BRIC, ’güçlü dolar’ yerine, kendi arasında ’rezerv para’yı tartışıyor
Güncelleme Tarihi:
Nerdun HACIOĞLU/MOSKOVA
Oluşturulma Tarihi: Haziran 17, 2009 00:00
BRIC ülkeleri adı verilen Brezilya, Rusya, Hindistan ve Çin, Şanghay İşbirliği Örgütü çerçevesinde Rusya’nın Yekaterinburg kentinde "dolara bağlılığı azaltmanın yollarını" tartıştı. Rusya Devlet Başkanı Dimitriy Medvedev, "Aramızda yeni rezerv para oluşturalım" dedi.
RUSYA’nın Yekaterinburg kentinde toplanan BRIC (Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin) ülkeleri dün, Amerikan dolarına olan bağlılığı azaltmanın yollarını tartıştı. Brezilya, Rusya, Hindistan ve Çin’in bir araya geldiği Şanghay İşbirliği Örgütü (ŞİÖ) toplantılarından ’ABD dolarına bağımlılığı azaltalım’ kararı çıkarsa dünya finans düzeninin bu karardan birebir etkilenmesi bekleniyor. Bu da BRIC ülkelerinin toplamda 2.8 trilyon dolar uluslararası varlık rezervi ile dünyanın yüzde 42’sini elinde tutuyor olmasından kaynaklanıyor. Rusya Devlet Başkanı Dimitriy Medvedev, örgütün kendi arasındaki ticarette yerel para birimlerini kullanmayı düşünmesi gerektiğini belirterek, "Uluslararası para sistemini sadece doların pozisyonunu sağlamlaştırarak değil aynı zamanda yeni rezerv parası oluşturarak da güçlendirmeliyiz" diyor. ABD’nin ’yeni para birimi’ çözümünü bir kez daha gündeme taşıyan bu çağrıya tepkisi merakla bekleniyor.
3 trilyon dolar
Örgütün diğer ülkelerinin karşılık vermesi halinde mali enstrümanları çeşitlendirme çerçevesinde bir adım atabileceğini belirten Medyedev, "Yabancı döviz rezervinin yaklaşık 3 trilyon dolarlık bölümünü kontrol eden BRIC ülkeleri olarak birbirimizin paralarına yatırım yapalım" önerisi getiriyor. Gelişmekte olan ülke sıfatı taşıyan devlerin bu ilk buluşmasında önerinin götürüldüğü ülkelerden birini de dünyanın üçüncü büyük ekonomisi Çin oluşturuyor. 2 trilyon dolar döviz rezervine sahip olan Çin’in bu rezervinin yüzde 70’i ABD dolarından oluşuyor.
Amaç batırmak değil
Medvedev, Rus Rublesi, Çin yuanı ve altının IMF sepetinin bir parçası olması gerektiğini kaydederken ekonomi danışmanı Arkadiy Dvorkoviç, "Şu anda isteyeceğimiz en son şeyin mali piyasalarda bir kargaşa olduğuna dair anlayış birliği var. Biz de dahil kimse doları batırmak istemiyor" diye konuştu. Çin Dışişleri Bakanlığı üst düzey yetkililerinden Wu Hailong da BRIC üyesi ülkeleri kastederek, "Uluslararası ekonominin gelişmesinde bu 4 ülke son derece etkili. Bugünkü zirvede de adil ve mantıklı bazı öneri ve inisiyatiflerin ortaya çıkabileceğine inanıyorum. Bazı ülkeler tamamen bağımsız bir rezerv para birimi oluşturulması önerisinde bulundu" dedi. Dört ülke arasındaki fikir birliğinin artırılarak stratejik karşılıklı güvenin pekiştirilmesi amaçlanan zirvede küresel finans kriziyle mücadele konusunda ortak tutum belirlenerek dünya ekonomisinin yeniden canlandırılmasına katkı yapılması amaçlanıyor. Dört ülke arasında bundan sonra yapılacak temas ve işbirliğinin sağlıklı ve istikrarlı bir rotaya oturtulması hedefleniyor.
Çin, yeni parada ’Şio’ adına sıcak bakıyor
ŞİO ile BRIC ülkelerinin hangi yeni para birimi üzerinde durdukları Medvedev’e sorulduğunda, Rusya lideri "Adını şimdi söze söyleyeceğim" esprisiyle başladığı sözüne, "Burada dünyanın ekonomik gidişatına yön veren Brezilya, Rusya, Hindistan ve Çin gibi ülkeler bir araya gelmiş olmasına rağmen yeni para birimi bir günde yaratılmaz. Avrupa Birliği bildiğiniz gibi Euro’ya geçmeden önce uzun süre EQ terimini kullandı. İleride Rus rublesiyle Çin yuanı neden yedek para birimlerinden biri olmasın" şeklinde devam etti. Çin ise Kazakistan Devlet Başkanı Nur Sultan Nazarbayev’in aylardan beri önerdiği dolar yerine yeni para birimi ’şio’ önerisini de desteklediğini açıkladı. Yeni şio adlı döviz fiyatının ise Şanghay İşbirliği Örgütü üyeleri Rusya, Çin, Kazakistan, Özbekistan ve Tacikistan milli paralarının ortalaması şekilned hesaplanabileceği dile getirildi.
Çin’den
10 milyar
dolar kredi
ÇİN’in, Rusya ve dört Orta Asya ülkesiyle birlikte üyesi olduğu Şanghay İşbirliği Örgütü’ne (ŞİÖ) 10 milyar dolar kredi açacağı krediyi üye ülkelerin ekonomilerinin düzeltilmesi için açacaklarını ifade etti. Uzmanlar, Çin’in bu adımının, Rusya ile birlikte örgüt içindeki ağırlıklı rolünü ortaya koyma niyetinden kaynaklandığını belirtiyorlar. ŞİÖ’nün üyeleri arasında, Rusya ve Çin’in yanı sıra Tacikistan, Özbekistan, Kazakistan ve Kırgızistan da bulunuyor. İran, Pakistan, Moğolistan ve Hindistan da ŞİÖ’nün gözlemci üyelerini oluşturuyor.
3 trilyon dolar
Örgütün diğer ülkelerinin karşılık vermesi halinde mali enstrümanları çeşitlendirme çerçevesinde bir adım atabileceğini belirten Medyedev, "Yabancı döviz rezervinin yaklaşık 3 trilyon dolarlık bölümünü kontrol eden BRIC ülkeleri olarak birbirimizin paralarına yatırım yapalım" önerisi getiriyor. Gelişmekte olan ülke sıfatı taşıyan devlerin bu ilk buluşmasında önerinin götürüldüğü ülkelerden birini de dünyanın üçüncü büyük ekonomisi Çin oluşturuyor. 2 trilyon dolar döviz rezervine sahip olan Çin’in bu rezervinin yüzde 70’i ABD dolarından oluşuyor.
Amaç batırmak değil
Medvedev, Rus Rublesi, Çin yuanı ve altının IMF sepetinin bir parçası olması gerektiğini kaydederken ekonomi danışmanı Arkadiy Dvorkoviç, "Şu anda isteyeceğimiz en son şeyin mali piyasalarda bir kargaşa olduğuna dair anlayış birliği var. Biz de dahil kimse doları batırmak istemiyor" diye konuştu. Çin Dışişleri Bakanlığı üst düzey yetkililerinden Wu Hailong da BRIC üyesi ülkeleri kastederek, "Uluslararası ekonominin gelişmesinde bu 4 ülke son derece etkili. Bugünkü zirvede de adil ve mantıklı bazı öneri ve inisiyatiflerin ortaya çıkabileceğine inanıyorum. Bazı ülkeler tamamen bağımsız bir rezerv para birimi oluşturulması önerisinde bulundu" dedi. Dört ülke arasındaki fikir birliğinin artırılarak stratejik karşılıklı güvenin pekiştirilmesi amaçlanan zirvede küresel finans kriziyle mücadele konusunda ortak tutum belirlenerek dünya ekonomisinin yeniden canlandırılmasına katkı yapılması amaçlanıyor. Dört ülke arasında bundan sonra yapılacak temas ve işbirliğinin sağlıklı ve istikrarlı bir rotaya oturtulması hedefleniyor.
Çin, yeni parada ’Şio’ adına sıcak bakıyor
ŞİO ile BRIC ülkelerinin hangi yeni para birimi üzerinde durdukları Medvedev’e sorulduğunda, Rusya lideri "Adını şimdi söze söyleyeceğim" esprisiyle başladığı sözüne, "Burada dünyanın ekonomik gidişatına yön veren Brezilya, Rusya, Hindistan ve Çin gibi ülkeler bir araya gelmiş olmasına rağmen yeni para birimi bir günde yaratılmaz. Avrupa Birliği bildiğiniz gibi Euro’ya geçmeden önce uzun süre EQ terimini kullandı. İleride Rus rublesiyle Çin yuanı neden yedek para birimlerinden biri olmasın" şeklinde devam etti. Çin ise Kazakistan Devlet Başkanı Nur Sultan Nazarbayev’in aylardan beri önerdiği dolar yerine yeni para birimi ’şio’ önerisini de desteklediğini açıkladı. Yeni şio adlı döviz fiyatının ise Şanghay İşbirliği Örgütü üyeleri Rusya, Çin, Kazakistan, Özbekistan ve Tacikistan milli paralarının ortalaması şekilned hesaplanabileceği dile getirildi.
Çin’den
10 milyar
dolar kredi
ÇİN’in, Rusya ve dört Orta Asya ülkesiyle birlikte üyesi olduğu Şanghay İşbirliği Örgütü’ne (ŞİÖ) 10 milyar dolar kredi açacağı krediyi üye ülkelerin ekonomilerinin düzeltilmesi için açacaklarını ifade etti. Uzmanlar, Çin’in bu adımının, Rusya ile birlikte örgüt içindeki ağırlıklı rolünü ortaya koyma niyetinden kaynaklandığını belirtiyorlar. ŞİÖ’nün üyeleri arasında, Rusya ve Çin’in yanı sıra Tacikistan, Özbekistan, Kazakistan ve Kırgızistan da bulunuyor. İran, Pakistan, Moğolistan ve Hindistan da ŞİÖ’nün gözlemci üyelerini oluşturuyor.