Bütçe açığı dokuz ayda yüzde 60 azaldı
Güncelleme Tarihi:
ANKA
Oluşturulma Tarihi: Ekim 14, 2008 12:14
Merkezi yönetim bütçe açığı Ocak-Eylül döneminde geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 60,4 azalarak 4 milyar 816 milyon YTL’ye geriledi.
Maliye Bakanlığı, Eylül 2008 ve Ocak-Eylül 2008 dönemi merkezi yönetim bütçe gerçekleşmelerini açıkladı.
2008 yılı Ocak-Eylül döneminde bütçe giderleri geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 7,5 artarken, bütçe gelirleri yüzde 13,3 oranında artış gösterdi. Böylece bütçe açığı yüzde 60,4 oranında azaldı. Buna paralel olarak faiz dışı fazla da yüzde 19,4 oranında arttı. 2008 yılı için 38 milyar 3 milyon YTL olarak öngörülen faiz dışı fazla hedefinin yüzde 96,1’ine ulaşıldı.
2008 yılı Ocak-Eylül döneminde geçen yılın aynı dönemine göre vergi gelirleri yüzde 14 oranında artarken faiz hariç bütçe giderleri yüzde 11,6 oranında artış gösterdi. Böylece 2007 yılının aynı döneminde toplanan vergi gelirleri ile faiz hariç giderlerin yüzde 100’ü karşılanırken bu yılın aynı döneminde bu oran yüzde 103’e çıktı. Başka bir deyişle bütçeden faiz hariç yapılan giderlerden daha fazla vergi geliri toplandı.
Ramazan Bayramı nedeniyle, bir kısım gelir tahsilatı Eylül ayından Ekim ayına, bir kısım gider ise Ekim ayından Eylül ayına kaydı. Buna bağlı olarak Eylül ayı bütçe gelir, gider ve bütçe açığı olduğundan farklı bir seyir gösterdi. Bu nedenle Eylül ayı bütçe sonuçlarının tek başına değerlendirilmeyip Ekim ayı sonuçlarıyla beraber değerlendirilmesi gerekecek.
ÇİFT GELİR KAYDI SAVUNMASI
Maliye’nin açıklamasında, özelleştirme ve işsizlik sigortası fonu gelirlerinden bütçeye aktarılan tutarların bir yandan merkezi yönetim bütçesine “gelir”, diğer taraftan ilgili fon hesaplarına “gider” kaydedildiği belirtilerek, “Bu nedenle genel yönetim hesapları (dengesi) açısından bir çift ‘gelir kaydı’ söz konusu değildir” denildi.
Merkezi yönetim bütçe giderleri Eylül ayında 23 milyar 215 milyon YTL olarak gerçekleşti. Eylül ayı bütçe giderlerinin gerçekleşme oranı yüzde 10,4 oldu. Eylül ayı faiz hariç bütçe giderleri 18 milyar 193 milyon YTL oldu.
Eylül ayında bütçe gelirleri 13 milyar 788 milyon YTL olarak gerçekleşti. Eylül ayı bütçe gelirlerinin gerçekleşme oranı yüzde 6,7 oldu.
EYLÜL BÜTÇE AÇIĞI 9,4 MİLYAR YTL
Eylül ayında bütçe açığı 9 milyar 426 milyon YTL, faiz dışı açık 4 milyar 404 milyon YTL olarak gerçekleşti.
2008 yılı merkezi yönetim bütçe giderleri için öngörülen 222 milyar 553 milyon YTL ödeneğin yüzde 10,4’ü Eylül ayında kullanılarak 23 milyar 215 milyon YTL gider gerçekleştirildi.
Eylül ayında faiz hariç giderler için öngörülen 166 milyar 553 milyon YTL ödeneğin yüzde 10,9’u kullanılarak 18 milyar 193 milyon YTL faiz hariç gider gerçekleştirildi.
Personel giderleri 4 milyar 884 milyon YTL olmuş ve personel giderleri için bütçede öngörülen 48 milyar 672 milyon YTL ödeneğin yüzde 10’u kullanıldı. Geçen yılın aynı ayına göre personel giderlerindeki artışın yüksek olmasının nedeni, kurumsal ek ödemesi olmayan kamu görevlilerinin almakta oldukları ek ödemenin Ağustos ayında yapılan bir düzenleme ile önemli ölçüde artırılmış olmasına karşın, kamu idarelerinin Ağustos ayına ilişkin ödemeleri gereken ek ödemeyi bu ayda gerçekleştirmeyip Eylül ayında yapmasından kaynaklandı. Ek ödeme sosyal güvenlik prim matrahına dahil olmadığından, Eylül ayı sosyal güvenlik kurumlarına devlet primi giderleri önceki aylarla uyumlu bir artış trendi seyretti.
Sosyal güvenlik kurumlarına devlet primi giderleri 507 milyon YTL oldu. Bu amaçla bütçede öngörülmüş olan 6 milyar 405 milyon YTL ödeneğin yüzde 7,9’u kullanıldı.
Eylül ayında mal ve hizmet alım giderleri 1 milyar 918 milyon YTL olarak gerçekleşti. 2008 yılı mal ve hizmet alım giderleri için öngörülen 22 milyar 905 milyon YTL ödeneğin yüzde 8,4’ü Eylül ayında kullanıldı.
SAVUNMA GİDERLERİ ARTTI
Açıklamada, mal ve hizmet alım giderlerindeki artışın önemli nedenlerinden bir tanesi, savunma güvenlik harcamalarındaki artış oldu. Savunma güvenlik harcamalarındaki bu artışın, konjonktürel bir nitelik taşıdığının altı çizildi.
Merkezi yönetim bütçesi sağlık harcamaları Eylül ayında 497 milyon YTL oldu. 2008 yılı sağlık harcamalarının 170 milyon YTL’si kamu personelinin tedavi ve ilaç gideri, 327 milyon YTL’si ise yeşil kartlıların tedavi ve ilaç giderlerinden oluştu.
Cari transferler Eylül ayında 8 milyar 174 milyon YTL oldu. Cari transferlerin, başlangıç ödeneğine göre gerçekleşme oranının Eylül ayı itibarıyla yüzde 11,8 olduğu görüldü. Cari transferlerdeki artışın en önemli nedeni, Sosyal Güvenlik Kurumu’na açık finansmanı için yapılan transferlerdeki artış oldu. Ancak bu artışın yaklaşık 1 milyar 800 milyon YTL’si memur ve Bağ-Kur emeklilerinin Ekim ayında ödenmesi gereken aylıkları ve ek ödemelerinin Ramazan Bayramı dolayısıyla Eylül ayına çekilmesinden dolayı kuruma aylık programa ilave finansman sağlanmasından kaynaklandı.
Eylül ayında sağlık, emeklilik ve sosyal yardım giderleri 4 milyar 785 milyon YTL oldu. Bu kapsamda, Eylül ayında finansman açığı için Sosyal Güvenlik Kurumu’na 3 milyar 912 milyon YTL transfer yapıldı.
Cari transferler içindeki tarımsal destekleme ödemeleri Eylül ayında 41 milyon YTL olarak gerçekleşti. Gelirden ayrılan paylar ise, Eylül ayında 2 milyar 481 milyon YTL oldu. Bu artışta bir taraftan Ağustos ayında vergi gelirlerinde elde edilen performans etkili olurken, diğer taraftan mahalli idarelere ayrılan payları artıran yasal değişiklik etkili oldu.
Faiz giderleri Eylül ayında 5 milyar 22 milyon YTL olarak gerçekleşti. Bu dönemde faiz giderleri için bütçede öngörülmüş olan 56 milyar YTL ödeneğin yüzde 9’u kullanıldı.
Eylül ayında bütçe gelirleri 13 milyar 788 milyon YTL olarak gerçekleşti. Böylece, yılsonu bütçe hedefinin yüzde 6,7’si bu ayda elde edildi.
Eylül ayında vergi gelirleri 11 milyar 827 milyon YTL olarak gerçekleşti. Eylül ayında bazı vergilerin ödeme süresinin son gününün bayram tatiline denk gelmesi nedeniyle, bankalarca yapılan tahsilatın bir kısmı vergi dairesi hesaplarına Ekim ayında aktarıldı. Bu nedenle Eylül ayı vergi tahsilatı olduğundan daha az göründü.
DOKUZ AYLIK SONUÇLAR
Merkezi yönetim bütçesi Ocak-Eylül 2007 döneminde 12 milyar 173 milyon YTL açık vermişken, 2008 yılının aynı döneminde açık 4 milyar 816 milyon YTL oldu. Böylece, bütçe açığı 2008 yılının ilk dokuz aylık döneminde geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 60,4 oranında azaldı. Ocak-Eylül 2008 dönemi itibarıyla bütçe açığı hedefinin yüzde 26,8’i gerçekleşti.
Ocak- Eylül 2007 döneminde faiz dışı fazla 30 milyar 599 milyon YTL iken, bu yılın aynı döneminde yüzde 19,4 oranında artarak 36 milyar 522 milyon YTL oldu.
2008 yılı için 38 milyar 3 milyon YTL olarak öngörülen faiz dışı fazla hedefinin yüzde 96,1’ine ulaşıldı.
2007 yılı Ocak-Eylül döneminde 153 milyar 960 milyon YTL olarak gerçekleşen bütçe giderleri, 2008 yılının aynı döneminde yüzde 7,5 oranında artarak 165 milyar 478 milyon YTL oldu. 2007 yılı dokuz aylık dönem itibarıyla bütçe giderleri gerçekleşme oranı yüzde 75,4 iken, bu yılın aynı döneminde söz konusu oran yüzde 74,4 oldu.
2008 yılı dokuz aylık döneminde faiz hariç bütçe giderleri, 2007 yılının ayni dönemine göre yüzde 11,6 oranında artış göstererek 124 milyar 140 milyon YTL oldu.
2007 yılı Ocak-Eylül döneminde 42 milyar 772 milyon YTL olan faiz giderleri, 2008 yılının ayni döneminde yüzde 3,4 oranında azalarak 41 milyar 338 milyon YTL olarak gerçekleşti.
2007 yılı Ocak-Eylül döneminde 141 milyar 787 milyon YTL olan bütçe gelirleri ise yüzde 13,3 oranında artarak 160 milyar 662 milyon YTL’ye yükseldi. 2007 yılı dokuz aylık döneminde bütçe gelirlerinin gerçekleşme oranı yüzde 74,5 iken, bu yılın aynı döneminde bu oran yüzde 78,5 oldu.
2008 yılı merkezi yönetim bütçe giderleri için öngörülen 222 milyar 553 milyon YTL ödeneğin yüzde 74,4’ü dokuz aylık dönemde kullanılarak 165 milyar 478 milyon YTL gider gerçekleştirildi.
Ocak-Eylül döneminde faiz hariç giderler için öngörülen 166 milyar 553 milyon YTL ödeneğin yüzde 74,5’i kullanılarak 124 milyar 140 milyon YTL gider gerçekleştirildi. Geçen yılın aynı döneminde söz konusu oran yüzde 71,6 olmuştu.
Personel giderleri 2007 yılı Ocak-Eylül dönemine göre yüzde 12,4 oranında artış göstererek 37 milyar 147 milyon YTL oldu ve personel giderleri için bütçede öngörülen ödeneğin yüzde 76,3’ü bu dönemde kullanıldı.
Sosyal güvenlik kurumlarına devlet primi giderleri ise, 2007 yılı Ocak-Eylül dönemine göre yüzde 10,8 oranında artış göstererek 4 milyar 534 milyon YTL oldu. Bu amaçla bütçede öngörülmüş olan 6 milyar 405 milyon YTL ödeneğin yüzde 70,8’i kullanıldı.
2007 yılı Ocak-Eylül döneminde 13 milyar 632 milyon YTL olarak gerçekleşen mal ve hizmet alim giderleri, 2008 yılının aynı döneminde yüzde 10,5 oranında artarak 15 milyar 68 milyon YTL oldu. 2008 yılında mal ve hizmet alım giderleri için ayrılan 22 milyar 905 milyon YTL ödeneğin yüzde 65,8’i bu dönemde kullanıldı.
Merkezi yönetim bütçesi sağlık giderleri 2008 yılı Ocak-Eylül döneminde geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 3,4 oranında artarak 4 milyar 832 milyon YTL oldu. Bu kapsamda, kamu personelinin tedavi ve ilaç gideri 1 milyar 915 milyon YTL, yeşil kartlıların tedavi ve ilaç giderleri ise 2 milyar 917 milyon YTL oldu. Kamu personelinin tedavi ve ilaç giderleri önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 9,3 oranında artarken; yeşil kartlıların tedavi ve ilaç giderleri ise önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 0,2 oranında azaldı.
Ocak-Eylül döneminde cari transferler geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 10,1 oranında bir artışla 52 milyar 507 milyon YTL olarak gerçekleşti. Ocak-Eylül döneminde cari transferlerin, başlangıç ödeneğine göre gerçekleşme oranının yüzde 75,9 olduğu görüldü. 2007 yılının ayni döneminde söz konusu oran yüzde 75,4 olmuştu.
SOSYAL GÜVENLİK AÇIĞI YÜZDE 3,9 ARTTI
2007 yılı Ocak-Eylül döneminde sağlık, emeklilik ve sosyal yardım giderleri için 24 milyar 858 milyon YTL transfer yapışmışken, bu yılın aynı döneminde bu transfer miktarı yüzde 5,6 oranında artarak 26 milyar 255 milyon YTL oldu. Bu kapsamda, Ocak-Eylül döneminde finansman açığı için Sosyal Güvenlik Kurumu’na geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 3,9 oranında bir artışla 20 milyar 481 milyon YTL transfer yapıldı.
Cari transferler içindeki tarımsal destekleme ödemeleri Ocak-Eylül döneminde geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 1 oranında artarak 5 milyar 179 milyon YTL oldu.
Faiz giderleri, Ocak-Eylül döneminde 2007 yılının aynı dönemine göre yüzde 3,4 oranında azalarak 41 milyar 338 milyon YTL olarak gerçekleşti. Böylece faiz giderleri için bütçede öngörülmüş olan 56 milyar YTL ödeneğin yüzde 73,8’i bu dönemde kullanıldı.
Bütçe gelirleri 2007 yılı Ocak-Eylül döneminde 141 milyar 787 milyon YTL iken, 2008 yılının aynı döneminde yüzde 13,3 oranında artış göstererek 160 milyar 662 milyon YTL olarak gerçekleşti. 2008 yılsonu merkezi yönetim bütçe gelirleri hedefi 204 milyar 556 milyon YTL’nin yüzde 78,5’inin yılın bu döneminde gerçekleştirildiği görüldü.
VERGİ TAHSİLATI ARTTI
Ocak-Eylül 2007 döneminde 111 milyar 657 milyon YTL vergi tahsilatı yapılmışken, bu yılın ayni döneminde yüzde 14 oranında bir artışla 127 milyar 277 milyon YTL vergi tahsil edilerek; yılsonu bütçe hedefinin yüzde 74,3’ü bu dönemde gerçekleştirildi.
Geçen yılın ayni dönemine göre bütün vergi türlerinde artış olduğu görüldü. Bu çerçevede, gelir vergisinde yüzde 14, kurumlar vergisinde yüzde 28,2, banka ve sigorta muameleleri vergisinde yüzde 15,6, dahilde alınan KDV’de yüzde 1,5, ithalde alınan KDV’de yüzde 21,5, özel tüketim vergisinde yüzde 10,4, damga vergisinde yüzde 9,5 ve harçlarda yüzde 10,5 oranında artış meydana geldi.
Ocak-Eylül dönemi genel bütçe vergi dışı diğer gelirler geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 9,3 oranında artarak 29 milyar 84 milyon YTL oldu. Genel bütçe vergi dışı diğer gelirlerin 8 milyar 89 milyon YTL’si “diğer sermaye satış gelirleri”nden oluştu. Söz konusu tutarın 5 milyar YTL’si özelleştirme fonu nakit fazlası geliri, 987 milyon YTL’si ise liman özelleştirmesi geliri oldu. Geçen yılın aynı döneminde sermaye satış geliri 5 milyar 842 milyon YTL olarak gerçekleşirken, bu gelir “Telekom hisse satış geliri”nden oluşmuştu.
Küresel kriz ortamında mali disiplinin önemine işaret edilen açıklamada, bütçe sonuçlarının hedefle uyumlu olduğunu ifade edildi.
2008 yılı Ocak-Eylül döneminde bütçe giderleri geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 7,5 artarken, bütçe gelirleri yüzde 13,3 oranında artış gösterdi. Böylece bütçe açığı yüzde 60,4 oranında azaldı. Buna paralel olarak faiz dışı fazla da yüzde 19,4 oranında arttı. 2008 yılı için 38 milyar 3 milyon YTL olarak öngörülen faiz dışı fazla hedefinin yüzde 96,1’ine ulaşıldı.
2008 yılı Ocak-Eylül döneminde geçen yılın aynı dönemine göre vergi gelirleri yüzde 14 oranında artarken faiz hariç bütçe giderleri yüzde 11,6 oranında artış gösterdi. Böylece 2007 yılının aynı döneminde toplanan vergi gelirleri ile faiz hariç giderlerin yüzde 100’ü karşılanırken bu yılın aynı döneminde bu oran yüzde 103’e çıktı. Başka bir deyişle bütçeden faiz hariç yapılan giderlerden daha fazla vergi geliri toplandı.
Ramazan Bayramı nedeniyle, bir kısım gelir tahsilatı Eylül ayından Ekim ayına, bir kısım gider ise Ekim ayından Eylül ayına kaydı. Buna bağlı olarak Eylül ayı bütçe gelir, gider ve bütçe açığı olduğundan farklı bir seyir gösterdi. Bu nedenle Eylül ayı bütçe sonuçlarının tek başına değerlendirilmeyip Ekim ayı sonuçlarıyla beraber değerlendirilmesi gerekecek.
ÇİFT GELİR KAYDI SAVUNMASI
Maliye’nin açıklamasında, özelleştirme ve işsizlik sigortası fonu gelirlerinden bütçeye aktarılan tutarların bir yandan merkezi yönetim bütçesine “gelir”, diğer taraftan ilgili fon hesaplarına “gider” kaydedildiği belirtilerek, “Bu nedenle genel yönetim hesapları (dengesi) açısından bir çift ‘gelir kaydı’ söz konusu değildir” denildi.
Merkezi yönetim bütçe giderleri Eylül ayında 23 milyar 215 milyon YTL olarak gerçekleşti. Eylül ayı bütçe giderlerinin gerçekleşme oranı yüzde 10,4 oldu. Eylül ayı faiz hariç bütçe giderleri 18 milyar 193 milyon YTL oldu.
Eylül ayında bütçe gelirleri 13 milyar 788 milyon YTL olarak gerçekleşti. Eylül ayı bütçe gelirlerinin gerçekleşme oranı yüzde 6,7 oldu.
EYLÜL BÜTÇE AÇIĞI 9,4 MİLYAR YTL
Eylül ayında bütçe açığı 9 milyar 426 milyon YTL, faiz dışı açık 4 milyar 404 milyon YTL olarak gerçekleşti.
2008 yılı merkezi yönetim bütçe giderleri için öngörülen 222 milyar 553 milyon YTL ödeneğin yüzde 10,4’ü Eylül ayında kullanılarak 23 milyar 215 milyon YTL gider gerçekleştirildi.
Eylül ayında faiz hariç giderler için öngörülen 166 milyar 553 milyon YTL ödeneğin yüzde 10,9’u kullanılarak 18 milyar 193 milyon YTL faiz hariç gider gerçekleştirildi.
Personel giderleri 4 milyar 884 milyon YTL olmuş ve personel giderleri için bütçede öngörülen 48 milyar 672 milyon YTL ödeneğin yüzde 10’u kullanıldı. Geçen yılın aynı ayına göre personel giderlerindeki artışın yüksek olmasının nedeni, kurumsal ek ödemesi olmayan kamu görevlilerinin almakta oldukları ek ödemenin Ağustos ayında yapılan bir düzenleme ile önemli ölçüde artırılmış olmasına karşın, kamu idarelerinin Ağustos ayına ilişkin ödemeleri gereken ek ödemeyi bu ayda gerçekleştirmeyip Eylül ayında yapmasından kaynaklandı. Ek ödeme sosyal güvenlik prim matrahına dahil olmadığından, Eylül ayı sosyal güvenlik kurumlarına devlet primi giderleri önceki aylarla uyumlu bir artış trendi seyretti.
Sosyal güvenlik kurumlarına devlet primi giderleri 507 milyon YTL oldu. Bu amaçla bütçede öngörülmüş olan 6 milyar 405 milyon YTL ödeneğin yüzde 7,9’u kullanıldı.
Eylül ayında mal ve hizmet alım giderleri 1 milyar 918 milyon YTL olarak gerçekleşti. 2008 yılı mal ve hizmet alım giderleri için öngörülen 22 milyar 905 milyon YTL ödeneğin yüzde 8,4’ü Eylül ayında kullanıldı.
SAVUNMA GİDERLERİ ARTTI
Açıklamada, mal ve hizmet alım giderlerindeki artışın önemli nedenlerinden bir tanesi, savunma güvenlik harcamalarındaki artış oldu. Savunma güvenlik harcamalarındaki bu artışın, konjonktürel bir nitelik taşıdığının altı çizildi.
Merkezi yönetim bütçesi sağlık harcamaları Eylül ayında 497 milyon YTL oldu. 2008 yılı sağlık harcamalarının 170 milyon YTL’si kamu personelinin tedavi ve ilaç gideri, 327 milyon YTL’si ise yeşil kartlıların tedavi ve ilaç giderlerinden oluştu.
Cari transferler Eylül ayında 8 milyar 174 milyon YTL oldu. Cari transferlerin, başlangıç ödeneğine göre gerçekleşme oranının Eylül ayı itibarıyla yüzde 11,8 olduğu görüldü. Cari transferlerdeki artışın en önemli nedeni, Sosyal Güvenlik Kurumu’na açık finansmanı için yapılan transferlerdeki artış oldu. Ancak bu artışın yaklaşık 1 milyar 800 milyon YTL’si memur ve Bağ-Kur emeklilerinin Ekim ayında ödenmesi gereken aylıkları ve ek ödemelerinin Ramazan Bayramı dolayısıyla Eylül ayına çekilmesinden dolayı kuruma aylık programa ilave finansman sağlanmasından kaynaklandı.
Eylül ayında sağlık, emeklilik ve sosyal yardım giderleri 4 milyar 785 milyon YTL oldu. Bu kapsamda, Eylül ayında finansman açığı için Sosyal Güvenlik Kurumu’na 3 milyar 912 milyon YTL transfer yapıldı.
Cari transferler içindeki tarımsal destekleme ödemeleri Eylül ayında 41 milyon YTL olarak gerçekleşti. Gelirden ayrılan paylar ise, Eylül ayında 2 milyar 481 milyon YTL oldu. Bu artışta bir taraftan Ağustos ayında vergi gelirlerinde elde edilen performans etkili olurken, diğer taraftan mahalli idarelere ayrılan payları artıran yasal değişiklik etkili oldu.
Faiz giderleri Eylül ayında 5 milyar 22 milyon YTL olarak gerçekleşti. Bu dönemde faiz giderleri için bütçede öngörülmüş olan 56 milyar YTL ödeneğin yüzde 9’u kullanıldı.
Eylül ayında bütçe gelirleri 13 milyar 788 milyon YTL olarak gerçekleşti. Böylece, yılsonu bütçe hedefinin yüzde 6,7’si bu ayda elde edildi.
Eylül ayında vergi gelirleri 11 milyar 827 milyon YTL olarak gerçekleşti. Eylül ayında bazı vergilerin ödeme süresinin son gününün bayram tatiline denk gelmesi nedeniyle, bankalarca yapılan tahsilatın bir kısmı vergi dairesi hesaplarına Ekim ayında aktarıldı. Bu nedenle Eylül ayı vergi tahsilatı olduğundan daha az göründü.
DOKUZ AYLIK SONUÇLAR
Merkezi yönetim bütçesi Ocak-Eylül 2007 döneminde 12 milyar 173 milyon YTL açık vermişken, 2008 yılının aynı döneminde açık 4 milyar 816 milyon YTL oldu. Böylece, bütçe açığı 2008 yılının ilk dokuz aylık döneminde geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 60,4 oranında azaldı. Ocak-Eylül 2008 dönemi itibarıyla bütçe açığı hedefinin yüzde 26,8’i gerçekleşti.
Ocak- Eylül 2007 döneminde faiz dışı fazla 30 milyar 599 milyon YTL iken, bu yılın aynı döneminde yüzde 19,4 oranında artarak 36 milyar 522 milyon YTL oldu.
2008 yılı için 38 milyar 3 milyon YTL olarak öngörülen faiz dışı fazla hedefinin yüzde 96,1’ine ulaşıldı.
2007 yılı Ocak-Eylül döneminde 153 milyar 960 milyon YTL olarak gerçekleşen bütçe giderleri, 2008 yılının aynı döneminde yüzde 7,5 oranında artarak 165 milyar 478 milyon YTL oldu. 2007 yılı dokuz aylık dönem itibarıyla bütçe giderleri gerçekleşme oranı yüzde 75,4 iken, bu yılın aynı döneminde söz konusu oran yüzde 74,4 oldu.
2008 yılı dokuz aylık döneminde faiz hariç bütçe giderleri, 2007 yılının ayni dönemine göre yüzde 11,6 oranında artış göstererek 124 milyar 140 milyon YTL oldu.
2007 yılı Ocak-Eylül döneminde 42 milyar 772 milyon YTL olan faiz giderleri, 2008 yılının ayni döneminde yüzde 3,4 oranında azalarak 41 milyar 338 milyon YTL olarak gerçekleşti.
2007 yılı Ocak-Eylül döneminde 141 milyar 787 milyon YTL olan bütçe gelirleri ise yüzde 13,3 oranında artarak 160 milyar 662 milyon YTL’ye yükseldi. 2007 yılı dokuz aylık döneminde bütçe gelirlerinin gerçekleşme oranı yüzde 74,5 iken, bu yılın aynı döneminde bu oran yüzde 78,5 oldu.
2008 yılı merkezi yönetim bütçe giderleri için öngörülen 222 milyar 553 milyon YTL ödeneğin yüzde 74,4’ü dokuz aylık dönemde kullanılarak 165 milyar 478 milyon YTL gider gerçekleştirildi.
Ocak-Eylül döneminde faiz hariç giderler için öngörülen 166 milyar 553 milyon YTL ödeneğin yüzde 74,5’i kullanılarak 124 milyar 140 milyon YTL gider gerçekleştirildi. Geçen yılın aynı döneminde söz konusu oran yüzde 71,6 olmuştu.
Personel giderleri 2007 yılı Ocak-Eylül dönemine göre yüzde 12,4 oranında artış göstererek 37 milyar 147 milyon YTL oldu ve personel giderleri için bütçede öngörülen ödeneğin yüzde 76,3’ü bu dönemde kullanıldı.
Sosyal güvenlik kurumlarına devlet primi giderleri ise, 2007 yılı Ocak-Eylül dönemine göre yüzde 10,8 oranında artış göstererek 4 milyar 534 milyon YTL oldu. Bu amaçla bütçede öngörülmüş olan 6 milyar 405 milyon YTL ödeneğin yüzde 70,8’i kullanıldı.
2007 yılı Ocak-Eylül döneminde 13 milyar 632 milyon YTL olarak gerçekleşen mal ve hizmet alim giderleri, 2008 yılının aynı döneminde yüzde 10,5 oranında artarak 15 milyar 68 milyon YTL oldu. 2008 yılında mal ve hizmet alım giderleri için ayrılan 22 milyar 905 milyon YTL ödeneğin yüzde 65,8’i bu dönemde kullanıldı.
Merkezi yönetim bütçesi sağlık giderleri 2008 yılı Ocak-Eylül döneminde geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 3,4 oranında artarak 4 milyar 832 milyon YTL oldu. Bu kapsamda, kamu personelinin tedavi ve ilaç gideri 1 milyar 915 milyon YTL, yeşil kartlıların tedavi ve ilaç giderleri ise 2 milyar 917 milyon YTL oldu. Kamu personelinin tedavi ve ilaç giderleri önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 9,3 oranında artarken; yeşil kartlıların tedavi ve ilaç giderleri ise önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 0,2 oranında azaldı.
Ocak-Eylül döneminde cari transferler geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 10,1 oranında bir artışla 52 milyar 507 milyon YTL olarak gerçekleşti. Ocak-Eylül döneminde cari transferlerin, başlangıç ödeneğine göre gerçekleşme oranının yüzde 75,9 olduğu görüldü. 2007 yılının ayni döneminde söz konusu oran yüzde 75,4 olmuştu.
SOSYAL GÜVENLİK AÇIĞI YÜZDE 3,9 ARTTI
2007 yılı Ocak-Eylül döneminde sağlık, emeklilik ve sosyal yardım giderleri için 24 milyar 858 milyon YTL transfer yapışmışken, bu yılın aynı döneminde bu transfer miktarı yüzde 5,6 oranında artarak 26 milyar 255 milyon YTL oldu. Bu kapsamda, Ocak-Eylül döneminde finansman açığı için Sosyal Güvenlik Kurumu’na geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 3,9 oranında bir artışla 20 milyar 481 milyon YTL transfer yapıldı.
Cari transferler içindeki tarımsal destekleme ödemeleri Ocak-Eylül döneminde geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 1 oranında artarak 5 milyar 179 milyon YTL oldu.
Faiz giderleri, Ocak-Eylül döneminde 2007 yılının aynı dönemine göre yüzde 3,4 oranında azalarak 41 milyar 338 milyon YTL olarak gerçekleşti. Böylece faiz giderleri için bütçede öngörülmüş olan 56 milyar YTL ödeneğin yüzde 73,8’i bu dönemde kullanıldı.
Bütçe gelirleri 2007 yılı Ocak-Eylül döneminde 141 milyar 787 milyon YTL iken, 2008 yılının aynı döneminde yüzde 13,3 oranında artış göstererek 160 milyar 662 milyon YTL olarak gerçekleşti. 2008 yılsonu merkezi yönetim bütçe gelirleri hedefi 204 milyar 556 milyon YTL’nin yüzde 78,5’inin yılın bu döneminde gerçekleştirildiği görüldü.
VERGİ TAHSİLATI ARTTI
Ocak-Eylül 2007 döneminde 111 milyar 657 milyon YTL vergi tahsilatı yapılmışken, bu yılın ayni döneminde yüzde 14 oranında bir artışla 127 milyar 277 milyon YTL vergi tahsil edilerek; yılsonu bütçe hedefinin yüzde 74,3’ü bu dönemde gerçekleştirildi.
Geçen yılın ayni dönemine göre bütün vergi türlerinde artış olduğu görüldü. Bu çerçevede, gelir vergisinde yüzde 14, kurumlar vergisinde yüzde 28,2, banka ve sigorta muameleleri vergisinde yüzde 15,6, dahilde alınan KDV’de yüzde 1,5, ithalde alınan KDV’de yüzde 21,5, özel tüketim vergisinde yüzde 10,4, damga vergisinde yüzde 9,5 ve harçlarda yüzde 10,5 oranında artış meydana geldi.
Ocak-Eylül dönemi genel bütçe vergi dışı diğer gelirler geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 9,3 oranında artarak 29 milyar 84 milyon YTL oldu. Genel bütçe vergi dışı diğer gelirlerin 8 milyar 89 milyon YTL’si “diğer sermaye satış gelirleri”nden oluştu. Söz konusu tutarın 5 milyar YTL’si özelleştirme fonu nakit fazlası geliri, 987 milyon YTL’si ise liman özelleştirmesi geliri oldu. Geçen yılın aynı döneminde sermaye satış geliri 5 milyar 842 milyon YTL olarak gerçekleşirken, bu gelir “Telekom hisse satış geliri”nden oluşmuştu.
Küresel kriz ortamında mali disiplinin önemine işaret edilen açıklamada, bütçe sonuçlarının hedefle uyumlu olduğunu ifade edildi.