Bütçe ilk 5 ayda 20.7 milyar açık verdi

Maliye Bakanlığı, bütçe açığına ilişkin hedeflere ulaşılabilmesi için hem gelir, hem de giderler için gerekli politikaların uygulamaya konulacağını bildirdi.

Maliye Bakanlığı, Mayıs ayı ile Ocak-Mayıs dönemi bütçe uygulama sonuçlarını açıkladı.

Buna göre, Mayıs ayında bütçeden 19 milyar 464 milyon lira harcama yapıldı. Bunun 4 milyar 991 milyon lirasını faiz giderleri oluşturdu. Geçen ay bütçe gelirleri de 18 milyar 854 milyon lira olarak belirlendi. Bütçeye giren paranın 15 milyar 275 milyon lirası vergilerden geldi.

Böylece 2008 yılı Mayıs ayında 3 milyar 389 milyon lira fazla veren Merkezi Yönetim Bütçesi, bu yıl aynı ayı 610 milyon lira açıkla kapattı.

Faiz dışı fazla ise 2008 yılının Mayıs ayında 5 milyar 70 milyon lira, bu yılın Mayıs ayında ise 4 milyar 381 milyon lira oldu.

5 AYLIK SONUÇLAR

Ocak-Mayıs döneminde de bütçe harcamaları 106 milyar 898 milyon lira, bütçe gelirleri ise 86 milyar 215 milyon lira olarak gerçekleşti.

2008 yılının ilk 5 ayında 2 milyar 60 milyon lira olan bütçe açığı, bu yılın aynı döneminde yüzde 903,9 oranında artarak, 20 milyar 683 milyon liraya çıktı.

5 aylık dönemdeki faiz dışı fazla rakamı da, 17 milyar 538 milyon liradan 5 milyar 436 milyon liraya düştü. Bu şekilde faiz dışı fazlada da yüzde 69'luk bir gerileme meydana geldi.

Verilere göre, bu yılın Ocak-Mayıs aylarında faiz giderleri, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 33,3 oranında arttı. Geçen yıl 19 milyar 598 milyon lira olan 5 aylık faiz ödemesi, bu yıl 26 milyar 119 milyon lira oldu.

Ocak-Mayıs döneminde, bütçe giderleri gerçekleşme oranı da bu yıl yüzde 41,2'ye yükseldi.

Bu dönemde personel giderleri, geçen yıla göre yüzde 15,9 artışla 23 milyar 783 milyon liraya çıktı.

Bütçe harcamalarının 2 milyar 882 milyon lirasını sosyal güvenlik kurumlarına devlet primi giderleri, 8 milyar 798 milyon lirasını mal ve hizmet alımları, 38 milyar 338 milyon lirasını cari transferler, 3 milyar 706 milyon lirasını sermaye giderleri, 905 milyon lirasını sermaye transferleri, 2 milyar 367 milyon lirasını da borç verme kalemi meydana getirdi.

5 aylık dönemde bütçeden 2 milyar 959 milyon lira sağlık harcamasında bulunuldu. Sağlık, emeklilik ve sosyal yardım giderleri için geçen yıla yüzde 33,3 artışla 21 milyar 116 milyon lira transfer yapıldı.

Bütçeden tarımsal destekleme için 3 milyar 424 milyon lira, mahalli idare payı olarak da 6 milyar 363 milyon lira çıktı.

BÜTÇE GELİRLERİ ARTTI, VERGİ GELİRLERİ DÜŞTÜ

Yılın 5 ayında bütçe gelirlerinde ise geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 2,7'lik artış sağlandı.

2008'in Ocak-Mayıs döneminde 83 milyar 962 milyon lira olan bütçe gelirleri, bu yıl 86 milyar 215 milyon liraya yükseldi.

Buna karşılık vergi gelirlerinde yüzde 5,5'lik bir azalma meydana geldi. 2008'nin ilk 5 ayında 70 milyar 60 milyon lira vergi toplanırken, bu rakam bu yıl 66 milyar 233 milyon lira oldu. 5 aylık dönemde yılsonu bütçe hedefinin yüzde 32,8'i oranında vergi tahsil edildi.

Söz konusu dönemde gelir vergisinde yüzde 1, dahilde alınan KDV'de yüzde 11,3, banka ve sigorta muameleleri vergisinde yüzde 19,3, damga vergisinde ise yüzde 3,4 artış kaydedilirken, kurumlar vergisinde yüzde 4,8, özel tüketim vergisinde yüzde 3,1, harçlarda yüzde 13,7, ithalde alınan KDV'de de yüzde 32,2 oranında azalma yaşandı.

DEĞERLENDİRME

Maliye Bakanlığı açıklamasında, 2009'un ilk 5 aylık Merkezi Yönetim Bütçesi uygulama sonuçlarının makroekonomik gelişmeler ile uygulamaya konulan maliye politikası tedbirleri çerçevesinde gerçekleşme gösterdiği belirtildi.

5 aylık bütçe açığının Katılım Öncesi Ekonomik Programda açıklanan hedefin yüzde 42,8'ini oluşturduğuna da işaret edilen açıklamada, şöyle denildi:

“Diğer taraftan Ocak-Mayıs döneminde 5 milyar 436 milyon lira faiz dışı fazla elde edilmiştir.

Bütçe gelirlerinin gelişiminde makro ekonomik gelişmeler etkili olmuştur. Ayrıca, ekonominin canlandırılması için alınan tedbirler de bütçe gelir gerçekleşmelerini etkilemiştir. Merkezi Yönetim Bütçe giderleri ise 2009 yılı için öngörülen bütçe politikası hedefleri çerçevesinde oluşmuştur.

2009 yılı sonunda bütçe açığına ilişkin belirlenen hedeflere ulaşılabilmesi için hem bütçe gelirlerine, hem de bütçe giderlerine ilişkin gerekli olan politikalar uygulamaya konulacaktır.”