Boğaz’ın kuzeyine üçüncü köprü mutlaka yapılmalı

İstanbullular özellikle son bir-iki yıldır büyük bir trafik çilesi altında. Sürekli yol, kavşak, raylı sistem çalışmaları var ama İstanbullu tünelin ucundaki ışığı ne zaman görecek? Trafikte rahatlama ne zaman olacak?

- Bu yıl okullar açıldığında, İstanbullular, ’Trafikte bir şeyler yapılmış. Trafik rahatlıyor’ diyecek. Arkadaşlarıma talimat verdim, "Ne yaparsanız yapın, önümüzdeki Eylül ayında velilerim, okullarına çocuklarını götürürken rahat etsinler" dedim ve bu da olacak. Ama köklü bir çözüm için elbette daha zamana ve çok çalışmaya ihtiyaç var.

Eylül rahatlığı nasıl sağlanacak?

- 2006 yılında Taksim-Kabataş finüküler hattı, Zeytinburnu-Güngören, Sultançiftliği-Edirnekapı hattı, bitiyor. 51 yol ve kavşak projesi de tamamlanıyor. Bu üç sistem, diğer yollarla entegre olacağı için, trafikte olduğundan dört-beş kat daha fazla katkı sağlayacak. Yeni otobüsler hizmete girecek. Ardından yeraltı tünelleri. Trafiği çözmeye tabii ki bu da yetmeyecek, daha çok çalışacağız.

Ağır vasıta araçları, saatleri dışında TEM’de vızır vızır dolaşıyor.

- Ağır vasıta araçların TEM’e çıkış saatlerini bir süre değiştirdik. 22.00-06.00 saatlerine aldık. Emniyetle daha sıkı çalışmalarımızı sürdürüyoruz. Ancak bu araçlar için de bir tolerans var. O da, bazıları gıda, tıbbi malzeme, askeri malzeme gibi eşyalar taşıdıkları için, kanuni açıdan durdurulamıyor. Ağır vasıta araçların ulaşımdaki payı yüzde üç-dörtler dolayında. Başbakanımızla görüşerek, ağır vasıta araçları hiç şehre sokmadan bunları kuzeyden, yani üçüncü köprü ile göndermek gerektiğini düşünüyoruz.

Üçüncü köprü yapılmalı diyorsunuz?

- İstanbul’un kuzeyine, üçüncü köprü kurulmalı. İstanbul bir Berlin, bir Paris gibi, şehir plancılarının söylediği ’yağ damlası’ halinde büyümemiş. Uzunlamasına bir yapıda büyüdüğü için, 200 km. hinterlandı olan bir kent ve bu büyüme şehri katederek geçiyor.

Gişeler kaldırılacak mı?

- Gişelerin kaldırılmasını çoktandır istiyoruz. Böyle bir talebimiz var. Sayın Başbakan olumlu bakıyor. Ötelenmesi, il hudutlarına taşınması söz konusu olabilir. Onun üzerinde çalışacağız.

ULAŞIMA 2.5 MİLYAR DOLAR

Bu dönemde ulaşım için ne kadar para harcayacaksınız?

- Kavşak, yol genişletme ve raylı sistem için toplam 2.5 milyar dolar harcayacağız.

Yeterli para var mı?

- Var ve borçlanmadan da hiç korkmuyoruz. Finansal açıdan dünyanın en sağlam belediyesiyiz. 600 milyon dolarlık toplam borcumuz, 2025 yılına kadar taksitler halinde ödenecek. Bu borcun içinde İSKİ, İGDAŞ, KİPTAŞ diğer kuruluşlarımızın borçları da var. Borçlanma ve ödeme korkumuz yok.

2020’de raylı sistem uzunluğumuz ne olacak?

- Şu an 47’si belediyenin, 72’si TCDD’nin (banliyö) hattı 119 kilometre raylı sistemimiz var. 2010’da 18 km’lik tüp tünelin raylı sistemi girecek. Belediyenin yapacağı yeni raylı sistemle uzunluk 193 kilometreyi bulacak. Bu uzunluk 2015’de yani 10 yıl sonra 278, 2020’de 352 kilometreye ulaşacak.

Özel araç tercihi nasıl önlenecek?

- İstanbul’da 200 km raylı sisteme kavuştuğumuzda bugün taşıdığımız yolcunun on katını taşıyacağız. Çünkü sistemler entegre olacak. İki sene sonra, taşıdığımız yolcunun üç-dört kat fazlasına ulaşıyoruz. Bir günde taşınan yolcu sayısı raylı sistemle 700-750 bin dolayında. Marmaray da bittiğinde, taşıdığımız yolcu sayısı daha da artacak. Önümüzdeki beş yılda, devreye girecek raylı sistemler, bir milyon 800 bin aracın yüzde 40’ını evlerinde, otoparklarda ya da transfer merkezlerinde bıraktıracak. Bu da bir büyük rahatlık getirecek. İnsanları kent içinde hareketini güvenli, kaliteli, kurgulanmış toplu taşıma araçlarıyla yaptırırsanız, bireysel araç tercihi altlara iner.

Kavşak yapımlarının trafik sorununu çözmeyeceği belirtiliyor.

- 51 yapımı süren işe ilaveten 30-40 adet daha kavşak ve yol genişletme çalışması var. Bir 50 proje de hazırlık safhasında. Aşağı yukarı 120’ye yakın yeni yol ve kavşak yapıyoruz. Bununla yetinmiyor, imar planlarını çakıştırarak, daralan yolları genişletiyoruz. Bu tür yol sayısı da 30’a yakın. Yeni kavşakları çok lokal yapar, sağını solunu düşünmezseniz yol tabii ki açılmaz. Biz her bir kavşakla yeni bir network kuruyoruz. Planlanmış çalışmalar bunlar.

YENİ ANA ARTERLER

Yeni ana arterler var mı?

- Bu ana arterlerden biri, Bayrampaşa Hal kavşağindan başlayıp Tekstilkent’in arkasından gelen yolla birleşecek. Buyol, yapacağımız yeni bir kavşakla TEM’e bağlanacak. TEM’e girmeyen Yüzyıl Mahallesi, askeri alandan Başakkonutları arkasına, oradan Arnavutköy’e uzanacak. Yine bu yol Şamlar, Kayabaşı, Olimpiyat Stadı, Isparta kule ve Avcılar’a, göl kenarından E-5’e bağlanacak. Büyük bir ana arter. Bu sadece biri, bunu başka ana arterler izleyecek.

Uzun vadede Boğaz trafiği ne olacak?

- Uzun vadedede bir büyük proje de Beşiktaş’ı Sarıyer’e, Üsküdar’ı Beykoz’a metro ile bağlamak. Beşiktaş’ı Bebek ve İstinye’den geçerek Sarıyer’e götürmek. Karşı yakada ise, Üsküdar’dan başlayarak Çengelköy , Anadolu Hisarı, Çubuklu yoluyla Beykoz’a ulaşmak.

İstimlak sorunu yaşanmayacak mı?

- Hayır. Çünkü bu metro ve yerin 30 metre altından gideceğiz. 18 km. Avrupa, 16 km. Asya yakasında yapacağız. Köstebek gibi kazıp çıkacağız. Kimse de rahatsız olmayacak. Şişli’de, Kabataş-Taksim’de yaptık kim duydu?

Marmaray, İstanbul ulaşImının omurgası

İstanbul trafiğini rahatlatacak yüzyılın projesi olarak da adlandırılan dünyadaki en büyük ulaşım altyapı projelerinden biri kabul edilen MARMARAY Projesi, 2009 yılında tamamlanarak hizmete girecek.

İstanbul Boğazı’nın her iki yakasındaki demiryolu hatları, İstanbul Boğazı’nın altından geçecek olan 1350 metre uzunluğundaki demiryolu tünel bağlantısı ile birbirine bağlanacak. Hat, Kazlıçeşme’de yeraltına girecek, yeni yeraltı istasyonları olan Yenikapı ve Sirkeci boyunca ilerleyecek, İstanbul Boğazı’nın altından geçecek ve diğer bir yeni yeraltı istasyonu olan Üsküdar’a bağlanacak ve Söğütlüçeşme’de tekrar yüzeye çıkacak.

Demiryolu sisteminin tamamı yaklaşık 76 km uzunluğunda olacak. Projesi’nin ikinci etabında Gebze-Haydarpaşa, Sirkeci-Halkalı banliyö hatları iyileştirilecek. Marmaray’ın hizmete girmesiyle Gebze-Halkalı arasında her iki-on dakikada bir sefer yapılacak ve her iki yakada bir saatte tek yönde 75.000 yolcu taşınacak.

Her araca çip takıp uydudan izleyeceğiz

Her kavşağa bir polis koymak mümkün değil ama kentin belirli noktalarına, kavşak ve ana arterlere iki bin kamera koyacağız. Ama bunun için de hukuki bir düzenlemeye ihtiyaç var. Mahkeme, bu çalışmanın polis denetiminde yapılmasını istiyor. ABD’de uydu yoluyla araçların takibi ve anında durdurulması konuşuluyor. Biz de Sayın Bakan’dan önümüzdeki günlerde her araca bir çip takılmasını isteyeceğiz. Uydu ile çipe takılı araçlar anında izlenecek. Belki de plakadan motora girilip araç bloke edilecek, çalışamaz hale gelecek. Hata yapan trafiği ihlal edenlere anında ceza da kesilecek.

Küçük bir kazada tıkanan TEM başta olmak üzere diğer ana yolların halini kabul edemiyoruz. 100 milyon liralık bir hasar için polis bekleniyor, trafik arap saçına dönüyor. Trafik eksperleri olmalı. Bu yönde bir talebimiz var.

İstanbul’un vizyonu Başkan’dan bağımsız

Tepebaşı’nda faaliyet gösteren İstanbul Metropolitan Merkezi (İMP), İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Kadir Topbaş’ın, çok önem verdiği, İstanbul’un 20-30 yıl sonrasının planlarının yapıldığı, stratejilerinin belirlendiği, bir merkez. Prof. Dr. Hüseyin Kaptan’ın yönetimini yaptığı İMP için Başkan Topbaş, "İstanbul ülke ölçeğinde ele alınacak bir kent. Birçok büyük kentin, plan atölyeleri varken, İstanbul’un yok. İstanbul’muzun ne geçmiş ne şimdiki ne de yakın veya uzak projeksiyon ve planı da yok. İMP, işte bu açığı kapatacak. Gelişigüzel İstanbul yerine, 12 milyonluk nüfusun gelecekte daha da gelişeceğini hesaplayarak, geçerli planlama ile ülke karmaşalarını ortaya koyacak. Bundan sonra her başkan kendi vizyonu ve süresi ile ilgili sınırlı kararla almayacak, 20-30 yıl sürecek sürecin bir parçası olacak"

Kilyos maden ocakları bölgesi ’Bodrum’ olacak

Raylı sistemi, Kilyos’a kadar götürebiliriz. Kuzeydeki maden ocakları bölgesi, Bodrum gibi bir yer olabilir. Buraya tabii limanlar da yapmak gerekecek. Bunun için uluslararası proje yarışmasına çıktık ve böyle bölgelere çözümler bulmuş meşhur mimarları davet ettik.

Metronun kilometresi 40 milyon dolar

İstanbul’da 12 milyon olan günlük yolcu sirkülasyonu var. Yüzde 89’u kara yolu, yüzde yedisi raylı sistem, yüzde üçü de deniz ulaşımıyla yapılıyor.

İstanbul ulaşımında metro da kilometresi 40 milyon dolarlık maliyetiyle pahalı ama daha iyi bir çözüm. Otobüsle saatte 8-10 bin yolcu taşıyabiliyorsunuz. Eğer saatte 35-40 bin yolcu taşımayı hedefliyorsanız, metroyu tercih edeceksiniz. Eğer, bazı akslarda yolculuk talebi düşükse, daha başka yollar deneyebilirsiniz. Mesela, yüzey tramvayından bilmem neye kadar. Kentli olarak büyük maliyetlerle metroyu yapabiliyoruz.

Bir kentin medeniyeti, insanlarının toplu taşım araçlarını kullanma oranına bağlıdır. Paris’te sarayda çeşitli ülkelerden 800 belediye başkanına bir davet verilmişti. Eğer her başkan bir arabayla saraya gitse trafik biterdi. Hepimiz metroya bindik ve kırmızı halı da serilen istasyonda inip, saraya ulaştık. Pahalı ama en sağlıklısı metro. Bu arada, deniz yollarını da en iyi noktaya taşımak istiyoruz.

Her gün 630 motorlu araç trafiğe giriyor

İstanbul’da bin kişi başına 150 araç düşüyor. Bu rakam iki yıl önce bin kişide 110’du. Geçen ay, bir günde trafiğe giren araç sayısı ortalama 630’du. Buna pazar günleri dahil. Avrupa’da bin kişi başına düşen araç sayısı 450-550, Japonya ve ABD’de 650-700 dolayında. Hiç karayolu yapmasak, sadece raylı sistem yapsak, otomobillerin ne kadarını raylı sisteme kanalize ederiz, diye düşündük. Yaptığımız istatistiklere göre, yüzde 47 çıktı. ’İyi bir metro sistemi olursa, 100 araçtan 47’si arabamı evde ya da transfer merkezinde bırakırım’ diyor. Yüzde 40 bile olsa bu hesap, geleceklerle beraber balans sağlıyor. İstanbul’da 1.8 milyon araç var. Yaptığımız raylı sistemlerle ancak, günlük trafiğe giren otomobili baskı altında tutabiliyoruz. Mevcudu hiç tolere edemiyoruz. İstanbul’da günde 600’ün üzerinde araç trafiğe giriyor, ama çıkan araç sayısı hiç de umut verici değil. Çıkan araç 20-25’i geçmiyor. Kişi, aracını Anadolu’ya satıyor, ama hemen İstanbul’da yenisini alıyor.

YARIN: İSTANBUL DEPREMİ