Birleşmiş Milletler, IŞİD’de karşı ekonomik savaşı başlatıyor

BİRLEŞMİŞ Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK,) ABD Maliye Bakanı Lacob Lew başkanlığında tarihinde ilk kez Maliye Bakanları nezdinde gerçekleştirdiği oturumda IŞİD’ın finansal kaynaklarını kesmek için yeni yaptırımları öngören karar tasarısını oybirliği ile kabul etti.

ABD ve Rusya’nın öncülüğünde hazırlanarak BMGK’da oybirliği ile kabul edilen tasarı ile 1999’de yürürlüğü giren El Kaide ve Osama Bin Ladin’in gelir kaynaklarına yönelik yaptırımlar içeren BMGK kararını temel alarak IŞİD’ın uluslararası ticaretinin temel geliri olan petrol ticaretine engel olunacak. Kararda öne çıkan en önemli madde; tüm devletlere kaydedilen yaptırım ve yasakları ihlal edenlere kendi iç hukuk sistemlerinde ciddi bir suç cezası uygulamaya çağırması.

IŞİD HAFTASI

Rusya’nın BMGK’ya ilk olarak eylül ayında sunduğu taslağı ABD’nin başta geri çevirmesine rağmen Türkiye’nin Rus savaş uçağını düşürmesinin ardından yaşanan ilk kriz günlerinde BMGK gündemine alınmasını kabul etmesi Suriye ve Esad’ın geleceği konusunda Rusya’nın ABD’yi yanına çektiği şekilde yorumlandı. Türkiye, Rusya ve ABD’nin hazırladığı BMGK’da kabul edilen bu karar tasarısını destekleyen ülkeler arasında yer almamıştı.

TÜRKİYE’Yİ ELEŞTİRDİ
Rusya’nın BM Daimi Temsilcisi Vitali Çurkin, Konsey’deki oylamanın ardından yaptığı konuşmada; IŞİD’ın finansmanını ortadan kaldırmak için çifte standart uygulanmadan ve sadece tamamen birlikte hareket edip tüm kanallardan baskı uygulayarak elde edilebileceğini belirtti. Yükümlülüklerin herkes tarafından ve her yerde uygulanmadığını gördüklerini ifade eden Çurkin, “Maalesef bazı ülkeler zaten IŞİD’a yönelik halen yürürlükte olan yaptırımlara uymuyorlar. IŞİD finansman kanallarını bastırmak Irak ve Suriye’ye komşu olan devletler için kaçınılmaz sorumluluktur” dedi.
4 AY İÇİNDE SUNUM
Konseyde alınan karar üye devletlere ilk olarak 4 ay içinde ilgili eylem ve yaptırımlar rejiminin uygulanmasına ilişkin güncelleme raporlarını yaptırımlar komitesine sunmasını istiyor. İkincisi, Konsey veya Komite tarafından talep edilen İzleme Ekibi’nin hazırladığı ilgili tematik, bölgesel konular ve trendler hakkındaki raporun ‘Terörle Mücadele Komitesi İcra Müdürlüğü’ (CTED)’e 30 gün içinde sunulması, daha sonra ise üçer aylık dönemlerde bu konuda sözlü raporların devamını, dördüncü olarak ise raporu sunacak olana ‘Ombudsman Ofisi’nin bağımsızlığını sağlamaya yönelik BM Genel Sekreteri’nin sağlayacağı düzenlemeleri 6 ay içinde komiteye sunmasını öngörüyor.

Yaptırımlar nasıl çalışacak?
* EL Kaide Yaptırımlar Listesi’nin yeni ismi; ‘IŞİD (Da’esh) ve El Kaide Yaptırımlar Listesi’ olarak değişecek. IŞİD, Irak’taki El Kaide olarak kabul edilip 18 Ekim 2004’de yaptırımlar listesine alınmasına rağmen, yaptırımlar komitesinin adı da IŞİD (Da’esh) ve El Kaide Yaptırımlar Komitesi olarak değiştirilerek IŞİD’a karşı verilecek mücadelenin ciddiyeti sergilenmek isteniyor.
* Kararda, genel olarak yaptırımlı tedbirlerin (varlıkları dondurulması, seyahat yasağı ve silah ambargosu) uygulanmasının önemini vurgularken üye devletlerin rolünü, soruşturmalar ve yargılamaların yanısıra , özellikle petrol ticareti ve bu grupların finansman kaynaklarını keserek terör eylemlerinden sorumlu tutma yoluyla yardımcı olmaları şeklinde belirliyor.
* Yeni karar 2001’de kabul edilen 1373 no’lu kararın birinci paragrafına açıklık getirerek, terörizmin finansmanında üye devletlerin kendi toprakları üzerinde, herkese herhangi bir amaç için terör örgütleri ya da bireysel teröristler için herhangi bir amaç ile de olsa işe alma, seyahat, eğitim de dahil olmak üzere finansman yardımını, hatta belirli bir terör eylemi bağlantısı yokluğunda bile yasaklama yükümlülüğü getiriyor.
* Bu yasağı ihlal edenler için kendi iç hukuk sistemlerinde bunun ciddi bir suç olarak kabul edilmesinin sağlanması isteniyor. Bir diğer önemli yönü ise görev süresi Aralık 2017’de sona erecek olan Ombudsman Bürosu ve İzleme Ekibi’nin görev sürelerini bu tarihten sonra 24 ay daha uzatıyor.

razicanikligil@hurriyetusa.com