Biz dayanırız siz yoldan çıkmayın yeter

Sanayici de tüccar da savaÅŸ için pozisyon almaktan çok, ekonomik programın riskini düşünüyor. Bu yüzden de BaÄŸdat'tan çok Ankara'yı izliyor. TOBB BaÅŸkan Vekili Mehmet Balduk, ‘‘Her ÅŸirket savaşın etkilerini az çok göğüsleyebilir. Asıl korkulan bu faizlerle yeni bir kriz’’ dedi.Savaşın Türkiye'nin makro ekonomik risklerini tırmandırması sanayiciyi de tüccarı da kara kara düşündürüyor. Savaşın doÄŸrudan iÅŸ kaybı ve talep daralması nedeniyle hem iç piyasaya hem de ihracata çalışan iÅŸletmeleri olumsuz etkilediÄŸini belirten Türkiye Odalar ve Borsalar BirliÄŸi (TOBB) BaÅŸkan Vekili Mehmet Balduk, ‘‘Her ÅŸirket savaşın etkilerini az çok gögüsleyebilir ama asıl korkulan bu faizlerle yeni bir kriz felaketi ve bu durumda ne yapılabileceÄŸi’’ dedi.ZÄ°NCÄ°RLEME ÖDEME SIKINTISITüccarların mümkün olduÄŸunca likit kalmaya özen gösterdiÄŸini anlatan Balduk, ‘‘DoÄŸal olarak kimse fazla risk almak istemiyor. Sanayici ise üretim de yaptığı için pazarındaki daralmaya göre üretimini azaltmak zorunda. Ösillikle ihracat pazarlarını kaybetmemek için uÄŸraşıyor. Ama satışla tıkanmışsa ya da alacak riski artmışsa üretimin de bir anlamı kalmıyor’’ dedi. Balduk, savaÅŸla birlikte iÅŸletmelerde ilk alınan kararın yatırım yapmama olduÄŸunu belirtti.Bu ÅŸartlarda en çok korkulanın genellikle tedarikçilik esasına göre yürüyen üretim ve ticaret düzeninde zincirleme ödeyememe riski olduÄŸunu kaydeden Balduk, ‘‘Ortam kötüleÅŸince doÄŸal olarak bu tedarik içinde finansman düzeni bozuluyor. Çünkü ÅŸirketlerin batma riski artıyor, bankalar kredi vermemeye yöneliyor. Ancak henüz savaÅŸ nedeniyle böyle bir geliÅŸme görmedik’’ dedi. Balduk, son iki aydır bazı ihracatçı firmalardan müşterilerin sipariÅŸleri ertelediklerine dair haberlek aldıklarını kaydetti. Balduk şöyle konuÅŸtu:‘‘Ancak, bize göre asıl büyük tehlike savaşın ÅŸirketlere etkisinden çok Türkiye'nin ekonomik programına ve makro ekonomik yapısına etkisinin ne olacağı? Çünkü, faizler yüzde 70'ler seviyesinde daha fazla duramaz. Makro dengelerin bozulma riski artar ve bu da iÅŸletmeler için çok daha büyük bir risk demektir. Sanayici savaÅŸ nedeniyle bir iki ay üretim yamasa da o kadar önemli deÄŸil. Sadece birkaç ay zarar etmiÅŸ olur. Ama bu faiz oranları nedeniyle çok daha büyük bir korku var.’’İŞ HÃœKÃœMETE DÜŞÜYORHükümetin sürekli olarak gelir kalemini artırmaya çalışmasını eleÅŸtiren Balduk şöyle devam etti: ‘‘Artık giderlere bakmalılar ve orada operasyon yapmalılar. Güven vermeliler. Aksi takdirde faizler düşmez. Esas tehlike faiz oranların yüksekliÄŸi. Faiz oranlarının düşmesi için ne yapılacaksa yapılmalı. Bu noktada da bizim deÄŸil hükümetin yapması gerekenler önemli. Åžu anda cumhuriyet tarihinin en kritik süreçlerinden birini yaşıyoruz. Bu sürecin çok iyi yönetilmesi lazım.’’SavaÅŸ programa uyumu yavaÅŸlatırTarım ve KöyiÅŸleri Bakanı Sami Güçlü, savaşın getirdiÄŸi olumsuzluk ve belirsizliklerin ekonomik programın iÅŸleyiÅŸini yavaÅŸlatacağını söyledi.Türk-Ä°ÅŸ'e baÄŸlı Tarım-Ä°ÅŸ Sendikası'nın 16. olaÄŸan Genel Kurulu'nda konuÅŸan Sami Güçlü, hükümetin öncelikli hedefinin ülkenin karşı karşıya bulunduÄŸu ağır sorunları çözmek; siyasi, ekonomik ve sosyal huzuru tesis ederek halkın yarınlarını güvence altına alacak adımları atmak olduÄŸunu söyledi.Güçlü, hükümetin son derece çetin koÅŸullar içeren bir politik konjonktür ile karşı karşıya bulunduÄŸuna dikkati çekerek, Irak'a yönelik askeri harekatın geleceÄŸe iliÅŸkin birtakım belirsizlikleri gündeme getirdiÄŸini ifade etti.Türkiye'nin yanıbaşında gerçekleÅŸen çatışmanın nazik bir süreçten geçen ekonomiyi olumsuz etkileyeceÄŸini anlatan Güçlü, şöyle konuÅŸtu: ‘‘Derin ve yapısal sorunlar taşıyan ekonomik sistemimizin bu hassas dönemi fazlaca zarar görmeden atlatması için, yoÄŸun bir ÅŸekildeçalışmaktayız. Fakat, savaşın önümüze getirdiÄŸi olumsuzluklar ve belirsizlikler ekonomik programımızın iÅŸleyiÅŸini yavaÅŸlatacak, belki de aksatacaktır. Ä°ÅŸte bu ihtimallere hazırlıklı olmak gayreti içinde çalışmalarımızı sürdürmekteyiz.’’ UND: Bölgedeki bütün taşımalarımız durduUluslararası Nakliyeciler DerneÄŸi (UND) BaÅŸkanı Çetin NuhoÄŸlu, savaÅŸla birlikte bölgedeki tüm taşımaların durduÄŸunu belirterek, ‘‘Sınır ticareti için yaptığımız taşımalar da durdu. Acilen o bölgedeki nakliyecilerimizin diÄŸer bölgelere doÄŸru yönlendirilmesidir Çünkü, hepsi borçlu ve iÅŸ yapmak zorundalar’’ dedi. NuhoÄŸlu, ‘‘İran üzerinde taşımalarda artışlar var. Gürbulak'ta neler yapabiliriz oradaki tıkanmayı nasıl açarız onunla uÄŸraşıyoruz’’ diye konuÅŸtu. NuhoÄŸlu, bölgede yılda 150 bin taşıma yapıldığını bunun da Türkiye'nin toplam taşıması içindeki payının yüzde 10'u olduÄŸunu kaydetti. GÃœNSÄ°AD: Vergi ve SSK affı çıkarınGüneydoÄŸu Sanayici ve Ä°ÅŸadamları DerneÄŸi (GÃœNSÄ°AD) BaÅŸkanı Bedrettin KaraboÄŸa, Irak Savaşı'nın kötü durumdaki GüneydoÄŸu ekonomisini bitirdiÄŸini savunarak, savaÅŸ bitinceye kadar bölgede vergi ve SSK borçlarının dondurulmasını istedi.A.A.'ya açıklama yapan KaraboÄŸa, 1991'deki Körfez Savaşı sonrasında gerileyen bölge ekonomisinin Irak Savaşı ile birlikte tamamen çöktüğünü savundu. Savaşın gündeme gelmesiyle birlikte batıdaki firmaların, GüneydoÄŸu'daki firmalara mal satışları için banka teminat belgesi istemeye baÅŸladıklarını belirten KaraboÄŸa, bölgedeki iÅŸletmelerin yüzde 80'inin kapalı durumda olduÄŸunu söyledi.’Â