Bütçe gerçekleşmeleri açıklandı

Türkiye'nin merkezi yönetim bütçe gelirleri haziranda 88,3 milyar lira, giderleri 113,4 milyar lira oldu.

Hazine ve Maliye Bakanlığı, haziran ayına ilişkin bütçe uygulama sonuçlarını açıkladı. Buna göre, haziranda bütçe gelirleri, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 33,3 artarak 88 milyar 346 milyon liraya, bütçe giderleri yüzde 32,4 artışla 113 milyar 377 milyon liraya ulaştı.

Ocak-haziran döneminde ise bütçe gelirleri, geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 38,5 yükselerek 630 milyar 821 milyon liraya, bütçe giderleri yüzde 17,4 artarak 663 milyar 360 milyon liraya çıktı.

Böylece, merkezi yönetim bütçesi haziranda 25 milyar 31 milyon lira, ocak-haziran döneminde ise 32 milyar 540 milyon lira açık verdi.

Buna göre, merkezi yönetim bütçe giderleri Haziran 2020'de 85 milyar 643 milyon lira iken Haziran 2021'de yüzde 32,4 artışla 113 milyar 377 milyon liraya yükseldi. Böylelikle 2021 yılında merkezi yönetim bütçe giderleri için öngörülen 1 trilyon 346 milyar 139 milyon lira ödeneğin yüzde 8,4'ü kullanılmış oldu.
Geçen yıl haziranda 13 milyar 73 milyon lira faiz dışı açık oluşurken Haziran 2021'de söz konusu açık 15 milyar 618 milyon lira olarak gerçekleşti.

Faiz hariç bütçe giderleri geçen yılın aynı ayına göre yüzde 31 artarak 103 milyar 963 milyon liraya yükseldi. Faiz hariç giderlerin bütçe ödeneklerine göre gerçekleşme oranı ise yüzde 8,9 olarak hesaplandı.

Haziranda personel giderleri, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 17,1 artarak 26 milyar 825 milyon lira oldu. Personel giderleri için bütçede öngörülen 326 milyar 633 milyon lira ödeneğin yüzde 8,2'si kullanıldı.

Sosyal güvenlik kurumlarına devlet primi giderleri, haziranda geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 15,2 artışla 4 milyar 361 milyon liraya yükseldi ve bütçede öngörülen 54 milyar 527 milyon lira ödeneğin yüzde 8'i kullanılmış oldu.

Söz konusu dönemde, mal ve hizmet alım giderleri için bütçede öngörülen 89 milyar 67 milyon lira ödeneğin yüzde 9,8'i harcandı. Haziranda yüzde 63,3 artışla 8 milyar 768 milyon lira mal ve hizmet alımı gideri gerçekleşti.

Cari transferler haziranda, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 38,2 artışla 53 milyar 191 milyon lira olarak belirlendi. Bütçede öngörülen 536 milyar 14 milyon lira ödeneğin yüzde 9,9'u kullanıldı.

Haziranda 6 milyar 599 milyon lira sermaye gideri, 823 milyon lira sermaye transferi yapıldı. Borç verme giderleri ise 3 milyar 397 milyon lira oldu.
Faiz giderleri söz konusu ayda geçen yılın aynı ayına kıyasla yüzde 49,5 artarak 9 milyar 413 milyon lirayı buldu.

BÜTÇE GELİRLERİ

Merkezi yönetim bütçe gelirleri, geçen yılın haziran ayında 66 milyar 272 milyon lira iken Haziran 2021'de yüzde 33,3 artarak 88 milyar 346 milyon liraya çıktı. Bütçe tahminine göre bütçe gelirlerinin haziran ayı gerçekleşme oranı 2020'de yüzde 6,9'du, geçen ay yüzde 8 oldu.

Vergi gelirleri tahsilatı, geçen ay 2020'nin haziran ayına göre yüzde 32,1 artarak 73 milyar 238 milyon liraya ulaştı. Vergi gelirlerinin bütçe tahminine göre gerçekleşme oranı ise Haziran 2020'de yüzde 7,1, geçen ay yüzde 7,9 olarak tespit edildi.

Genel bütçe vergi dışı diğer gelirleri, haziranda yüzde 30,3 artışla 11 milyar 710 milyon lira olarak hesaplandı. Özel bütçeli idarelerin öz gelirleri 2 milyar 663 milyon lira, düzenleyici ve denetleyici kurumların gelirleri 735 milyon lira olarak belirlendi.

Vergi türleri itibarıyla haziranda geçen yılın aynı ayına göre, gelir vergisi yüzde 51,6, dahilde alınan katma değer vergisi yüzde 344,9, özel tüketim vergisi yüzde 19,6, banka ve sigorta muameleleri vergisi yüzde 33,8, ithalde alınan katma değer vergisi yüzde 25,4, damga vergisi yüzde 35,1, harçlar yüzde 11,1, diğer vergiler tahsilatı yüzde 0,3 artarken kurumlar vergisi yüzde 14,8 azaldı.

OCAK-HAZİRAN DÖNEMİ GERÇEKLEŞMELERİ

Merkezi yönetim bütçe giderleri Ocak-Haziran 2020 döneminde 564 milyar 862 milyon lira iken, bu yılın aynı döneminde yüzde 17,4 artışla 663 milyar 360 milyon liraya yükseldi. Böylelikle 2021'de merkezi yönetim bütçe giderleri için öngörülen 1 trilyon 346 milyar 139 milyon lira ödeneğin yüzde 49,3'ü kullanılmış oldu.

Faiz hariç bütçe giderleri ocak-haziran döneminde geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 16 artarak 572 milyar 490 milyon liraya yükseldi. Faiz hariç giderlerin bütçe ödeneklerine göre gerçekleşme oranı yüzde 49,1 olarak hesaplandı.

Personel giderleri, söz konusu dönemde yüzde 16,8 artarak 170 milyar 480 milyon lira olurken, personel giderleri için bütçede öngörülen 326 milyar 633 milyon lira ödeneğin yüzde 52,2'si kullanıldı.

Sosyal güvenlik kurumlarına devlet primi giderleri, bu dönemde geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 16 artışla 28 milyar 149 milyon liraya yükseldi ve bütçede öngörülen 54 milyar 527 milyon lira ödeneğin yüzde 51,6'sı kullanılmış oldu.

Ocak-haziran döneminde mal ve hizmet alım giderleri için bütçede öngörülen 89 milyar 67 milyon lira ödeneğin yüzde 44,7'si harcandı. Bu dönemde yüzde 11,8 yükselişle 39 milyar 791 milyon lira mal ve hizmet alımı gideri gerçekleşti. Cari transferler yüzde 16,8 artarak 279 milyar 201 milyon lira oldu. Bütçede öngörülen 536 milyar 14 milyon lira ödeneğin yüzde 52,1'i kullanıldı.

Bu dönemde 34 milyar 751 milyon lira sermaye gideri, 4 milyar 189 milyon lira sermaye transferi yapıldı. Borç verme giderleri ise 15 milyar 929 milyon lira olarak hesaplandı. Faiz giderleri yüzde 27,5 yükselerek 90 milyar 870 milyon lira olarak kayıtlara geçti.

BÜTÇE GELİRLERİ

Merkezi yönetim bütçe gelirleri, geçen yılın ocak-haziran döneminde 455 milyar 411 milyon lira iken bu yılın aynı döneminde yüzde 38,5 artışla 630 milyar 821 milyon liraya çıktı. Bütçe tahminine göre bütçe gelirlerinin ocak-haziran dönemi gerçekleşme oranı 2020'de yüzde 47,6, bu yılın aynı döneminde yüzde 57,3 oldu.

Vergi gelirleri tahsilatı, söz konusu dönemde 2020'nin ocak-haziran dönemine göre yüzde 47,9 artarak 496 milyar 940 milyon liraya ulaştı. Vergi gelirlerinin bütçe tahminine göre gerçekleşme oranı ise yüzde 53,9 olarak kayıtlara geçti.

Genel bütçe vergi dışı diğer gelirleri de yüzde 10,3 artarak 115 milyar 929 milyon liraya yükseldi. Özel bütçeli idarelerin öz gelirleri 12 milyar 373 milyon lira, düzenleyici ve denetleyici kurumların gelirleri 5 milyar 578 milyon lira olarak belirlendi.

Vergi türleri itibarıyla ocak-haziran döneminde geçen yılın aynı dönemine göre, gelir vergisi yüzde 38,8, kurumlar vergisi yüzde 41,1, dahilde alınan katma değer vergisi yüzde 141, özel tüketim vergisi yüzde 23,3, banka ve sigorta muameleleri vergisi yüzde 20,8, ithalde alınan katma değer vergisi yüzde 74,6, damga vergisi yüzde 39,4, harçlar yüzde 33,3 ve diğer vergi gelirleri yüzde 41,5 artış gösterdi.