Çalkantı bitti mi yani şimdi - Yorum

Karamsarlığı sevmeyen yatırımcıların tünelin ucunda ışığı gördükleri kesin, ama üstümüze gelen hidrojen bombası patlamasının öncü şoku olmasın? Böyle sert dalgalanmalarda bir günlük harekete baklarak karar vermek yanlış olur. Bazen dip yaptı diye mala girerken, bir bakarsın ters W'nin yukarı ayağında yakalanıp finansal kestaneye çizik attırmışsın. Büyük fon yöneticilerinin Madrid'de matador karşısına çıkacak kadar boğa olmasına kanmayın. O boğalar sonra restoranlarda turist mezesi oluyor. Önümüzü görmek için bir takım başka verilere bakacağız. Sonra gelişmiş ülkeler toparlansa bile, Gelişmekte Olan Piyasalar (GOP) ne olur sorusuna cevap arayacağız.

İlk senaryoda, bu iş bitmiştir. Yatırımcılar bir haftada borsalarda yüzde 10 zarar yazdı, bir de yüzde 4,5 Japon Yeni'nden vurgun yedi, artık dikkatli hareket eder. Küresel büyüme Avrupa Birliği (AB) ve Asya'da çok güçlü, ABD ve Japonya'da resesyon ihtimali düşük. Adını veremeyeceğim saygın bir Londra yatırım bankası dalgalanmaya karşın büyüme tahminlerini değiştirmedi. 2007'de  yüzde 5, 2008'de yüzde 5,2 bekliyor. Büyük merkez bankalarının faiz artırımları sonlanmak üzere, ama finansal mühendislik sayesinde likidite bol. İran-BM gerginliği bile gündemden düşebilir, çünkü İran yine görüşme istiyor. Okuduğum ve konuştuğum yatırımcıların çoğu ekonomik ve jeo-stratejik risklerin azaldığını düşünüyor. Ben emin değilim.

Sırf borsalardaki rallilere bakarak çalkantı bitti denemez. Geleceği daha iyi görmek için önce köpür köpür köpüren pazarlar arasında en şişkini olan ABD konut pazarına bakalım. Bu pazar hakkında söylenecek tek olumlu şey artık dibe yaklaşılmış olması. Ama, dikkat. İnşaat ve konut satışlarının yeniden hızlanması bizi resesyondan kurtarmaz. Önemli olan fiyatların artışa geçmesi, çünkü ABD'de ipoteklerin artan bölümü ödeme gücü zayıf, ama evlerinin değeri arttığı için kredi alan kişilere ait. Bunlar arasında iflaslar artıyor. Eğer ABD'de harcanabilir gelir düşer hatta yavaşlarsa, finans sağlayan kurumlar arasında batma zinciri başlayabilir. Bu kurumlar büyük yatırım bankalarından aldıkları krediler ve ipotek portföylerini paketleyip piyasaya satarak (VIDIMIK yaprak) kendini fonluyor. Kurumların iflas etmesi piyasayı dondurup ipotek pazarında darboğaz yaratabilir. İflas ve elkoymaların ardından gelecek negatif servet etkisi ise tüketimi yavaşlatır. Konut pazarı düze çıkmadan kriz olasılığı bitmiş sayılmaz.

Finans piyasalarında riski iki şekilde ölçeriz. Biri opsiyon oynaklığı, ikincisi bir menkul kıymetle en risksiz menkul kıymet arasındaki getiri farkı (spread). İlkini VIX sözleşmelerinden takip ediyoruz. Halen dünyada en risksiz menkul kıymet ise ABD Hazine bonoları. (Eğer inanmıyorsanız, adresinizi verin, CIA'den bir ekip size detaylı sunum yapsın). Yıl sonunda 10.56 olan VIX endeksi, dün 15.96'dan kapandı. Bir ara 19'ları gördü, yani risk algılaması düşüyor, ama normale dönmedi. ABD'de 10 yıllık devlet tahvili "junk" (yani çok riskli) özel sektör tahvilleri arasındaki spreadin en dar noktası 244 baz puandı, dün 299 puana çıktı. Bu 2004 çalkantısından bu yana en yüksek spread. ABD - GOP tahvilleri arasındaki fark 4 baz puana düştü, ama rekor en dar seviyesinden hala 25 puan yukarda. Özetle risk ölçümleri iyileşiyor, ama VUX hariç hiç biri spot piyasalardaki güçlü çıkışı doğrulamıyor.

Bize gelince, dün diğer GOP'ların risk primi düşerken, bizim GOP Endeksi olan EMBIG'ye göre spreadimiz 2 puan artı. Son bir ayda 42 baz puan yükseldi riskimiz. Henüz bu çalkantı bitti diyemiyorum, Cuma ABD istihdam verilerini görünceye kadar pozisyon almak çok riskli olabilir.