Bize neler yedirdiniz!
Güncelleme Tarihi:
Mersin’de açılan son yılların en büyük gümrük davasında sanıklar, rüşvet almak ve insan sağlığına zararlı tonlarca gıda ürünün ithalatını yapmakla suçlanıyor. Sanıkların 19’ar yıl hapis istemiyle yargılandığı davanın 763 sayfalık iddianamesinde, buzağı yemi olarak beyan edilen süt tozundan, böcekli susama, içi çöp dolu fasulyeden, küflü barbunyaya kadar bir çok ürününün ülkeye sokulduğu anlaşılıyor.
MERSİN’de yürütülen son yılların en büyük gümrük soruşturmasında ilk duruşma yapıldı. 192 sanıklı davada mahkeme, geçen pazartesi gününden
başlayarak 5 gün boyunca savunmaları aldı. 19’ar yıl hapis istemi ile yargılanan sanıklar arasında ziraat mühendisi, gümrük memuru, ithalatçı firma yetkilileri ve gümrük müşavirleri bulunuyor. İddianamede sanıklar, rüşvet almak ve insan sağlığına zararlı tonlarca gıda ürünün ithalatını yapmakla suçlanıyor.
Mersin 1. Ağır Ceza Mahkemesinde görülen davanın bir sonraki duruşması Ocak 2018’de yapılacak. Anılan dava, hazırlanan 763 sayfalık iddianameye dayanıyor. Gelen ihbarlar sonrası, savcılığın talimatı ile Mersin Gümrük Muhafaza ekipleri harekete geçti. Teknik ve fiziki takip sonrası ulaşılan belgeler üzerinde yapılan incelemeler çok sayıda kişi ve firmayı kapsayan büyük bir organizasyonun olduğunu ortaya koydu. İşte iddianamede yer alan çarpıcı bilgiler:
DÜŞÜK VERGİ İÇİN
Y. G. P. adlı şirket, ithalatını yapacağı 50 ton süt tozunu buzağı yemi olarak beyan etti. Ancak yapılan analizlerde ürünün buzağı yemi değil süt tozu olduğu anlaşıldı. Bu rapor sonrası 50 ton süt tozuna mahkeme kararıyla el konuldu. Geriye dönük yapılan taramada aynı şirketin, 30 Mart- 26 Ağustos 2010 döneminde 200 ton süt tozunu buzağı yemi olarak ithal ettiği belirlendi. Süt tozunun buzağı yemi olarak beyan edilmesinin nedeni ise vergi farkı. Firmanın ithal ettiği 250 ton buzağı yemi için ödeyeceği Gümrük Vergisi ve KDV 150 bin 526 TL iken, süt tozu olarak beyan edilmesi halinde ödeyeceği vergi 1 milyon 978 bin 240 TL’idi.
11 GÜN ÖNCEDEN RAPOR
M. T. Ü. şirketi 2 bin 500 ton çeltik ithalatı yapmak istedi. Ancak deniz suyunun sızması nedeniyle ürününün bozulması ithalat izninin alınamayacağı riskini ortaya çıkardı. Şirket, çeltiğe sağlam raporu alabilmek için, ürün, Mersin Limanı’na gelmeden 11 gün önce numune alınmış gibi analiz yaptırdı. Bu sayede ürün ithal edildi.
BOZUK SUSAMA ANALİZ
B. G. S. şirketi, Nijerya’dan 15 konteynerdan oluşan 277 bin 055 kilogram susam ithal etti. 5 bin 550 çuvalla gelen ürünün büyük kısmının, su aldığı için bozulmuş ve pamuklanmış olduğu görüldü. İddianameye göre Memur M. G. ikna edilerek uygun ürün analiz raporu verildi ve ithalat işlemi için olumlu rapor alındı.
GELMEDEN ANALİZ
T. A. G. şirketi, 59 bin ton çeltik ithal etti. Çeltik yüklü gemi 14 Kasım 2010’da Mersin Limanı’na yanaştı. Ancak ürün için analiz raporunun 12 Kasım’da hazırlandığı ortaya çıktı. İddianamede bu işlem için “Gemi gelmeden gemideki çeltik türü eşyalara aitmiş gibi başka bir eşyadan numune alınarak analiz yaptırıldı” denildi.
CEVİZİ ‘TAZE’ YAZ
Y. G. Ü. şirketi Malezya’dan 35 bin 500 kilogram Hindistan cevizi ithal etti. İddianameye göre, ürünün evraklarında bir takım oynamalar yapıldı ve ürün için evraklara ‘taze’ ifadesi eklendi. Bu işlemi yürüten şüphelilerden H. Y. K., Ş. K.’ye “Hindistan cevizi ile zencefile ‘taze’ yaz. Elle yazma; daktilo ile yaz. Fazla dikkat çekmemesi için düzgün yaz” dedi. Bu konuşmalar dosyaya girdi.
KÜF ANALİZİ YOK
S. G. M. şirketi 100 bin kilogram sütsüz kahve kreması (beyazlatıcı) ithal etmek istedi. Söz konusu ithalat işlemini takip eden gümrük müşavirlik firması çalışanı ürün için küf analizi talep etti. Ancak daha sonra bu talebi iptal ederek e.coli analizi istedi. Bu ürüne küf analizi yapılmadan ithalat izni verildi.
NUMUNE DEĞİŞTİRİLDİ
O. T. Ü. şirketi 46 ton barbunya ithal etti. Üründe rutubet değeri 16 çıktı. Bu, limitlerin üzerinde bir seviyeydi. İddianameye göre firma yetkilisi C. M., gümrük firması yetkilisi İ. E. ile temasa geçti. Bu temas sonrası, ürün için başka bir numune verilmesi kararlaştırıldı. Yeniden alınan numune analize verildi ve bu kez rutubet değeri 13.37 olarak çıktı. Başka üründen alınan numune ile rutubetli barbunyaya ithalat izni verildiği ileri sürüldü.
İADE EDİLEN ÜRÜN İÇ PİYASAYA
A. D. G. şirketi, Mısır’a 16 ton ayçiçeği çekirdeği ihraç etmek istedi. Mısır firması, gönderilen malı, standartlara uymadığı için A. D. G. şirketine iade etti. Aynı firma, Ukrayna’dan ithal ettiği 36 bin 775 kilogram ayçiçeği çekirdeği, Mısır’dan iade edilen ürünle karıştırarak iç piyasaya sürdü.
BÖCEKLİ SUSAMA İZİN
A. T. G. şirketi Hindistan’dan 94 bin 810 kilogram ham susam ithal etti. İddianameye göre üründe böcek çıktı. Bu durum üzerine, gümrük firması çalışanları, başka bir yerden numune ayarladı. Bu numune, analiz için İl Tarım’a götürüldü. Çıkan ‘olumlu’ analiz raporu sonrası böcek çıkan ham susamın ithalat işlemi yapıldı.
İÇİ ÇÖP DOLU FASULYE
O. T. Ü. şirketi, K. D. T. isimli firmadan aldığı 23 ton kuru fasulyenin ithalatını yapmak istedi. Ürünün bozuk ve içi çöp dolu olduğu iddianamede yer aldı. İthalat işlemi için gereken iznin alınması için, içi çöp dolu fasulye yerine başka bir ürün numune olarak analize verildi. ‘Olumlu’ çıkan rapor sonrası ithalat yapıldı.
CENAZEYİ GÖM
Bir kuru yemiş şirketi 14 kalem ürün ithal etmek istedi. İddianameye göre analiz yapıldığında ürünlerden kurutulmuş şekerli papatya parçalarında GDO miktarı; ayçiçeği çekirdeği, makadamya cevizi ile kurutulmuş elma halkalarında GDO ve kükürtdioksit miktarı, analiz limitlerinin üstünde çıktı. Analiz raporlarına göre kükürtdioksit oranının 4 kat yüksek olduğu anlaşıldı. İddianamede göre bu aşamadan sonra, gümrük müşavirlik firması çalışanı ile laboratuar analizi yapan şirketin çalışanları ve gıda mühendisleri arasındaki yoğun bir telefon trafiği yaşandı. Dosyaya giren telefon görüşmelerin birinde sanıklardan biri diğerine “Haberim var. Ne gerekiyorsa yap bu cenazeyi göm sen. Evrakları birazdan göndereceğim” dedi. İddianamede daha sonra yüksek çıkan GDO ve kükürtdioksit miktarına raporda yer verilmediği belirtilirken numune alma tutanaklarının da değiştirildiği ileri sürüldü.
RÜŞVET İDDİALARI
İDDİANAMEDE yapılan usulsüz işlemler için memurlara rüşvet verildiği iddiası da yer aldı. İddianameye göre rüşvet çeşitli şekillerde verildi. Kimi zaman memurun banka hesabına para yatırıldı, kimi zaman memura elektronik cihaz alındı, kimi zaman da çuval-çuval patates veya badem rüşvet olarak verildi. İddianamede alınan rüşvet ilişkisine yönelik birçok iddia yer aldı. İddianamede U. H. isimli şirketin ithal etmek istediği 37 bin 775 kilogram ceviz ve 80 bin 740 kilogram kabuklu bademin ithalat işlemi için, Mersin İl Tarım’da görevli M. D.’ye rüşvet olarak 1 çuval badem ve 2 poşet dolusu ceviz verildiği ileri sürüldü. Yine iddianameye göre, L. G. şirketinin, ihraç etmek istediği 198 ton patatesin işlemleri için İl Tarım Müdürlüğünde görevli ziraat mühendisi H. K.’ye rüşvet olarak 1 çuval patates verildi.