Birsen: Ortadoğu'nun Nasdaq'ını kuracağız

İSRAİL ve Mısır'la Ortadoğu'nun Nasdaq'ını kurmak üzere karşılıklı görüşmeler başlattıklarını belirten İMKB Başkanı Osman Birsen, iki borsanın temsilcisiyle bu ayın sonunda New York'da buluşacak. Dünyanın en büyük teknoloji borsası Nasdaq da projeye destek veriyor.

İSTANBUL Menkul Kıymetler Borsası (İMKB) Başkanı Osman Birsen, İsrail ve Mısır borsalarıyla işbirliğine giderek Ortadoğu'nun Nasdaq'ını oluşturmaya hazırlanıyor. Temmuz ayı sonunda New York'a gidecek olan Birsen İsrail, Mısır ve Nasdaq'tan temsilcilerle net yapıyı oluşturmaya çalışacak.

Birsen, New York ziyareti öncesinde halka arzlar, yeni düzenleme ile Sermaye Piyasası Kurulu'na (SPK) tanınan haklar ve İMKB'nin geleceği hakındaki sorularımız yanıtladı.

Borsanın işlem pazarlarında isim değişikliğine gidildi? Değişikliğe gidilmesindeki amaç neydi?

- İsim değişikliğiyle bu piyasalarda yer almak isteyen işletmelerde aranan şartları basitleştirdik. Yeni yapılanmada ‘Ulusal Pazar’ ismini korudu. ‘Bölgesel Pazar’ dediğimiz piyasının ismi ‘İkinci Bölgesel Pazar’ oldu ve giriş koşulları değiştiriliyor. Bu arada önemli kayıt koşullarımızdan biri olan ‘En az 1 yıl önce kurulmuş olma’ şartını bu uygulama ile kaldırıyoruz. Yeni şirketler pazarı olarak adlandırdığımız pazarda işlem gören şirketleri ikinci ulasal pazara kaydırarak bu pazarı kaldırdık. Bu da terfi sistemini temin edecek yapılanma ve ifadeyi ortaya koyuyor. Üçüncüsü ise ‘Yeni Ekonomi Pazarı’. İsmi üzerinde yeni ekonomiyi temsil eden işletmeleri kapsayacak bir proje bu. Gözaltı pazarını da genişletmek suretiyle, küçük yatırımcının daha kolay yatırım yapmasını sağlayacak bir uygulamaya geçeceğiz. Bu yeniliğin kararı daha önce verilmişti. Ancak izni alınamamıştı. Önümüzdeki dönemde burada bir gelişme yaşanacak.

Yurtdışı operasyonlarında ne gibi gelişmeler kaydedildi?

- Borsanın dış ilişkilerine baktığınız zaman bir kaç önemli hat olduğu görülür. Bunlardan bir tanesi Avrasya Bölgesi'ndeki çalışmalar. Geniş bir bölgede borsamız liderlik rolünü üstlenmiş durumda. Ben Avrasya Borsalar Federasyonu Başkanıyım. Bu federasyon içerisinde Hindistan, Kuzey Karadeniz ve Balkan Ülkeleri de yer alıyor. Balkanlar'da da bu tip çalışmalarımız var. Bu bölge Avrupanın gelişen bir bölgesi. Ortak bir işlem platformu yaratabilecek çalışmalara başladık. Ana hedef piyasaların bütün unsurları ile birleşmesinden ziyade, değişik borsaların tek bir platformda çalışabilecekleri bir ortamı oluşturabilmek.

İsrail ve Mısır borsalarıyla da işbirliğine gittiğinizi duyuyoruz. İşbirliğinin amacını ve Türk borsasına kazandıracakları hakkında bilgi verir misiniz?

İsrail'le ilişkilerimiz çok özel. Onlarla olan ilişkimizi özel olarak geliştiriyoruz. Evet, İsrail ve Mısır borsalarıyla Ordadoğu'da teknoloji borsası kurmak konusunda çalışmalarımız var. Bu, Nasdaq benzeri bir proje olup Ortadoğu'nun en büyük borsalarından biri olmaya aday olabilir. Nasdaq'da bize destek vereceğini belirtti. Gelişmeler ilerledikçe projenin içerisinde de yer alabileceğini ifade etti. Bu doğrultuda, Temmuz ayı sonunda Amerika'da bir görüşmemiz olacak. Ortadoğu'da böyle bir Nasdaq yapısı oluşursa, bu yapının neyin üzerine inşa edileceği ön plana çıkıyor. Nasdaq yapısı itibariyle teknoloji ile küçük ve orta ölçekli işletmeleri kapsıyor. Ama onların küçük ve orta ölçekli firmaları bize göre çok büyük. Eğer bu derecelendirme ve tarifler bizim şirketlerimizin yapısına uygun olarak yapılırsa her şey yolunda gider. Bunun da Türkiye'ye getirisi çok yüksek olur. New York'da kapsamlı şekilde görüştükten sonra net yapı ortaya çıkacak. Ona göre de karar vereceğiz. Çünkü böyle konularda baştan kararlı olmak doğru değil.

Avrupa tek para birimine gidiyor. Bu önümüzdeki dönemde Avrupa borsalarının tek çatı altında toplanmasını gündeme getirebilir mi?

- Londra, Frankfurt hattı ile Paris ve İtalya arasında entegrasyon faaliyetleri var. Benim düşünceme göre tek büyük borsa ve onun dışında bölgesel daha küçük borsalara doğru gidiliyor. Bunun çözülmesi için zamana ihtiyaç var. Bu zamanı da kullanıyorlar.

Bu doğrultuda İMKB'deki yeni düzenlemelerin, oluşması beklenen Avrupa Borsası'na hazırlık olduğunu söyleyebilir miyiz?

- Evet, yeni yapılanma ile bu gelişmeye uygun bir ortam sağlamış oluyoruz. Nihayetinde AB'ye aday ülkeyiz. Bu açıdan Avrupa piyasasındaki yeniden şekillenmesi bizi ilgilendiriyor.

Yeni halka açılmaları

kısıtlamak yanlış olur

Halka arzlar borsanın düşük seyretmesine neden olarak gösteriliyor ve ‘piyasa toparlanana kadar yeni arzlara izin verilmesin’ deniyor. İMKB başkanı olarak sizce bu doğru bir yaklaşım mı?

- Halka arzlar derinlik, fiyat ve likitide itibarıyla daha güvenilir bir borsa anlamına geliyor. Halka arzların ana yapısı, mevcut yatırımlardan çok yeni yatırımcı kazanmak ya da mevcut yatırımcıyı daha fazla yatırım yapmaya ikna etmektir. Bu nedenle halka arzlarla birebir böyle bir ilişki kurmak doğru değil. Yatırımcılar mevcut yatırımdan ayrılıp yeni hisselere yatırım yapmak isteyebilir. Yeni arz olmasa da bu talep her zaman olacaktır. Bunu bu şekilde algılamak gerekiyor. Halka arzları kısıtlamak suretiyle bir iyileşme olacağına dair sonuç çıkartmak kadar yanlış bir şey olamaz. Bilakis arz kısmını ne kadar genişletirseniz piyasanın gelişmesine o kadar imkan verirsiniz. Böylece daha iyi fiyatlandırma ve hizmet ortaya çıkar. Bu nedenle kısıtlamak değil teşvik etmek her kes için uzun vadede daha doğru. Netice olarak bu geçici bir durum.

SPK çok hızlı ve etkin denetim yapıyor

SPK'ya Yazıcı gibi bazı halka arzlarda oluşan yanlışlıklara geç müdahale ettiği yolunda eleştiriler yöneltiliyor.

- Bu konuları SPK ile konuşmak gerekir. Ama bu eleştirilerin bir noktada haklı olmadığını söylemek durumundayım. Dünyada hangi piyasa bakarsanız bakın bu tür olayların olduğunu görürsünüz. SPK çok hızlı denetim ve uygulama yapıyor. Ancak hız, gerçekleşme ve sonuç arasında zaman farkı olabilir. Unutmamak gerekir ki, burada alınan bütün aksiyonlar sonuç itibariyle adli bir olay haline geliyor. O yüzden geçen süreleri de bunun bir sonucu olarak algılamak gerekiyor. Etkin bir denetim var. Bu bütün olayları ve tereddütleri ortadan kaldırıyor mu? Hayır kaldırmıyor. Bunun kaldırılması, piyasa yapısı ve büyüklüğüyle ilgili bir olay.