'Bu yıl 1 milyar dolarlık bor ürünü satacağız, 1 milyar lira kâr edeceğiz'

Bakan Yıldız, 2012 yılında 1 milyar dolarlık bor ürünü satmayı ve 1 milyar lira da kar elde etmeyi planladıklarını da bildirdi.

Yıldız, bor kimyasalları ve eşdeğeri ürün üretiminin geçen sene 1,8 milyon ton olarak gerçekleştiğini, bu yıl ise üretimin 2,1 milyon ton olmasının beklendiğini söyledi.

Dünya bor pazarındaki dağılım itibariyle değerlendirme yapıldığında, 1980'li yılların ortalarında yüzde 25 olan Türkiye'nin miktar bazındaki pazar payının geçen sene yüzde 44,3 olarak gerçekleştiğini kaydeden Yıldız, bor üretiminin yaklaşık yüzde 99,5'unun ihraç edildiğini söyledi. Yıldız, bor ihracatının geçen yıl sadece Çin pazarının 50 kat, ABD pazarının 10 kat, Rusya pazarının ise 8 kat büyüdüğünü belirterek, “Artık dünyadaki bor fiyatlarını biz oluşturuyoruz” dedi.
Geçen yıl bor ihracatının adeta cari açığın ilacı olduğunu ifade eden Yıldız, şöyle konuştu:
“2011'de ihracatımız 855 milyon dolar oldu. Bu sene hedefimiz ise 1 milyar dolar. Yaklaşık yüzde 15 büyümeyi hedefledik. Ham maddesi ithal ürün olmayan, tamamen yerli ve ürettiğinin de tamamını ihraç eden bir sektör. Biz Türkiye'nin en büyük ihracatçısıyız. Bol bol ihracat şampiyonu görürsünüz, ama ithalatından arındırılmış haliyle ihracat kategorisi oluşturursanız bor birinci olur. Çünkü bizim ithalatımız yok. Yüzde 60 karla satış yapılıyor.”

Kapasite artırma çalışmaları

2000'li yıllarda fabrikalardaki ortalama kapasite kullanımı yüzde 60 seviyelerinde iken bugün fabrikaların neredeyse yüzde 100 kapasiteyle çalıştığını anlatan Yıldız, buna rağmen taleplere yetişemediklerini ve yeni yatırımlar planladıklarını bildirdi.

Eskişehir Kırka'da boraks penta üretimi için 500 bin tonluk yeni bir tesisin ihalesinin yapıldığını hatırlatan Enerji Bakanı, “Fabrikanın 3 yıl içerisinde üretime geçmesini planlıyoruz” dedi. Bakan Yıldız, 2016 yılında bor kimyasalları ve eşdeğeri ürün kapasitesinin 3,2 milyon tona, 2023 yılında ise 5,5 milyon ton olmasının hedeflendiğini kaydetti.

Borun kullanım alanının yaygınlaştırılması için sadece Eti Maden'in 20'den fazla proje yürüttüğünü ifade eden Taner Yıldız, bor madeninin cüruf ayırıcı olarak demir-çelik sektöründe kullanma istidadının çok yüksek olduğunu söyledi. Yıldız, “Demir-Çelik sanayinde bol miktarda kalsiyum florür kullanılır. Biz onun ikamesi olarak kolomanit çalışıyoruz. Bunu yaptığımız anda milyonlarca ton yeni tüketim alanı doğacak. Sadece Çin'deki bir firmaya 2 milyon ton satar hale geleceğiz, cüruf ayırıcı olarak. Şu anda ön çalışmasını yapıyoruz, elde edilen ilk değerler çok iyi” diye konuştu.

Dünyada bin yıl yetecek kadar rezerv var

Bor ürünlerinin cam, seramik, deterjan, kozmetik ve tarım sektörlerinde  kullanıldığına dikkati çeken Yıldız, bor madeninin karlılığı yüksek bir ürün
olduğunu, ancak ne kadar üretilirse o kadar satılır bir ürün olmadığını ifade eden Yıldız, ne kadar kullanım alanı bulunursa ürünün o kadar çok satılacağını söyledi.

Borla ilgili Türkiye'de iki eğilimin var olduğunu kaydeden Yıldız, birinci eğilimin bora mucize olarak görülmesi olduğunu söyledi. Yıldız, “(Bor bütün borçları ödeyecek, Türkiye'ye çağ atlatacak) deniliyor. İkinci eğilim ise önemsizleştirme yönünde” ifadesini kullandı.

İki eğilimin de doğru olmadığını kaydeden Enerji Bakanı, borun bir potansiyel olduğunu, bir petrol, doğalgaz gibi cepteki nakit para olmadığını söyledi. Yeni kullanım alanları buldukça bor madeninin değerinin arttığını belirten Yıldız, “Dünyada 4 milyar ton bor rezervi var, bunun da yüzde 72'si bizde. Ancak dünyadaki bor tüketimi yıllık 4 milyon ton. Yani bugünkü tüketimle dünyada bin yıl yetecek rezerv var. Türkiye olmasa bile 300 yıl yetecek rezerv var. Dolayısıyla yeni kullanım alanları bulunmazsa borun bir anlamı yok” diye konuştu.