Güncelleme Tarihi:
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Türkiye'nin 2023 büyüme rakamlarını açıkladı. 2023 yılında gayri safi yurt içi hasıla (GSYH) yüzde 4,5 büyüdü. Türkiye, AB ülkeleri arasında en çok büyüyen ülke oldu.
GSYH böylece ilk kez 2023 itibarıyla 1 trilyon dolarlık büyüklüğü aşarak 1 trilyon 118 milyar 593 milyon dolara ulaştı.
BAKAN ŞİMŞEK: YAPISAL REFORMLARA DEVAM EDECEĞİZ
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, Ekim-Aralık 2023 dönemini kapsayan gayrisafi yurt içi hasıla (GSYH) verilerini değerlendirdi. Şimşek, Orta Vadeli Program (OVP) kapsamında büyümede yılın üçüncü çeyreğinde başlayan dengelemenin son çeyrekte de devam ettiğini belirterek, “Yılın ilk yarısında 8,8 puan olan iç talebin büyüme katkısı yılın ikinci yarısında 6,6 puana geriledi. Net dış talebin negatif katkısı ise 4,9 puandan 1,6 puana düştü” dedi.
2023 yılında büyümenin yaklaşık üçte birinin ülkenin üretken kapasitesini arttıran makine ve teçhizat yatırımlarından geldiğini ifade eden Şimşek, güçlü bir şekilde destekledikleri yatırım ve ihracat ile daha nitelikli yol aldıklarını vurguladı.
"2024 YILINDA NET DIŞ TALEBİN BÜYÜMEYE POZİTİF KATKI VERDİĞİ ILIMLI VE DENGELİ BİR BÜYÜME BEKLİYORUZ"
Bakan Şimşek, ekonomideki dengelenmenin ve cari açıktaki iyileşmenin devam ettiğine işaret ederek, “2024 yılında net dış talebin büyümeye pozitif katkı verdiği ılımlı ve dengeli bir büyüme bekliyoruz. Uyguladığımız politikalarla iyileşen büyüme kompozisyonu dezenflasyon sürecine önemli katkıda bulunacaktır. Kalıcı refah artışı için fiyat istikrarını sağlamanın yanı sıra yüksek katma değerli üretime ve verimlilik artışına odaklanan yapısal reformlara devam edeceğiz” ifadelerini kullandı.
KİŞİ BAŞINA GAYRİSAFİ YURT İÇİ HASILA
Kişi başına GSYH 2023 yılında cari fiyatlarla 307 bin 952 TL, ABD doları cinsinden 13 bin 110 olarak hesaplandı.
FİNANS VE SİGORTA FAALİYETLERİ 2023 YILINDA YÜZDE 9 ARTTI
GSYH'yi oluşturan faaliyetler incelendiğinde; 2023 yılında bir önceki yıla göre zincirlenmiş hacim endeksi olarak; finans ve sigorta faaliyetleri toplam katma değeri yüzde 9,0, inşaat yüzde 7,8, hizmetler yüzde 6,4, diğer hizmet faaliyetleri yüzde 4,6, kamu yönetimi, eğitim, insan sağlığı ve sosyal hizmet faaliyetleri yüzde 3,8, gayrimenkul faaliyetleri yüzde 2,7, bilgi ve iletişim faaliyetleri yüzde 1,3, mesleki, idari ve destek hizmet faaliyetleri yüzde 1,2 ve sanayi yüzde 0,8 arttı. Tarım sektörü ise yüzde 0,2 azaldı.
GSYH 2023 YILI DÖRDÜNCÜ ÇEYREĞİNDE YÜZDE 4 ARTTI
GSYH 2023 yılının dördüncü çeyrek ilk tahmini; zincirlenmiş hacim endeksi olarak, bir önceki yılın aynı çeyreğine göre yüzde 4 arttı.
MEVSİM VE TAKVİM ETKİLERİNDEN ARINDIRILMIŞ GSYH
Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış GSYH zincirlenmiş hacim endeksi, bir önceki çeyreğe göre yüzde 1,0 arttı. Takvim etkisinden arındırılmış GSYH zincirlenmiş hacim endeksi, 2023 yılının dördüncü çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre yüzde 4,0 arttı.
GSYH DÖRDÜNCÜ ÇEYREK TAHMİNİ
Üretim yöntemiyle Gayrisafi Yurt İçi Hasıla tahmini, 2023 yılının dördüncü çeyreğinde cari fiyatlarla bir önceki yılın aynı çeyreğine göre yüzde 75,9 artarak 8 trilyon 431 milyar 375 milyon TL oldu. GSYH'nin dördüncü çeyrek değeri cari fiyatlarla ABD doları bazında 304 milyar 402 milyon olarak gerçekleşti.
HANEHALKI NİHAİ TÜKETİM HARCAMALARI
Yerleşik hanehalklarının nihai tüketim harcamaları, 2023 yılında bir önceki yıl zincirlenmiş hacim endeksine göre yüzde 12,8 arttı. Hanehalkı tüketim harcamalarının GSYH içindeki payı yüzde 59,1 oldu.
Yerleşik hanehalklarının nihai tüketim harcamaları 2023 yılının dördüncü çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre zincirlenmiş hacim endeksi olarak yüzde 9,3 arttı. Devletin nihai tüketim harcamaları yüzde 1,7, gayrisafi sabit sermaye oluşumu ise yüzde 10,7 arttı.
MAL VE HİZMET İHRACATI
Bir önceki yıl zincirlenmiş hacim endeksine göre 2023 yılında mal ve hizmet ihracatı yüzde 2,7 azalırken ithalatı yüzde 11,7 arttı. Mal ve hizmet ihracatı, 2023 yılının dördüncü çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre zincirlenmiş hacim endeksi olarak yüzde 0,2, ithalatı ise yüzde 2,7 arttı.
İŞGÜCÜ ÖDEMELERİ
İşgücü ödemeleri 2023 yılında bir önceki yıla göre yüzde 116,0 artarken, net işletme artığı/karma gelir yüzde 49,2 arttı. 2023 yılının dördüncü çeyreğinde ise işgücü ödemeleri bir önceki yılın aynı çeyreğine göre yüzde 107,6 artarken, net işletme artığı/karma gelir yüzde 55,0 arttı.
İşgücü ödemelerinin cari fiyatlarla Gayrisafi Katma Değer içerisindeki payı geçen yıl yüzde 26,3 iken bu oran 2023 yılında yüzde 32,8 oldu. Net işletme artığı/karma gelirin payı ise yüzde 53,7 iken yüzde 46,3 oldu.