Borsaya vergi kıskacı
Güncelleme Tarihi:
Oluşturulma Tarihi: Ağustos 20, 2002 02:08
1 Ocak 2003'ten itibaren, borsadan alınan hisse senetlerinin, alındığı tarihten itibaren bir yıl içinde elden çıkarılmasından sağlanacak kazançlar, belli bir sınırı aştığında, gelir vergisine tabi olacak.
1 Ocak 2003'ten itibaren, borsa kazançlarına ciddi bir ‘‘vergi kıskacı’’ geliyor. Sadece borsa kazançlarına değil, borsa dışında alınıp satılan, anonim şirket hisse senedi kazançlarına da, vergi kıskacı geliyor.
GELEN KISKANÇ NE?
1 Ocak 2003'ten itibaren, borsadan alınan hisse senetlerinin, alındığı tarihten itibaren bir yıl içinde elden çıkarılmasından sağlanacak kazançlar, belli bir sınırı aştığında, gelir vergisine tabi olacak. Borsadan elde edilen kazançlar, yıllık gelir vergisi beyannamesi ile beyan edilecek ve hesaplanan vergi de üç eşit taksitte ödenecek. Hisse senetlerinin, bir yıllık süre geçtikten sonra elden çıkartılması halinde ise, sağlanan kazanç tutarı ne olursa olsun gelir vergisine tabi olmayacak. (Buradaki bir yıllık süre, 2002 yılı borsa kazançları için üç ay olarak uygulanıyordu. Gelir Vergisi Kanunu Geçici Madde. 56/D-1)
1999'dan bu yana uygulanan üç aylık sürenin, 1 Ocak 2003'ten itibaren bir yıla çıkartılması, borsaya olan ilgiyi olumsuz yönde etkileyebilecek.
NE YAPILABİLİR?
Şu aşamada, borsa kazançlarına getirilecek olan ‘‘vergi kıskacı’’ borsayı ve buna bağlı olarak da ülke ekonomisini olumsuz yönde etkiler. Amaç vergi almak ise bunun daha pratik yolu var. Oranı binde bir ya da binde on olan ve borsadaki işlem tutarı üzerinden alınan bir ‘‘işlem vergisi’’ getirilir. Bu vergi, hem birkaç yüz trilyon liralık bir gelir yaratır, hem de beyanname vermekle ilgili sorunu ortadan kaldırır. İşlem vergisi, bu konudaki en pratik çözüm. Ancak bu yola başvurulduğu takdirde ise ‘‘üç aylık sürenin yeniden uzatılması’’ da bir başka çözüm yolu olabilir.
Aksi halde, yani borsaya yazımıza konu vergi kıskacının gelmesine seyirci kalınması halinde, vergi yasaları bu noktada ekonominin önünü tıkamış olur. Dediğimiz yapılır ve işlem vergisi getirilirse, bir taşla iki kuş vurulmuş olur. Hem sorun çözümlenir, hem de en az 100 trilyon liralık ilava kaynak yaratılmış olur.
2002 borsa kazancının vergisi nasıl hesaplanıyor?
1- Hisse senetleri alındığı tarihten itibaren üç aylık süre geçtikten sonra elden çıkartılırsa, kazancın tutarı ne olursa olsun gelir vergisi ödenmiyor.
2- Vergiye tabi kazanç, üç aylık süre içinde elden çıkartılan hisse senetleri için sözkonusu.
3- Kazanç hesaplanırken;
a) Varsa başka satışlardan doğan zarar kazançtan düşülüyor.
b) Kalan kazanç enflasyondan arındırılıyor. (Her yılın sonunda ilan edilen bu oran 2001 yılı için yüzde 50.7 olarak belirlenmişti.)
c) Enflasyondan arındırıldıktan sonra kalan tutardan, 3.5 milyar lira istisna düşüldükten sonra, vergi hesaplanıyor.
d) Verginin oranı fon payı dahil yüzde 22'den başlıyor ve yüzde 49.5'e kadar ulaşıyor.
4- Yasa değişikliği yapılmazsa, 1 Ocak 2003'ten itibaren üç aylık süre bir yıla çıkacak. Böyle olunca da, alındığı tarihten itibaren, bir yıl içinde elden çıkartılan hisse senetlerinden sağlanan kazanç, beyan edilip gelir vergisi ödenecek. Bu da, borsayı olumsuz yönde etkileyecek.
GELEN KISKANÇ NE?
1 Ocak 2003'ten itibaren, borsadan alınan hisse senetlerinin, alındığı tarihten itibaren bir yıl içinde elden çıkarılmasından sağlanacak kazançlar, belli bir sınırı aştığında, gelir vergisine tabi olacak. Borsadan elde edilen kazançlar, yıllık gelir vergisi beyannamesi ile beyan edilecek ve hesaplanan vergi de üç eşit taksitte ödenecek. Hisse senetlerinin, bir yıllık süre geçtikten sonra elden çıkartılması halinde ise, sağlanan kazanç tutarı ne olursa olsun gelir vergisine tabi olmayacak. (Buradaki bir yıllık süre, 2002 yılı borsa kazançları için üç ay olarak uygulanıyordu. Gelir Vergisi Kanunu Geçici Madde. 56/D-1)
1999'dan bu yana uygulanan üç aylık sürenin, 1 Ocak 2003'ten itibaren bir yıla çıkartılması, borsaya olan ilgiyi olumsuz yönde etkileyebilecek.
NE YAPILABİLİR?
Şu aşamada, borsa kazançlarına getirilecek olan ‘‘vergi kıskacı’’ borsayı ve buna bağlı olarak da ülke ekonomisini olumsuz yönde etkiler. Amaç vergi almak ise bunun daha pratik yolu var. Oranı binde bir ya da binde on olan ve borsadaki işlem tutarı üzerinden alınan bir ‘‘işlem vergisi’’ getirilir. Bu vergi, hem birkaç yüz trilyon liralık bir gelir yaratır, hem de beyanname vermekle ilgili sorunu ortadan kaldırır. İşlem vergisi, bu konudaki en pratik çözüm. Ancak bu yola başvurulduğu takdirde ise ‘‘üç aylık sürenin yeniden uzatılması’’ da bir başka çözüm yolu olabilir.
Aksi halde, yani borsaya yazımıza konu vergi kıskacının gelmesine seyirci kalınması halinde, vergi yasaları bu noktada ekonominin önünü tıkamış olur. Dediğimiz yapılır ve işlem vergisi getirilirse, bir taşla iki kuş vurulmuş olur. Hem sorun çözümlenir, hem de en az 100 trilyon liralık ilava kaynak yaratılmış olur.
2002 borsa kazancının vergisi nasıl hesaplanıyor?
1- Hisse senetleri alındığı tarihten itibaren üç aylık süre geçtikten sonra elden çıkartılırsa, kazancın tutarı ne olursa olsun gelir vergisi ödenmiyor.
2- Vergiye tabi kazanç, üç aylık süre içinde elden çıkartılan hisse senetleri için sözkonusu.
3- Kazanç hesaplanırken;
a) Varsa başka satışlardan doğan zarar kazançtan düşülüyor.
b) Kalan kazanç enflasyondan arındırılıyor. (Her yılın sonunda ilan edilen bu oran 2001 yılı için yüzde 50.7 olarak belirlenmişti.)
c) Enflasyondan arındırıldıktan sonra kalan tutardan, 3.5 milyar lira istisna düşüldükten sonra, vergi hesaplanıyor.
d) Verginin oranı fon payı dahil yüzde 22'den başlıyor ve yüzde 49.5'e kadar ulaşıyor.
4- Yasa değişikliği yapılmazsa, 1 Ocak 2003'ten itibaren üç aylık süre bir yıla çıkacak. Böyle olunca da, alındığı tarihten itibaren, bir yıl içinde elden çıkartılan hisse senetlerinden sağlanan kazanç, beyan edilip gelir vergisi ödenecek. Bu da, borsayı olumsuz yönde etkileyecek.