dolara ve tahmini bavul ticareti gelirlerinin yüzde 23.9 oranında artarak 295 milyon dolara yükseldiği hesaplandı.
Ocak ayı için yapılan tahmin sonuçlarına göre, turizm gelirleri bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 7.2 oranında artarak 774 milyon dolara ulaşması, turizm giderlerinin de yüzde 30.3 oranında artarak 284 milyon dolara yükselmesi bekleniyor. Bunun sonucunda, ocak ayı net turizm gelirlerinin bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 2.8 azalarak 490 milyon dolara düşeceği hesap ediliyor.
Taşımacılık hizmetleri kaleminde 2006 yılı ocak ayında 8 milyon dolar tutarında net gider kaydedilmişken, bu yılın aynı ayında 38 milyon dolar tutarında net gelir oluştu. Taşımacılık kalemindeki bu değişimde, taşımacılık kaleminin bir alt kalemi olan diğer taşımacılık gelirlerindeki yüzde 1,3’lük azalışa rağmen navlun giderlerinde kaydedilen yüzde 55,3 oranındaki düşüş etkili oldu.
YURTDIŞI MÜTEAHHİTLİK GERİLEDİ
Yurtiçinde yerleşik inşaat şirketlerinin yurtdışında gerçekleştirdikleri inşaat hizmetleri, 2007 yılında bir önceki yıla oranla YÜZDE 46.1 azalarak 55 milyon dolar giriş kaydetti.
Bu gelişmeler sonucunda, 2006 yılının ocak ayında 446 milyon dolar fazla veren hizmetler dengesi kalemi, bu yılın aynı ayında 487 milyon dolar fazla verdi.
Ücret ödemeleri ve yatırım geliri kalemlerinden oluşan gelir dengesi kalemi, ocak ayında 432 milyon dolar net çıkış kaydetti. Bu yılın yatırım geliri kaleminin altında yer alan doğrudan yatırımlar, portföy yatırımları ve faizlerden oluşan diğer yatırımlarda gerçekleşen net çıkışlar, sırasıyla 30 milyon, 194 milyon ve 198 milyon dolar oldu.
FAİZ GİDERLERİ YÜZDE 32.7 ARTTI
Aynı dönemde uzun ve kısa vadeli kredilere ilişkin faiz giderleri, 2006 yılına oranla yüzde 32.7 artarak 422 milyon dolar olarak gerçekleşti.
Bir önceki yılla karşılaştırıldığında cari transferler, bu yılın ocak ayında yüzde 12.6 oranında azalarak 104 milyon dolar oldu; işçi gelirleri ve resmi transferlerden kaynaklanan girişler sırasıyla 73 milyon ve 31 milyon dolar olarak gerçekleşti.
NET SERMAYE GİRİŞİ YÜZDE 54.4 DÜŞTÜ
2007 yılında finans hesaplarında gerçekleşen net sermaye girişi, bir önceki yıla göre yüzde 54.4 düşüş gösterdi ve 1 milyar 329 milyon dolar oldu.
Doğrudan yatırımlar kalemi altında, Türkiye’deki yabancı sermayeli şirketlerin yurtdışındaki ortaklarından kullandıkları kredileri ve yurtdışında yerleşik kişilerin Türkiye’de gerçekleştirdikleri gayrimenkul alımlarını da içeren yurtdışında yerleşik kişilerin yurtiçinde yaptıkları net yatırımlar, geçen yılın ocak ayında 452 milyon dolar olarak gerçekleşirken bu yılın aynı ayında 6 milyar 106 milyon dolar oldu.
AKBANK VE FİNANSBANK SERMAYE GİRİŞİNİ YÜKSELTTİ
Bu dönemde gerçekleşen net sermaye girişinin yaklaşık 3.1 milyar dolarını Akbank’ın yüzde 20 oranındaki hisselerinin Citigroup’a devri oluştururken, yaklaşık 2.3 milyar dolarını Finansbank’ın yüzde 46’sını satın alan National Bank of Greece’in bankanın diğer ortakları için başlattığı çağrı işlemi sonucunda elde edilen hisselere karşılık yaptığı ödeme oluşturdu.
Alt kalemler itibariyle incelendiğinde, yurtdışında yerleşik kişilerin Türkiye’de gerçekleştirdikleri net gayrimenkul alımlarının bu yılın ocak ayında bir önceki yılın aynı ayına oranla yüzde 28.6 azalarak 230 milyon dolar olduğu tahmin edilirken, aynı ayda Türkiye’deki yabancı sermayeli şirketlerin yurtdışındaki ortaklarından kullandıkları kredilerle ilgili olarak 6 milyon dolar net kredi kullanıldığı gözlendi. Yurtiçinde yerleşik kişilerin yurtdışında yaptıkları net yatırımlar ise 1 milyar 50 milyon dolar oldu.
Böylece doğrudan yatırımlar kaleminde gerçekleşen net girişler, bir önceki yılın ocak ayında 727 milyon dolar olmuşken bu yılın aynı ayında 5 milyar 56 milyon dolara yükseldi.
PORTFÖY YATIRIMLARI YÜZDE 49.3 ARTTI
Portföy yatırımlarında geçen yılın ocak ayında 2 milyar 69 milyon dolar olarak gerçekleşen net sermaye girişi, 2007 yılının aynı ayında yüzde 49.3’lük artışla 3 milyar 88 milyon dolara çıktı.
Alt kalemler itibariyle incelendiğinde, varlıklar başlığı altında, yurtiçinde yerleşik kişilerin yurtdışında menkul değer alım-satımları ile ilgili olarak, geçen yılının ocak ayında 151 milyon dolar net alım gerçekleşirken, 2007 yılında 284 milyon doları net satım gerçekleşti.
Portföy yatırımları kaleminin yükümlülükler bölümünde Genel Hükümet, bu yılın ocak ayında 1 milyar dolar tutarında yurtdışında tahvil ihracı yoluyla yeni borçlanma gerçekleştirirken, yurtdışında yerleşik kişiler hisse senedi piyasasında 1 milyar 182 milyon dolar net satım ve devlet iç borçlanma senetleri piyasasında 2 milyar 986 milyon dolar tutarında net alım gerçekleştirdiler.
Ticari ve nakit krediler ile mevduatlardan oluşan kalemde, ocak ayında 2006 yılında 2 milyar 67 milyon dolar net giriş gerçekleşirken, 2007 yılında 4 milyar 232 milyon dolar net çıkış kaydedildi.
Varlıklar bölümünde yer alan ticari kredilerde, ihracat karşılığı yurtdışına açılan kredilerle ilgili olarak, ocak 2006 ve 2007 dönemlerinde sırasıyla 760 milyon ve 1 milyar 74 milyon dolar net kredi geri ödemesi gerçekleşti. Nakit kredilerde ise aynı ayda bir önceki yıl 142 milyon dolar net kredi açılmışken bu yıl yurtdışı yerleşiklerce 124 milyon dolar net kredi geri ödemesinde bulunuldu.
BANKALARIN YURTDIŞI DÖVİZ VARLIĞI GERİLEDİ
Bankaların yurtdışı muhabirleri nezdindeki döviz varlıklarındaki artış, geçen yılın ocak ayında 2 milyar 271 milyon dolar olmuşken bu yılın ocak ayında 66 milyon dolar düzeyinde kaldı.
Bir önceki yıl ocak ayında 3 milyar 720 milyon dolar artış gözlemlenen yükümlülükler kaleminde bu yılın ocak ayında toplam 5 milyar 364 milyon dolar düşüş kaydedildi. Alt kalemler itibariyle incelendiğinde ise, ithalat karşılığı sağlanan ticari krediler kaleminde 2006 ve 2007 yılının ocak aylarında sırasıyla 592 milyon ve 700 milyon dolar net geri ödeme gerçekleştirildi.
Krediler kalemi incelendiğinde bu yılın Ocak ayında Genel Hükümet, IMF kredileriyle ilgili olarak 416 milyon dolar net geri ödemede bulunurken yurtdışı piyasalar ve diğer uluslararası kuruluşlardan sağladığı uzun vadeli kredilerle ilgili olarak 226 milyon dolar net kullanım gerçekleştirdi. Bu dönemde bankacılık sektörünün yurtdışından sağlamış olduğu net kredi miktarı 133 milyon dolara ulaşmışken, diğer sektörlerin kullandığı kredilerle ilgili olarak 103 milyon dolar net anapara geri ödemesi yapıldı.
YABANCILARIN MEVDUATI AZALDI
Yurtdışında yerleşik kişilerce Merkez Bankası ile yurtiçinde yerleşik bankalarda tutulan mevduat hesaplarından oluşan mevduatlar kaleminde, 2006 ve 2007 yıllarının ocak ayında sırasıyla 98 milyon dolar net artış ve 4 milyar 505 milyon dolar net azalış kaydedildi. Bu dönemde yurtdışı bankaların yurtiçinde tuttukları net mevduat tutarı 4 milyar 406 milyon dolar azalış gösterdi.
Rezerv varlıkların içinde bulunan resmi rezervler, bir önceki yılın ocak ayında 1 milyar 948 milyon dolar artmışken, bu yılın aynı ayında 2 milyar 583 milyon dolar artış gösterdi.