Bu tarifler ekmek israfını önler
Güncelleme Tarihi:
Ekmek israfını önlemeye yönelik olarak, bayat ekmekleri birbirinden lezzetli tatlı ve yemeklere dönüştürmek için çok sayıda tarif bulunuyor. Zengin fakir tüm sofraların vazgeçilmezi ve genellikle ne olur olmaz endişesiyle fazladan satın alınan, sonra tüketilemediğinden bir kısmı çöpe atılan ekmeğin israfını önlemek için başlatılan kampanya, yoğun ilgiyle ülke genelinde devam ediyor.
Türkiye'de bir yılda 1,5 milyar lira değerinde 2,1 milyar adet ekmeğin çöpe atıldığı, bu parayla 80 hastane, 500 okul inşa edilebildiği belirtilirken, ekmek israfını önlemeye katkıda bulunmak amacıyla, tazeliğini kaybetmiş ekmeklerin değerlendirilmesi için çok sayıda tarif bulunuyor.
Toprak Mahsulleri Ofisi'nce (TMO), “Ekmek İsrafını Önleme Kampanyası” kapsamında hazırlanan “Bayat Ekmekli Yemek Tarifleri” kitabının yanı sıra derlenen bilgilere göre, tatlıdan tuzluya bayat ekmeğin sofrayı lezzet şölenine dönüştürmesi için onlarca uygulanabilir yemek ve tatlı tarifi önerisi yer alıyor.
TMO'nun kitabında, 1 soğan, 2 patates, 1 yemek kaşığı salça, 100 gram kuşbaşı et, 4 yemek kaşığı sıvı yağ, tuz, biber ve kuru ekmekten oluşan malzemenin Ekmek Aşı'na dönüşmesi şöyle anlatılıyor:
“Tencereye koyduğumuz yağda doğradığımız soğanı pembeleşinceye kadar kavuruyoruz. Daha sonra salçayı ve soyup küp küp doğramış olduğumuz patatesleri ekliyoruz. Üzerine 1 litre su ekleyip tuzunu atarak pişiriyoruz. Patatesler pişmeye yaklaştığında daha önceden haşladığımız eti bir su bardağı et suyu ile birlikte yemeğe ekliyoruz. Daha sonra kurumuş ekmekleri minik parçalara ayırıp tabağımıza koyup üzerine de ekmek aşımızı döküyoruz. İsteğe göre biber ve baharat eklenebilir.
Kastamonu Usulü Tirit: 750 gram dana kuşbaşı, 10 dilim bayatlamış ekmek, 1.5 litre su, 1 yemek kaşığı salça, 1 adet piyaz şeklinde doğranacak beyaz soğan, 1 adet kuşbaşı şeklinde doğranacak soğan, 150 gram tereyağı (salça için), 150 gram tereyağı (Tiritin üstüne dökmek için) 1 yemek kaşığı yaprak pul biber, 1 tatlı kaşığı tuz. Yapılışı ise, bayat ekmeklerimizi irice parçalar halinde doğrayalım, tepsiye sererek fırına atıp kızarıncaya kadar pişirelim. Diğer taraftan tencerede etimizi ve soğanını ilave edelim ve suyunu salıp tekrar çekene kadar güzelce kavuralım. Ayrı bir tencerede tereyağını ilave edip erittikten sonra salçayı atalım ve kavuralım. Pul biberi, tuzu ve suyu da ilave ettikten sonra kaynamaya bırakalım. Pişen etimizi ve piyazlık soğanı ekleyip, bu şekilde yarım saat süresince kısık ateşte pişirelim. Hazırlamış olduğunuz ekmekleri tepsiye serdikten sonra karışımımızı ekmeklerimizin üzerine salalım. Yoğurtla da servis edilebilir.”
Ekmek helvası, incirli ve ballı ekmek turtası
Çeşitli yemek bloglarında “Bayat Emek Tatlısı, Sütlü Bayat Ekmek Tatlısı, Vişneli Ekmek Tatlısı, Üzümlü Ekmek Tatlısı, Ekmekli Puding, Ekmekli Krep, Bademli Ekmek Dilimleri, Çikolatalı ve Ekmekli Kek” gibi tatlı sevenlerin kolayca uygulayabileceği tarifler yer alırken, bazılarının yapılışları da şu şekilde anlatılıyor:
“Ekmek helvası: Bir tencerede 3 su bardağını dolduracak kadar ufalanmış ekmek içi, yarım su bardağı erimiş margarin veya tereyağında sürekli karıştırılarak hafif bir esmerlik alana kadar kavrulur. Ayrı bir tencerede 1 su bardağı toz şeker ve 1.5 su bardağı süt kaynatılıp ılıtılır. Vanilya eklenir. Ilık süt şerbeti, ekmekli malzemeye katılır. Tencere kapağı kapalı olarak 15 dakika beklenir. Tane tane olan helva, servis tabağına alınıp çekilmiş Antep fıstığı ile süslenir.
İncir ve Ballı Ekmek Turtası: 1 adet bayat ekmek bir kaseye ufalandıktan sonra 2.5 su bardağı süt ile ıslatılır. 20 dakika kadar bekletilerek yumuşatılır. 8 adet kuru incir suda bekletilerek yumuşatılır. Yumuşadıktan sonra suyu süzülen incirlerin her biri 5-6 dilim halinde kesilir. 2 kaşık tereyağı tavada eritilir. 4 yumurta çırpılarak eritilmiş 2 kaşık tereyağı, 3 çorba kaşığı bal ve sütlü ekmek ile mikserde karıştırılır. Daha sonra incir dilimleri bu karışıma eklenir. Yuvarlak bir fırın kabına yağlı kağıt döşenir. Kağıdın üzeri 1 tereyağı ile yağlanır. Elde edilen karışım kaba dökülür, 180 derecede ısıtılmış fırında 1 saat pişirilir. Krem şanti veya kaymak eşliğinde servis edilir.”
Tatlıların yanı sıra birbirinden farklı yemek tarifleri ise “Ekmek Kavurması, Papara, Tirit, Ekmek Süpürgesi, Ekmek Oğması, Yalancı Paça, Kalacuş, Ekmekli Omlet, Ekmek Karıştırması, Yumurtalı Ekmek Aşı, Ekmekli Ezme, Bayat Ekmek Köftesi, Peynirli Bayat Ekmek Köftesi, Bayat Ekmek Pizzası, Dilim Pizzası, Dilim Kayganası, Sarımsaklı Ekmek, Bayat Ekmek Kanepesi, Tutmaç” şeklinde sıralanıyor.