Bu işi robot bile yapamaz

SAVUNMA sanayii projelerinin üretim sürecinde mühendisler kadar teknisyenler de büyük rol oynuyor. Hürriyet, hava araçlarında en ufak detaylara kadar parmak izlerini bırakan TUSAŞ’ın gizli kahramanları, teknisyenleri dinledi. Yaptıkları işin her an büyük bir dikkat gerektirdiğini belirten teknisyenler, “En ufak bir hata, uçağın aviyonik dengesini bozabilir. Büyük bir özveriyle çalışıyoruz ama, bir ATAK helikopterini uçarken gördüğümüzde çok gururlanıyoruz” diyor.

TORNAVİDA BİLE SERTİFİKALI

9 yıldır TUSAŞ’ta görev yapan Gökhan Şahin, iki yıllık endüstriyel elektronik bölümü yüksek okul mezunu. İlk olarak F-16 modernizasyon projesinde elektriksel montaj elemanı olarak göreve başlayan Şahin, şu anda kalite kontrolör olarak çalışıyor.

Tüm teknisyenlerin TUSAŞ Akademi’de eğitim aldıktan sonra işe başlayabildiğini belirten Şahin, her yıl yenilemeli sertifika dersleri aldıklarını söyledi. “Sertifikanız olmadan hiçbir şey yapamazsınız. Uçağa takacağım vidanın da, kullanacağım tornavidanın da sertifikalı olması gerekiyor” diyen Şahin, şöyle devam etti:

ROBOT TAMAM AMA...

“Havacılık çok tehlikeli, birçok bilgiyi ve tecrübeyi gerektiren bir iş. Belli eğitimlerden sonra işe başlayabiliyorsunuz. TUSAŞ’ta ilk işe başladığımda, kurallar gereği 2 ay boyunca elimi uçağa değememiştim, dokunamamıştım. Yaptığınız her iş yönergelere uygun olmak zorunda. İlk olarak F-16 modernizasyon projesinde çalışmıştım. Daha sonra Pakistan Hava Kuvvetleri’nin modernizasyon işlerinde görev aldım. Akabinde Hürkuş, C-130 ve Atak projelerinde çalışma fırsatı buldum. Daha sonrasında da yapısalcı olarak A-400M projesinde makine operatörü olarak çalıştım. Tüm süreçlerin ne kadar zor olduğuna şahit oldum. Bugün fabrikamızda çok kaliteli, üst düzey makinalar var, birçok işi robot makinalar yapıyor olabilir ama insan dikkati çok önemli. Yapılan işten gözünü ayırdığınız anda, makinalar henüz yapay zekaya sahip olmadığı için insan gözü gibi oradaki herhangi bir hatayı algılayamaz, seçemez.”

KIZIM ATAK’I GÖSTERDİ, BEN DE ‘BİZ YAPTIK’ DEDİM

TUSAŞ’ın teknisyenleri, yerli ve milli üretim hava araçlarını gökyüzünde gördüklerinde gururlandıklarını söyledi. ATAK helikopterinin ilk uçtuğu anı unutamadığını belirten Fatma Kemiksizoğlu, “Havada gördüğüm anda, ‘hepsinde benim de emeğim var’ dedim, çok büyük bir gururdu benim için” ifadesini kullandı. Gökhan Şahin de, “4 yaşındaki kızım, ATAK helikopteri havadan geçerken, ‘Baba bak, helikopter geçiyor’ dedi ve ben de ‘Kızım onu biz yaptık’ dedim. Ne kadar mutluluk verici bir an” sözleriyle duygularını dile getirdi. TUSAŞ olarak büyük bir aile olduklarını belirten Semih Özsoy da, “Biz burada bir bisikletin zinciri gibiyiz. Hepimiz zincirin halkasıyız, orada bir halka eksik olsa o çark dönmez” dedi.

ÖRGÜ ÖRER GİBİ KABLO İŞLİYORUZ

TUSAŞ’ın en eski çalışanlarından Fatma Kemiksizoğlu da 26 yıldır kablo donanım, montaj bölümünde çalışıyor. Teknik Lise mezunu olan Kemiksizoğlu, şubat ayından bu yana da başteknisyen olarak görev yapıyor. Başta ATAK helikopteri ve İHA’lar olmak üzere Hürkuş, Hürjet, GÖKBEY gibi tüm projelerin kablo tesisatlarının kendi birimlerinde üretildiğini belirten Kemiksizoğlu, “Burada kabloları her birinin hattını ayrı ayrı çalışarak hazırlıyoruz, testleri yapıp montaja gönderiyoruz” dedi.

Kemiksizoğlu, şunları söyledi: “Bir helikopterin kablolarını uç uca eklediğinizde 40 kilometreyi bulabilir. Yaptığımız iş örgü örmek gibi. İnce ince çalışmanız gerekiyor. Yüzlerce kablodan birinde bile kaçak olsa bu riskli bir durum ortaya çıkartır.”