Bunlar da krizin ’en’leri
Güncelleme Tarihi:
Ayşegül AKYARLI GÜVEN
Oluşturulma Tarihi: Ocak 01, 2009 00:00
1929’dan sonra en büyük buhran olarak anılan finansal krizin değiştirdiği dengeler sonucunda 2008 sadece kendi rekorlarına değil, kainatın rekorlarına da imza attı. Kriz döneminde bu yıl en büyük işten çıkarmayı gerçekleştiren Citigroup olurken Societe Generale’i 7.2 milyar dolar zarara sokan Jerome Kerviel ile 50 milyar dolarlık Ponzi Oyununu’nun mucidi Bernard Madoff yolsuzluk rekorları kırdı.
En büyük iptal
En büyük şirket evliliği iptalini gerçekleştiren madenciler Rio Tinto ve BHP Balliton 2008’e bir ’en’ daha kazandırdı. 158 yıllık Lehman’ın iflası dünyada bugüne kadar yaşanan ikinci iflası olarak tarihe geçerken Avrupa’nın en büyük sınırötesi evliliğini gerçekleştiren ise Yapı Kredi’nin ortağı UniCredit oldu. Dünya etkilerinin 2009 yılının en azından ilk yarısına kadar sürmesi beklediği krizin ardından büyüme umudunu sürdürürken 2008 yılı geride bıraktıklarıyla tarih yazdı.
En fazla destek Obama’ya gitti
ABD’nin seçim kampanyası sırasında 750 milyon dolar toplayan Barack Obama bugüne kadar en fazla bağış yapılan Başkan olarak da tarihi bir rekor kırdı. 750 milyon doları yaklaşık dört milyon kişiden toplayan Obama’ya yardım yapanlar arasında geleneksel demokratların yanı sıra 500 bin kadar yeni bağışçı da bulunuyor. Bağışların bir kısmının online olarak, bir kısmının paralı yemeklerden ve ürün satışlarından elde edildi.
Kerviel ve Ponzici Madoff yolsuzluk şampiyonu oldu
DÜNYADA bugüne kadar gerçekleşen en büyük yolsuzluk 63 milyar dolarlık enkaz ile Enron oldu. Ancak, tarihin en büyük Ponzi Oyunu’na imza atan Bernard Madoff ve Societe Jenerale’in işlemcisi Jerome Kerviel de kendi alanlarında birer rekora imza attı. Nasdaq Eski Başkanı Madoff yatırımcılardan topladığı paraarla bir saadet zinciri kurdu. Ancak, krizle birlikte sisteme yeni giriş olmaması sonucunda bu yatırımcıları 50 milyar dolara zarara soktu. Jerome Kerviel de gerçekleştirdiği işlemler sonucunda Fransız Societe Generale’in haneesine 7.2 milyar dolarlık zarar yazılmasına yol açtı. Kerviel’den önce rekor 2006 yılında gerçekleştirdiği 6.6 milyar dolarlık yolsuzlukla işlemci Brian Hunter’daydı.
Kapitalizm tartışıldı ABD 700 milyar dolarla fark attı
2008’in en fazla tartışılan konusu kapitalizm olurken "Piyasaları kendi haline bırakın. En iyi dengeyi yine kendi içinde bulur’ inanışı da geçerliliğini yitirdi. 2008 devlet müdahalelerinin yılı oldu. ABD 700 milyar dolarlık paket ile en büyük yardımı yapan ülke oldu. Almanya 500 milyar dolarlık paketle ikinci sırada yer aldı. AB ülkeleri de kendi içlerinde yaptıkları yardımın yanısıra 27 ülkeli blogdaki ekonomiyi canlandırmak için 200 milyar Euro’luk paket hazırladı. Japonya 54 milyar dolarlık, Fransa 26 milyar Euro’luk paketlerle öne çıktı.
![/images/100/0x0/55eb4114f018fbb8f8b54667]()
Tarihin ikinci büyük iflası Lehman oldu
ABD’de 158 yıllık Lehman Brothers’ın geride 316 milyar dolar borç bırakan iflası, Drexel Burnham Lambert’in 1990’daki iflasından sonraki en büyük iflas olarak tarihe geçti. Krizin farkllı bir boyuta bürünmesine neden olan bu haberin alındığı gün 954 yıllık tarihi olan da kendisini Bank Of America’ya satarak kurtulmayı başardı.
Şirket evliliğinde 147 milyar dolarlık iptal
AVUSTRALYALI maden devi BHP Billiton İngiliz maden şirketi Rio Tinto’dan gelen 75 milyar sterlinlik (147 milyar dolar) teklifini beğenmeyerek tarihin en büyük şirket evlilik iptaline neden oldu. Gerçekleşse dünya tarihinin ikinci büyük şirket evliliği olacak olan BHP-Rio Tinto birleşmesi BHP Billiton’un ’Değerimizi verdiğini düşünmüyoruz. Daha iyi teklif bekliyoruz" demesiyle ertelenmişti.
Citigroup, 52 bin kişiyle işten çıkarma rekoru kırdı
FİNANSAL krizden en büyük darbeyi yiyen bankalar oldu. Bunun sonucunda 2008’de dünyada en fazla işten çıkarma da finans sektöründe yaşandı. ABD’li Citigroup 52 bin kişi ile bunda başı çekti. 23 bin kişiyi daha işten çıkartması beklenen citi, bunu gerçekleştirmesi durumunda kendi rekorunu bir kez daha kırmış olacak. Yine finans sektöründe JPMorgan Chase 9 bin 200, Commerzbank 9 bin, American Express 7 bin, GMAC ise 5 bin kişinin işine son verdi. Son 3 ayda sektörde işten çıkartılanların sayısı da 100 bini aştı.
İcradan en pahalı ev satışı 20 milyon dolara yapıldı
KRİZ döneminde icradan satışlar hız kazanırken Londra’da bir ev icra yoluyla 20 milyon dolara alıcı bularak tarihi bir rekora da imza attı. Milyoner Robert Bonnie’in aldığı ev alıcı bulamayınca satış fiyatı 30 milyon dolardan 20 milyon dolara kadar gerilemişti.
2008’de kriz en fazla Lahde’ye kazandırdı
KRİZ tüm zamanların en büyük kár yüzdesini kazanmış olan hedge fon yöneticisi Andrew Lahde’ye yaradı. Dünyadaki büyük bankaların aldığı pozisyonların tam tersini yaparak yüzde 870’e varan oranlarda getiri elde eden Lahde daha sonra ardında bir mektup bırakarak emekli oldu. Mektubunda kendi pozisyonlarının karşısında pozisyon alarak para kazanmasını sağlayanlarla alay eden Lahde Capital’in sahibi Andrew Lahde mektubunda "Kolay hedeflerdi, önce hazırlık sınıfı için, ardından Yale ve Harvard MBA için ailelerinin para ödediği salaklar, orada hazır lokma gibi duruyorlardı. Bence artık hepsi Blackberry’lerini atsın. CEO’lar da kendilerine başka işler bulsun" yazdı.
En büyük iptal
En büyük şirket evliliği iptalini gerçekleştiren madenciler Rio Tinto ve BHP Balliton 2008’e bir ’en’ daha kazandırdı. 158 yıllık Lehman’ın iflası dünyada bugüne kadar yaşanan ikinci iflası olarak tarihe geçerken Avrupa’nın en büyük sınırötesi evliliğini gerçekleştiren ise Yapı Kredi’nin ortağı UniCredit oldu. Dünya etkilerinin 2009 yılının en azından ilk yarısına kadar sürmesi beklediği krizin ardından büyüme umudunu sürdürürken 2008 yılı geride bıraktıklarıyla tarih yazdı.
En fazla destek Obama’ya gitti
ABD’nin seçim kampanyası sırasında 750 milyon dolar toplayan Barack Obama bugüne kadar en fazla bağış yapılan Başkan olarak da tarihi bir rekor kırdı. 750 milyon doları yaklaşık dört milyon kişiden toplayan Obama’ya yardım yapanlar arasında geleneksel demokratların yanı sıra 500 bin kadar yeni bağışçı da bulunuyor. Bağışların bir kısmının online olarak, bir kısmının paralı yemeklerden ve ürün satışlarından elde edildi.
Kerviel ve Ponzici Madoff yolsuzluk şampiyonu oldu
DÜNYADA bugüne kadar gerçekleşen en büyük yolsuzluk 63 milyar dolarlık enkaz ile Enron oldu. Ancak, tarihin en büyük Ponzi Oyunu’na imza atan Bernard Madoff ve Societe Jenerale’in işlemcisi Jerome Kerviel de kendi alanlarında birer rekora imza attı. Nasdaq Eski Başkanı Madoff yatırımcılardan topladığı paraarla bir saadet zinciri kurdu. Ancak, krizle birlikte sisteme yeni giriş olmaması sonucunda bu yatırımcıları 50 milyar dolara zarara soktu. Jerome Kerviel de gerçekleştirdiği işlemler sonucunda Fransız Societe Generale’in haneesine 7.2 milyar dolarlık zarar yazılmasına yol açtı. Kerviel’den önce rekor 2006 yılında gerçekleştirdiği 6.6 milyar dolarlık yolsuzlukla işlemci Brian Hunter’daydı.
Kapitalizm tartışıldı ABD 700 milyar dolarla fark attı
2008’in en fazla tartışılan konusu kapitalizm olurken "Piyasaları kendi haline bırakın. En iyi dengeyi yine kendi içinde bulur’ inanışı da geçerliliğini yitirdi. 2008 devlet müdahalelerinin yılı oldu. ABD 700 milyar dolarlık paket ile en büyük yardımı yapan ülke oldu. Almanya 500 milyar dolarlık paketle ikinci sırada yer aldı. AB ülkeleri de kendi içlerinde yaptıkları yardımın yanısıra 27 ülkeli blogdaki ekonomiyi canlandırmak için 200 milyar Euro’luk paket hazırladı. Japonya 54 milyar dolarlık, Fransa 26 milyar Euro’luk paketlerle öne çıktı.
Tarihin ikinci büyük iflası Lehman oldu
ABD’de 158 yıllık Lehman Brothers’ın geride 316 milyar dolar borç bırakan iflası, Drexel Burnham Lambert’in 1990’daki iflasından sonraki en büyük iflas olarak tarihe geçti. Krizin farkllı bir boyuta bürünmesine neden olan bu haberin alındığı gün 954 yıllık tarihi olan da kendisini Bank Of America’ya satarak kurtulmayı başardı.
Şirket evliliğinde 147 milyar dolarlık iptal
AVUSTRALYALI maden devi BHP Billiton İngiliz maden şirketi Rio Tinto’dan gelen 75 milyar sterlinlik (147 milyar dolar) teklifini beğenmeyerek tarihin en büyük şirket evlilik iptaline neden oldu. Gerçekleşse dünya tarihinin ikinci büyük şirket evliliği olacak olan BHP-Rio Tinto birleşmesi BHP Billiton’un ’Değerimizi verdiğini düşünmüyoruz. Daha iyi teklif bekliyoruz" demesiyle ertelenmişti.
Citigroup, 52 bin kişiyle işten çıkarma rekoru kırdı
FİNANSAL krizden en büyük darbeyi yiyen bankalar oldu. Bunun sonucunda 2008’de dünyada en fazla işten çıkarma da finans sektöründe yaşandı. ABD’li Citigroup 52 bin kişi ile bunda başı çekti. 23 bin kişiyi daha işten çıkartması beklenen citi, bunu gerçekleştirmesi durumunda kendi rekorunu bir kez daha kırmış olacak. Yine finans sektöründe JPMorgan Chase 9 bin 200, Commerzbank 9 bin, American Express 7 bin, GMAC ise 5 bin kişinin işine son verdi. Son 3 ayda sektörde işten çıkartılanların sayısı da 100 bini aştı.
İcradan en pahalı ev satışı 20 milyon dolara yapıldı
KRİZ döneminde icradan satışlar hız kazanırken Londra’da bir ev icra yoluyla 20 milyon dolara alıcı bularak tarihi bir rekora da imza attı. Milyoner Robert Bonnie’in aldığı ev alıcı bulamayınca satış fiyatı 30 milyon dolardan 20 milyon dolara kadar gerilemişti.
2008’de kriz en fazla Lahde’ye kazandırdı
KRİZ tüm zamanların en büyük kár yüzdesini kazanmış olan hedge fon yöneticisi Andrew Lahde’ye yaradı. Dünyadaki büyük bankaların aldığı pozisyonların tam tersini yaparak yüzde 870’e varan oranlarda getiri elde eden Lahde daha sonra ardında bir mektup bırakarak emekli oldu. Mektubunda kendi pozisyonlarının karşısında pozisyon alarak para kazanmasını sağlayanlarla alay eden Lahde Capital’in sahibi Andrew Lahde mektubunda "Kolay hedeflerdi, önce hazırlık sınıfı için, ardından Yale ve Harvard MBA için ailelerinin para ödediği salaklar, orada hazır lokma gibi duruyorlardı. Bence artık hepsi Blackberry’lerini atsın. CEO’lar da kendilerine başka işler bulsun" yazdı.