Oluşturulma Tarihi: Nisan 12, 2011 00:00
Bakü-Tiflis-Ceyhan Boru Hattı’nın sahibi BTC ile, Türkiye’den geçen bölümün işletmecisi BIL arasındaki tahkim tartışması büyüdü. BIL Genel Müdürü İbrahim Palaz, “Sözleşme Türkiye aleyhine işliyor. 31 milyon dolar zararımız var. 2045’e kadar 2 milyar dolara çıkabilir” dedi.
AZERİ ham petrolünü Türkiye üzerinden dünyaya taşıyan Bakü, Tiflis, Ceyhan (BTC) Ham Petrol Boru Hattını işleten ve İngiliz petrol devi BP’nin en büyük ortağı bulunduğu BTC şirketi ile hattın Türkiye’den geçen 1076 kilometrelik bölümünün işletmeci kuruluşu Botaş International Limited (BIL) arasındaki hukuki ihtilaf büyüyor. Sözleşme şartlarının Türkiye’nin aleyhine tek taraflı koşullar içerdiği gerekçesiyle 2009’da BTC’yi tahkime veren BIL’in Genel Müdürü İbrahim Palaz, “Sözleşme bu şartlarda sürdürülemez. Hukuki süreç devam ederken, 12 aydır BTC ile müzakerelerimiz de sürüyor. Ancak müzakerelerle ilgili umudumu kaybetmek üzereyim” dedi.
31 milyon dolar zararİbrahim Palaz, 2010 yılı sonu itibariyle şirketin zararının kümülatif olarak 31 milyon dolara ulaştığını belirterek, “Faaliyetlerimizi sürdürebilmek için bugüne kadar 195 milyon
dolar dış kaynak kullandık. 2010 yılı sonu itibariyle net borcumuz 91 milyon dolara, kümüle zararımız da 31 milyon dolara ulaştı. Mevcut şartların devam etmesi halinde BIL 2045 yılına kadar zarar etmeye devam edecek ve kümülatif zarar 2 milyar doların üzerine çıkacak” dedi.
Bu şartlarda olmazEkonomi Gazetecileri Derneği’nin düzenlediği Anadolu Buluşmaları kapsamında değerlendirmelerde bulunan İbrahim Palaz, şöyle konuştu: “2002’de BTC ile sözleşme ayrıntılarına bakılmadan dönemin hükümeti tarafından tamamen zarar odaklı ve 40+10+10 olmak üzere toplam 60 yıllık bir anlaşma yapılmış. En küçük hukuk bilgisi olan bir kişi bile bu anlaşmaya imza atmazdı. Tümüyle tek taraflı ve Türkiye’nin zararına olacak bu anlaşma nedeniyle BIL’in zararı giderek büyüyor. Bu zararın sadece bugüne değil gelecek kuşaklara da faturasının çıkacak. Bu anlaşma bu şartlarda sürdürülemez.”
2045’te 2 milyar dolar
İbrahim Palaz, BTC ile varılan işletme ve vergi anlaşmasının ortaya çıkardığı tabloyla ilgili olarak, boru hattının en büyük bölümüne ev sahipliği yapan Türkiye’nin hem işletme ücretinde hem de vergide daha az gelir ettiğine dikkat çekerek, “Türkiye 1076 kilometre için varil başına 35 sent işletme ücreti alırken, Azerbaycan ve Gürcistan’ı kapsayan 700 kilometre için 78 cent ödeniyor. böyle giderse BIL 2045 yılına kadar her yıl zarar etmek zorunda kalacak ve bu rakam 2045’te 2 milyar doların üzerine çıkacak” dedi.
Bu işletmeyi kapatalım mıBIL’in en büyük iki maliyet kaleminin yakıt giderleri ile personel harcamaları olduğunu belirten İbrahim Palaz, şöyle konuştu: “Kimseyi suçlamak istemiyorum. Ama sürekli zarardayız ve bunun önlenebilmesi için en büyük gider kalemimiz olan yakıt maliyetlerimizi 34 milyon dolardan 3.5 milyon dolara düşürmemiz gerekiyor. Personelden tasarruf sağlanması halindeyse 519 olan personel sayısını yüzde 16’ya düşürülmesi sonucu çıkıyor. Yani bu da işletmeyi kapatmamız (default) anlamına geliyor.”
BTC: Rakip değil partner kuruluşuzBTC Türkiye Operasyonları Genel Müdürü Şölen Karavelioğlu, “BIL ile BTC rakip değil, partner kuruluştur. Bizim taraftan bakıldığında resim tam olarak böyle görünmüyor. Ancak konu şu aşamada tahkimde bulunduğu için fazla detaylara giremiyoruz. BIL ile görüşmelerimiz sürüyor ve sorunun çözülmesi bizim de dileğimiz” dedi. Karavelioğlu, BTC’nin sadece işletme ücreti ödemediğini, hatla ilgili olarak Hazine’ye vergi geliri de sağladığını belirterek, “Bu aşamada meseleye Türkiye’nin toplam kazancı olarakbakmak lazım” dedi.