Biyoteknoloji mucizesi

Prof. Başağa ile Doç. Çetindamar, TÜSİAD'a rapor hazırladı

TÜSİAD, Sabancı Üniversitesi öğretim üyeleri Prof. Hüveyda Başağa ile Doç. Dilek Çetindamar'a hazırlattığı raporla, 21'inci yüzyıla damgasını vuracak ‘biyoteknoloji’yi gündeme getirdi. Bugün 80 milyar dolarlık pazar büyüklüğü olan biyoteknoloji ürünleri, 2008'de 151 milyar dolara ulaşacak.

Türk Sanayicileri ve İşadamları Derneği (TÜSİAD), tarafından hazırlanan ‘‘Uluslararası Rekabet Stratejileri: Biyoteknoloji’’ raporunda, Türkiye'nin öncelikle elindeki insan ve bitki gen havuzunun tanımlamasını yaparak, bu bilgiye sahip çıkması istendi. Sabancı Üniversitesi öğretim üyelerinden Prof. Dr. Hüveyda Başağa ve Doç. Dr. Dilek Çetindamar tarafından hazırlanan raporda, 21'inci yüzyıla damgasını vuracak ve dünyadaki tüm ülkeleri etkileyecek olan biyoteknoloji konusu geniş bir yelpazede inceleniyor.

Rapor dün SwissOtel'de yapılan ve Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Devlet Bahçeli, TÜSİAD Başkanı Erkut Yücaoğlu, Başkan Yardımcısı Mustafa Koç'un da katıldığı bir toplantıyla tanıtıldı. Bugün dünyada 80 milyar dolarlık bir pazar yaratan biyoteknoloji pazarının 2008'de 151 milyar dolarlık bir büyüklüğe ulaşacağı tahmin ediliyor. Bugün dünyada 200 milyon kişi, 90'dan fazla biyoteknoloji ilacı veya aşısından yararlanıyor.

SOLUCANLARA DİRENÇ ARTIYOR

Bugün biyoteknolojinin bir çok ilginç uygulamaları da var. Örneğin; elmada, haşere ve hastalıklara dayanıklılık sağlıyor. Kavunda yavaş olgunlaşma, patateste haşere ve virüslere direncin yanı sıra daha fazla nişasta içeriği, pirinçte artırılmış demir ve A vitamini, ayçiçeğinde değiştirilmiş yağ bileşimi, domateste artırılmış antioksidan miktarı sağlıyor. Genetik değişim teknolojileriyle 1990'lardan itibaren haşerelere direnç, hızlı olgunlaşan domatesler, renkli çiçek ve pamuk gibi ticari kullanımlar yapıldığı dile getirilen raporda, pirinç, papatya, patates ve biberde virüslere direnç, tahıllarda ve muzda solucanlara direnç, çilek, şeker pancarı, domates ve patateste donmaya karşı tolerans ile bitki ve hayvanlarda ilaç üretimi gibi konular ise henüz ticari kullanımda değil.

Raporda yer alan yakın gelecekte geliştirilecek ve ticari kullanıma sunulacak bazı genetik değişim uygulamaları ise şöyle:

‘‘Hepatit B aşısının genetik mühendisliği ürünü patates, ishal ve kanser aşısının muz bitkisinden elde edilmesi. Yüksek oranda vitamin içeren meyve ve sebzeler. Mantarların vitamin, kanser ilaçları ve endüstride kullanılan kimyasal maddeleri üreten fabrikalara dönüştürülmesi. Daha kolay kağıda dönüşebilen ve daha az klor kullanımı gerektiren çevre dostu ağaçların geliştirilmesi. Pişirilme kalitesi daha yüksek buğday. Hayvan besiciliği için daha kaliteli ve uygun mısır, soya fasulyesi. Daha kaliteli ve sağlıklı yağ içeren soya ve ayçiçeği gibi bitkiler. Bağırsak parazitlerini engelleyen patates. Değişen iklimlere, çöl tarımına, dona, kuraklığa ve tuzlu toprak tarımına uygun bitkiler. Toprağı ağır metaller ve öteki kirletici maddelerden temizleyen buğday. Azotlu gübrelere gereksinim duymayıp, kendi azotunu bağlayan buğday. Alüminyuma dayanıklı pirinç.’

DEĞERLİ BİTKİLER

Özellikle Avrupa'da genetik değişikliğe uğratılmış organizmaların tartışmaları sürerken, Türkiye'de tarım sektöründe biyoteknoloji uygulamalarının bu yönde öncelikle başlatılması sayesinde, tarım bitkilerinin kuraklığa, bitki zararlılarına ve hastalıklara karşı direncinin artırılması, değeri yüksek yeni bitki türlerinin üretilmesiya da mevcut olanların daha ucuza üretilmesi ve geliştirilmesi sağlanabilir.''

Biyoteknoloji ne yenilikler getiriyor?

Elma, haşere ve hastalığa dayanıklı hale geliyor.

Patates virüse direniyor, nişastası artıyor.

Pirincin demiri ve A vitamini çoğalıyor.

Ayçiçeğinin yağ bileşimi değişiyor.

Domatesler daha hızlı olgunlaşıyor.

Renkli pamuk üretimi yapılabiliyor.

Şeker pancarında donmaya karşı direnç artıyor.

Koyun sütünden insülin üretimi gündeme geliyor.