Çalışana artık 3 ayda bir zam yapacağız

Son dönemde turizmden sanayiye bütün sektörlerin gündeminde insan kaynağı sorunu var. Patronların ortak söylemi; ‘Eleman bulmak zor, bulunca tutmak daha da zor. Maçka İpekyol ve Twist markalarıyla kadın hazır giyim sektörünün önemli oyuncuları arasında yer alan İpekyol Group’un CEO’su Uğur Ayaydın, bunun sadece Türkiye’ye dair bir sorun olmadığını, özellikle pandemiden sonra Avrupa’da da yaygınlaştığını söylüyor. Ayaydın, Türk firmaların çalışanlarını Avrupa’ya kağptırmamak için harekete geçmesi gerektiğine dikkat çekerek, ‘‘Bütün şirketler ücret politikalarını sıfırdan masaya yatırmalı, ulusal olarak böyle bir stratejiye bir ihtiyacımız var’’ diyor.

Geçen haftanın konusu asgari ücretteki artıştı. Özel sektörün ücret politikalarını nasıl buluyorsunuz?

Bence bütün şirketlerin ücret politikalarını sıfırdan bir masaya yatırması ve iyileştirme yapması gerekiyor. Ki son dönemde aslında devlet de asgari ücret artışlarıyla bunu teşvik ediyor. Biz çalışanlarımızın geçinmesi, barınması konusunda ciddi sıkıntılar yaşadığını görürüz. Yeni üniversiteyi bitiren bir genç, ailesinden ayrı bir ev tutacak ve minimum 15-20 bin liralar kira ödeyecekse, bu çocuk nasıl geçinecek… Çalışanlarımızı yurtdışına kaptırmamak adına ulusal olarak böyle bir stratejiye bir ihtiyacımız var.

Siz nasıl bir strateji izlemeyi düşünüyorsunuz bu konuda?

Biz son 2 yıldır piyasanın ve asgari ücret artışının üzerinde maaş artışları veriyoruz. Diğer yandan ‘çalışanlarımızın şirket içindeki pozisyonlarını bir üst seviyeye nasıl çıkarabiliriz, onların eğitim ihtiyaçları ne olabilir, kariyer planlamasını daha doğru bir noktaya çekebilmek adına şirket olarak biz ne yapabiliriz’ diye bakıyoruz. Şu anda mesela Bahçeşehir Üniversitesi’yle beraber bir akademi kurduk. Özellikle mağaza tarafında işe başlayacak arkadaşlarımızı eğitimden geçiriyoruz. Onların geleceğine yatırım yaptığımızı, bunun geçici bir iş olarak görülmemesi gerektiğini, çalışanları belli bir alım gücüne getirebildiğini göstermeye çalışıyoruz. İçerideki doğru ekibi tutabilmek adına bu stratejiye ihtiyacımız var.

CİRONUN YÜZDE 15’İ MAAŞA

Peki ücretler konusunda özel sektörün gidebilecek yeri var mı sizce?

Şirketlerin toplam gider içindeki ya da ciro içindeki payına bakmak gerekir. Tabii her şirketin kendi dinamikleri farklı. Şu anda bizim toplam ciro içinde çalışanlarımızın payını yüzde 12’lerden, 15’lere çektik. Ben bu oranın biraz daha yukarı gitme potansiyeli olması gerektiğini düşünüyorum. Kendi icra kurulumuzda konuştuk. Şu anda 6 ayda bir olan zamları 3 ayda bire çekmeyi düşünüyoruz. Enflasyonist ortam devam edecekse büyük ihtimalle önümüzdeki sene her çeyrekte zam yapacağız. Şunu da söylemeliyim; bize bu gücü piyasa veriyor. Piyasa sana bu gücü veriyorsa, şirkette bir başarı varsa bunda en alttan en üst tabakaya herkesin emeği olduğuna inanıyorum. Ve herkesin bu emeğin karşılığını alıyor olması lazım. Bence çalışanına yatırım yapmayan şirketlerin artık yaşama şansı kalmadı. Çünkü sadece bizde değil Avrupa’da da insan kaynağı sıkıntısı var ve Türkiye’den her düzeyden insan kaynağını çekmeye çalışıyorlar.
Piyasa size bu gücü verdiğine göre işler iyi demektir…

Geçen sene bence perakende sektörü tarihinin en iyi senesini yaşadı. Hem satış rekorları kırıldı hem de kârlılık tarafında da çok iyi bir sene geçirdik. Talep o kadar güçlüydü ki satış yapmak için indirime bile ihtiyaç duymadı sektör. Biz İpekyol olarak geçen yılı yaklaşık yüzde 150 büyümeyle tamamladık. Adet tarafında da 25 civarında büyümemiz oldu. Hem yerli tarafta hem yabancı tarafında pik bir sene geçirince 2023’e de yüksek moral ve motivasyonla girdik. Ve kendimize yine 3 haneli büyüme hedefleri koyduk. Ocak ayında da bütçemizin üzerine çıktık. Ta ki üzücü deprem hadisesine kadar. Depremle beraber hakikaten çöktük diyebilirim. Zaten o sırada kimsenin işe bakacak durumu da yoktu.

Sonra toparlanma başladı mı?

Sektör bir sendeledi ama ikinci haftadan sonra ufak ufak toparlanma başladı. Şubatı kayıpla kapattık, sonra tekrar işler yoluna girdi. Alışveriş iştahı geri geldi. Ama bütün dünya basınında yer bulan ‘beklenen İstanbul depremi’ söylemi bizi turist cephesinde hâlâ etkiliyor. Bu yüzden bütçeleri bir tık revize ettik. Ama bugün dönüp genel resme baktığımızda hâlâ bütçelerimizi yapabiliyoruz. İtici güç olarak yerli müşterinin talebi devam ediyor. İlk 6 ay sonuçlarına baktığımızda, 3 haneli büyüme sürüyor ve ilk bütçemizi yakalar noktadayız.

EV ARABA ALAMAYANLAR GİYİNİP SEYAHAT EDİYOR

İç piyasadaki tüketicinin alışveriş motivasyonu ne sizce, hâlâ ‘zam gelmeden alayım’ refleksi sürüyor mu?

Biz de tüketici ‘pahalı olacak, önceden alayım’ noktasında diye düşünüyorduk. Ama bir senedir devam eden bir süreçte artık o psikolojinin bitmiş olması gerektiğini düşünüyoruz. Sonuçta bizim sektör çok yatırım araçlık bir ürün satmıyor. En sonunda moda satıyoruz. Ben burada motivasyonun daha çok, ‘Ev fiyatları, araba fiyatları arttı. Ben de elimdeki parayla kendimi mutlu edeyim, seyahat edeyim, giyineyim, yiyip içeyim’ psikolojisi olduğunu düşünüyorum.

Bu sürdürülebilir bir talep mi sizce?

Asgari ücretteki artışla birlikte iç piyasadaki güçlü talebin devam edeceğini düşünüyoruz. En azından önümüzdeki yerel seçimlere kadar iç talebin azalmasını beklemiyoruz.

ARTIK MAĞAZALAŞMA YURTDIŞINDA OLACAK

Peki bu ara perakende sektörünün gündeminde ne var?

Bence yurtdışında büyüme var. Çünkü Türkiye artık doyum noktasına ulaştı. Yeni AVM yok. Bütün markalar belli bir mağaza sayısına geldi. Bizim de beş yıllık stratejimizde en önemli başlıklarımızdan biri yurt dışı. Şu anda Türkiye’de 255 mağazamız var, yılı 260’lar civarında kapatacağız. Yurt dışında ise şu anda 52 mağazadayız. Büyük ihtimalle bu yılı 58-60 mağazayla kapatacağız. 5 yıllık perspektifte ise 150 mağazaya kadar çıkacağız. Ortadoğu’da, Türk Cumuriyetleri’nde, Afrika’da ve Rusya’da büyümeyi planlıyoruz.

Bu yıl ciro ne olur?

Biz geçen seneyi 3 milyar TL civarında bir ciroyla kapattık. Bu yıl için de bunun 2 katı kadar hedef koyduk. Gidişat bizi oraya doğru götürüyor. Ama kâr marjımızdan feragat ediyoruz. Maliyet artışlarının çoğunu fiyata yansıtamıyoruz. Bizim şu anda geçen yazla bu seneki yaz fiyatlarımız arasında yüzde 58 – 60 fark var. Maliyet artışımız ise yüzde 100’ler civarında.

Artık mağazalarda etiketler çok hızlı değişiyor. Sezonda kura bağlı olarak fiyat artırıyor musunuz?

Biz günlük fiyat yapan bir marka değiliz. Bugüne kadar döviz zıpladı diye fiyat değiştirdiğimiz hiç olmadı. Firma kültürümüzde böyle bir şey yok. Sezon başında koyduğumuz etiket, yukarı yönlü değişmez. Ama yabancı oyuncuların bunu yaptığını görüyoruz.

KOLEKSİYONUN %15-20’Sİ GERİ DÖNÜŞÜM ÜRÜNLERDEN

Sürdürülebilirlik konusunda ne gibi çalışmalarınız var?

Yeni nesil sürdürülebilirlik konusuna çok değer veriyor. Onlar için sadece ürün önplana değil. O markanın doğaya, çevreye, ne kadar destek verdiğiyle çok ilgililer. Biz de bu doğrultuda ciddi yatırımlar yapıyoruz. Daha kaliteli, daha sürdürülebilir ve geri dönüşümü olan elyaflar üzerinde çalışıyoruz ve tedarikçilerimiz de bu konuda çalışıyor. Şu anda koleksiyonumuzun yüzde 15-20’sini bu ürünler oluşturuyor. Önümüzdeki yıllarda kaynak bulmakta zorluk çekeceğimiz bir noktaya doğru gidiyoruz. O yüzden şimdiden böyle bir yolculuğa başladık. Karbon salımını azaltmakla ilgili de strateji oluşturmaya çalışıyoruz. Mümkün olduğu kadar ürünlerin çoğunu Türkiye’den tedarik etmeye çalışacağız. Şu anda 3 markamızın toplamında tedarikin yüzde 60’ı Türkiye’den yapılıyor. Bunu artıracağız. Edirne’deki fabrikamıza da güneş enerjisi santralı kurduk.

UĞUR AYAYDIN KİMDİR

Mardin doğumlu Uğur Ayaydın, 1996 yılında mezun olduğu İstanbul Üniversitesi İktisadi Bilimler Fakültesi’nin ardından tekstil ve hazır giyim sektörünün çeşitli alanlarında uzmanlaşma hedefiyle iş hayatına atıldı. Öğrencilik yıllarından itibaren Ipekyol Group çatısı altında üstlendiği sorumluluklar ve üretim, tedarik, satış, finans, perakende, pazarlama departmanlarında edindiği derin tecrübe ve birikim kapsamında, 2008 yılındaki İtalyan kumaş devi Miroglio’nun da dahil olmasıyla büyüyen organizasyonda, Ipekyol Group CEO görevini üstlendi. 2010 yılından beri CEO unvanıyla liderlik ettiği organizasyondaki kurumsal yapılaşmayı sürdürmesinin yanı sıra; şirketin faaliyet gösterdiği bölgelerde dengeli ve istikrarlı bir büyüme ivmesi yakalamasında aktif rol oynuyor.

İŞ DIŞINDA AVM’LERDEN UZAK DURUYORUM

ERKEN uyuyup erken kalkarım. Her sabah 7.30’da işteyim. Akşam da 19.30 -20.00 gibi anca çıkarım.

İŞ dışında seyahat etmeyi seviyorum ve kendimi özellikle seyahatlerde çok beslediğimi düşünüyorum. Ne kadar çok seyahat ederseniz o kadar çok şey öğreniyorsunuz.

BENİM için eğlence demek sessiz sakin bir ortamda dinlenmek demek. Sessiz sakin ortamlarda olmayı seviyorum. Mümkün olduğu kadar doğayla iç içe olan yerleri tercih ediyorum.

DENİZ adamı değil de daha çok doğa ve orman insanıyım. Yeşilliklerin olduğu ortamlarda kendimi daha iyi hissederim.

HAFTA sonlarını da doğada ailemle geçirmeyi severim. Mümkün olduğu kadar AVM’lerden uzak duruyorum.

HER ortamda, giren her kadının kıyafetini muhakkak süzüyorum. Artık eşim bu özelliğimi bildiği için çok fazla oralarda bir sorun yaşamıyoruz. Beğendiğimi de kafama yazarım, gelip tasarımcı anlatırım.

BEN çok sade giyinen bir insanım. Ve genelde düz siyah ya da lacivert.

Rahat kıyafetler giyiyorum. Uniqlo ve Cos markalarını seviyorum.

AYAKKABI konusunda iştahlıyım. Dolabımda yüz çift sneakers olabilir.