Çağlayan: İsrail en büyük ekonomik partnerini kaybetti
Güncelleme Tarihi:
Ekonomi Bakanı Zafer Çağlayan, BM raporunun ardından İsrail’in Türkiye gibi bir ekonomik partneri kaybettiği için büyük pişmanlık duyduğunu söyledi. İsrail ile Türkiye’nin savunma sanayiinde önemli işbirlikleri bulunurken, iki ülke arasında 2010 yılında 3.4 milyon dolarlık ticaret yapıldı.
EKONOMİ Bakanı Zafer Çağlayan, Birleşmiş Milletler’in (BM), Mavi Marmara saldırısına ilişkin raporunu yayınlamasıyla yükselen Ankara Tel-Aviv arasındaki gerginliğin ekonomik ilişkileri de etkileyeceğini işaret ederek, “İsrail Türkiye gibi bir ekonomik partneri kaybettiği için büyük pişmanlık duyuyor” dedi. İsrail’in tavrını da eleştiren Çağlayan, yapılanın insanlık ayıbı olduğunu söyledi.
Savunma sanayii ön planda
Çağlayan’ın “pişman olduğunu” söylediği İsrail ile Türkiye arasındaki ekonomik ilişkilere bakılınca, savunma sanayi ön plana çıkıyor. Başbakan Tayyip Erdoğan’ın askıya alındığını açıkladığı savunma sanayi, iki ülke arasındaki en önemli işbirliği alanlarından birisi. Türkiye ve İsrail arasında 28 Ağustos 1996’da imzalanan Savunma Sanayi İşbirliği Anlaşması ile savunma sanayi iki ülke arasında önemli işbirliği alanlarından biri haline geldi. Türkiye, İsrail’den yüksek teknoloji gerektiren savunma sanayii ürünleri alıyor. Örnekler arasında, Milli Savunma Bakanlığı’nın Türk F4 uçaklarının modernizasyonu çalışmalarını İsrailli bir firma ile ortak gerçekleştirmesi de vardı.
3.4 milyon dolarlık ticaret
Türkiye İsrail’e geçen yıl 2 milyar 82 milyon dolar tutarında, bu yılın ilk 7 ayında ise 1 milyar 382 milyon dolar tutarında ihracat gerçekleştirdi. Türkiye’nin İsrail’den yaptığı ithalat Türkiye geçen yıl 1 milyar 359 milyon dolar, bu yılın 7 ayında ise 1 milyar 180 milyon dolar oldu. İki ülke arasındaki ticaret hacmi böylece 3.4 milyon doları buluyor. Türkiye’nin İsrail’e ihraç ettiği başlıca ürünler arasında otomotiv, demir-çelik ürünleri. Türkiye de İsrail’den petrol ve petrol ürünleri, tanklar ve diğer zırhlı savaş taşıtları, kimyasallar ithal ediyor.
Türkiye’deki İsrail yatırımları
İsrail’in en büyük bankası olan Hapoalim Bank, BankPozitif’in yüzde 57.5 oranında hissesini devralarak Türk bankacılık sektörüne yatırım yaptı. Bu çerçevede BankPozitif’in kontrol hisseleri için C Faktoring’e 100 milyon dolar ödedi.
2006 Haziran ayında ise İsrailli Karmel Halıları 9 milyon dolar yatırım yaparak Türkiye’deki Atlas Halı şirketinin hisselerinin yüzde 51.1’ini satın aldı.
2006 yılında tekstil alanında faaliyet gösteren Polgat ve kahve üretimi alanında faaliyet gösteren Elite Firmaları Türkiye’deki yatırımlarından çekildi.
İsrail ortaklığıyla Gebze Organize Sanayi Bölgesi sınırları içinde yer alan ve Mayıs 2005’te faaliyete geçen Gebze Organize Sanayi Bölgesi Teknoparkı’nda şu anda 48 adet yazılım ve Ar-Ge firması üretim için başvurmuş bulunuyor.
Türkiye, İsrail’in 6’ncı büyük pazarı
İsrail ile ticarette Türkiye, dış ticaret fazlası veriyor.
İsrail Türkiye’nin 17’nci büyük pazarı olarek yer alıyor.
Türkiye ise, İsrail’in 6’ncı büyük pazarı.
Bu yıl 6 ayda İsrail’e 1.4 milyar dolar ihracat yapıldı.
Bu dönemde İsrail’den yaptığımız ithalat 1.2 milyar dolar.
Savunma sanayiinde 2.4 milyar dolarlık iş var
TÜRKİYE ile İsrail arasında savunma alanında yapılan işbirliğinin toplam tutarı 2.4 milyar doları buluyor. Türkiye, İsrail’den ürün satın alırken, eğitim işbirliğinde İsrail hizmet alıyor. Ancak Türkiye’nin satın aldığı yüklü kalemler sona ererken, İsrail de tatbikatlarda rotasını Yunanistan’a yöneltmiş durumda. İki ülke arasında tamamlanan ve devam ederken ‘askıya alınacağı’ açıklanan projeler şöyle:
İsrail ile 632 milyon dolara 54 adet F-4 savaş uçağının modernizasyonu, 1 milyar doları geçti. 170 adet M60 tankının modernizasyonu 650 milyon dolara yapıldı.
10 adet İnsansız Hava Aracı Heron 188 milyon dolara İsrail’den satın alındı. Türkiye, Heronların 2.5 yıllık gecikmesi sırasında yaklaşık 20 milyon dolara çeşitli İHA’lar kiraladı.
F-4 uçaklarının çok uzaklardan hareket eden cisimleri algılamasını sağlayan Sentetik Açıklıklı Radar (SAR) sistemleri, 160 milyon dolara İsrail firmalarına verilmişti.
Aynı şekilde F-4 ve F-16 savaş uçaklarından elde edilen görüntülerin anında yere indirilmesini sağlayan Datalink 16 projesini daha önce kazanıp yerine getiremeyen İsrail firması tekrar kazanmıştı, firmaya bu ihalede 120 milyon dolar ödenecekti.
F-4 ve F-16 savaş uçaklarına 40 gözlem podu takılmasına yönelik proje bulunuyordu. Bu projenin bedeli de 100 milyon dolardı.