Çalışan anneler için önemli kararlar
Güncelleme Tarihi:
Başbakan Ahmet Davutoğlu’nun açıkladığı Ailenin ve Dinamik Nüfus Yapısının Korunması Programı Eylem Planında kadınlara iş hayatında pek çok kolaylık geliyor. Çocuk sahibi olan çalışanlar, doğum izninden sonra isterlerse çocuklarının ilkokula başlama yaşı olan 5.5 yaşına kadar 'yarı zamanlı' çalışma hakkına sahip olacaklar. Çocuk sayısına orantılı ailelere maddi yardım yapılacak. Fakat bu geniş hakların şirketlere yük olmasından da endişe ediliyor. Geçen aylarda maden işçilerine tanınan geniş haklardan dolayı pek çok maden ocağı kapanmış işçiler işsiz kalmıştı.
Erkeklere verilen askerlik borçlanması hakkı, annelere de uyarlanacak. Böylece doğum sigorta başlangıcını öne çekebilecek. Başbakanın söylediğine göre babalara 5 gün doğum izni gelecek. Ancak bu süre eylem planında 3 gün olarak yer alıyor. Devlet çalışan annelere 'kreş yardımı' da yapacak. Başbakan Davutoğlu'nun açıkladığı Ailenin ve Dinamik Nüfus Yapısının Korunması Programı Eylem Planında dikkat çeken başlıklar ve detaylar şöyle:
İLK ALTIN DEVLETTEN
- Çalışsın ya da çalışmasın doğum yapan tüm annelere, 'doğum hediyesi' programı başlatılacak. Yılda 1.2 milyon yeni doğum olduğunu açıklayan Başbakan Davutoğlu, her bir anneye birinci bebek için yarım altın tutarında 300 lira, ikinci bebekte 400 lira ve 3.bebekte 600 lira hediye verileceğini söyledi. Bu yardım babalara değil, doğrudan annelere verilecek.
ANNE BEBEKTEN KOPMADAN YARI ZAMANLI ÇALIŞACAK
- Çalışanların doğuma bağlı izin ve hakları güçlendirilecek. Halen 16 hafta olan doğum izninin ardından işe dönen anne, birinci çocukta 8 hafta (2 ay) yarım gün izin hakkı eklenecek. İkinci doğumda yarım gün izin hakkı süresi 16 haftaya (4 ay) çıkacak. 3. doğumda ise 24 hafta (6 ay) olacak. Prematüre (erken) doğumlarda bu süreye 8 hafta (2 ay) daha eklenecek. Böylece hem annenin 16 haftalık doğum izninin ardından çocuğundan birden bire kopması önlenecek hem de işine konsantrasyonu sağlanacak.
"O YÜKÜ TAŞIYACAK HALİMİZ KALMADI"
Ankara Sanayi Odası Başkanı Nurettin Özdebir, hükümetin kadınları çalışma hayatında güçlendirirken nüfusu da genç genç tutacak adımlarını desteklediklerini söyledi. Sincan Organize Sanayi Bölgesinde çalışanların yarısının kadın olduğunu belirten Özdebir, "İşverene yük getirmeden kadınların doğum izni sonrası yarım gün çalışmasını da onların yokluğunda esnek çalışmaya imkan tanınmasını da destekliyoruz" dedi.
Ancak Özdebir, özel sektörde çalışan erkeklere verilecek 5 günlük doğum izniyle ilgili olaraksa "Bunun yükünü kim taşıyacak? Eğer işverene yüklenecekse bizim artık yük taşıyacak halimiz kalmadı, hayvan artık yük taşıyamıyor" diye konuştu.
ANNE TAM MAAŞ ALACAK, YARI MAAŞI DEVLET VERECEK
- Bu süre içinde anne tam zamanlı maaş alırken, işverene yük gelmemesi için yarım maaş ve primleri İşsizlik Sigortası Fonu'ndan karşılanacak. İşveren isterse kalan yarım gün için 'yarı zamanlı' eleman çalıştırabilecek.
ANNE ÖLÜRSE İZİNLERİ BABA KULLANACAK
- Doğum sırası ve sonrasında annenin vefat etmesi halinde kalan izinlerden baba yararlanacak.
Babalık izni planda 3 gün olarak gözüküyor.
BABALIK İZNİ 5 GÜN MÜ 3 GÜN MÜ OLACAK?
- Başbakan Davutoğlu, eşi doğum yapmış babaya 5 gün 'babalık' izni verileceğini açıkladı. Ancak eylem planında bu süre 3 gün olarak belirlenerek şöyle ifade edildi: Devlet memurlarının sahip olduğu babalık izni ve benzeri haklar özel sektör çalışanlarını da kapsayacak şekilde genişletilecektir. İşçilere eşinin doğum yapması veya evlat edinmesi halinde üç gün babalık izni verilmesi sağlanacaktır."
EVLATLIK ÇOCUK İÇİN DE İZİN GELECEK
- 0-12 aylık bebekleri evlat edinen kadınlar da ücretli ve ücretsiz doğum izninden, kendisi doğum yapmış gibi aynı şekilde yararlanacak.
HASTA VEYA ENGELLİ ÇOCUK İÇİN İLAVE 10 GÜN İZİN HAKKI
- İşçilere en az yüzde 70 oranında engelli veya süreğen hastalığı olan çocuğunun hastalanması halinde bir yıl içinde on güne kadar ücretli izin hakkı getirilecek.
DOĞUM, KADIN MEMURUN KADRO VE DERECESİNİ ETKİLEMEYECEK
- Devlet memurlarının doğum izinlerinde oldukları dönemde kadro ve derece ilerlemesi sağlanacak.
- Asgari Geçim İndiriminde üçüncü çocuk için yüzde 5 yerine yüzde 10 indirim sağlanacak.
-5.5 YAŞA KADAR YARI ZAMANLI ÇALIŞMA HAKKI
- Çocuk sahibi olan çalışanlar, doğum izninden sonra isterlerse çocuklarının ilkokula başlama yaşı olan 5.5 yaşına kadar 'yarı zamanlı' çalışma hakkına sahip olacaklar. Bir başka ifadeyle kısmi süreli çalışma hakkı getirilmesine yönelik yasal düzenleme yapılacak.
İŞVEREN MAĞDUR EDİLMEYECEK
- İşverenin mağduriyetini önlemek için de özel istihdam bürolarına, geçici iş ilişkisi kurma yetkisi verilecek.
- Çalışanların doğuma bağlı haklarına ilişkin afiş, broşür, kitapçık vb. materyaller hazırlanarak valilikler, yerel yönetimler ve ilgili kamu kurum ve kuruluşlarıyla paylaşılacak.
KREŞE GİDEN ÇOCUĞA DEVLET DESTEĞİ
-Bütçe dengeleri çerçevesinde kreş imkanları yaratılacak. Milli Eğitim Bakanlığı'na bağlı 4-6 yaş eğitim kurumlarına verilen yıllık 2500 liralık devlet desteğinden Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı izni ile açılan kreşlerin (0-6 yaş) faydalanması da sağlanacak.
- Kamu kurumlarındaki kreşler ve çocuk bakım evleri etkin bir şekilde kullanılacak. Kamu kurumları içerisinde açılmış bulunan kreş ve çocuk bakım evlerinin kapasitelerinin ve doluluk oranlarının saptanması için gerekli çalışmalar yapılacak, kontenjan açığı bulunanların tespiti halinde diğer kamu ve özel sektör çalışanlarının bu imkândan yararlanabilmesini sağlamak amacıyla gerekli idari ve hukuki düzenlemeler yapılacak.
- 150 kadın çalışanı olan kamu kuruluşlarında kreş açılması veya dışardan hizmet satın alınması yaygınlaştırılacak.
KURSA GİDEN ANNEYE DESTEK
- İŞKUR’un meslek kurslarına katılım sağlamaları şartıyla kadınların çocuklarını bırakabilecekleri oyun odaları yaygınlaştırılacak.
DOĞUM BORÇLANMASI
Başbakan Davutoğlu, bugün kadınlara da erkeklerin yararlandığı askerlik borçlanması şeklinde 'doğum' borçlanması imkanı tanınacağını açıkladı. Halen kadınlar, sigortalı olarak çalışmaya başladıktan sonraki doğumları için 'sigorta borçlanması' yapabiliyorlar. Oysa erkekler, 20 yaşında askere gidip 22 yaşında askerden gelmiş ise bu iki yıllık süreyi borçlanıp, sigorta başlangıcını da askerlik başlangıcına çekebiliyorlar. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı bürokratları, eğer kadınlar için de benzer değişiklik yapılırsa yeni durumu şu örnekle anlattılar: "Bir kadın 24 yaşında anne olmuş ve 26 yaşında sigortalı olarak işe başlamış ve 28 yaşında ikinci çocuğunu doğurmuş olsun. Mevcut durumda bu anne sadece ikinci çocuğu için 2 yıl süreyle borçlanma yapabilir. Ama 28 yaşında doğum yapıp, bebek 6 aylıkken işe başlamışsa borçlanabileceği süre 1.5 yıla düşer. Oysa askerlik benzeri imkan getirilirse; bu anne 24 yaşında yaptığı doğum için de iki yıl borçlanma imkanına kavuşur ve sigortalılık başlangıcı da doğum yaptığı yıla yani 24 yaşına iner. İlave olarak da ikinci çocuğunu borçlanabilir ve erken emeklilik söz konusu olabilir."