Bireysel emeklilikte yeni dönem

Cumhurbaşkanı Abdullah Gül tarafından  onaylanan, Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanunu ile Bazı Kanun  ve KHK'lerde Değişiklik Yapan Kanun'a göre, vergi indirimi sistemi yerine devlet  katkısı getiriliyor.

Kanun, katılımcıların, bireysel emeklilik hesaplarına ödenecek devlet  katkısı nedeniyle vergi yükümlüğü doğmamasını amaçlıyor. Bireysel emeklilik  hesabına yapılan devlet katkılarının hak kazanılan kısımları, Veraset ve İntikal  Vergisi'nden muaf olacak.

Tek primli yıllık gelir sigortalarından yapılan ödemelerin tamamı, Gelir  Vergisi'nden ayrı tutulacak.

İşverenler tarafından bireysel emeklilik sistemine ödenen ve ücretle  ilişkilendirilmeksizin ticari kazancın tespitinde gider olarak indirim konusu  yapılacak katkı paylarının toplamı, ödemenin yapıldığı ayda elde edilen ücretin  yüzde 15'ini ve yıllık olarak asgari ücretin yıllık tutarını aşamayacak.

Bakanlar Kurulu, bu oranı yarısına kadar indirmeye, 2 katına kadar  artırmaya ve belirtilen haddi asgari ücretin yıllık tutarının 2 katını geçmemek  üzere belirlemeye yetkili olacak.

Bireysel katılım yatırımcıları, Hazine Müsteşarlığı ve Maliye  Bakanlığı'nca belirlenen esaslar dahilinde şirketlere koydukları sermaye  miktarının yüzde 75'ini, Gelir Vergisi matrahından gider olarak indirebilecek.  Bunun için anonim şirketlere ait iştirak hisselerinin en az 2 tam yıl elde tutma  şartı aranacak. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, TÜBİTAK ile KOSGEB  tarafından belirlenen araştırma, geliştirme ve yenilikçilik programları  kapsamında son 5 yıl içinde projesi desteklenen kurumlara iştirak sağlayan  bireysel katılım yatırımcıları için bu oran, yüzde 100 olarak uygulanacak.

Yıllık indirim tutarı, 1 milyon lirayı aşamayacak.

Sigorta Tahkim Komisyonu'nun, uyuşmazlıkların çözümüne ilişkin verdiği  hizmetler, KDV'den istisna olacak.

Üyelerine veya çalışanlarına emekliliğe yönelik taahhütte bulunan dernek,  vakıf, sandık, tüzel kişiliği haiz meslek kuruluşu veya ticaret şirketi, bu  taahhütleri kapsamında bireysel emeklilik sistemine aktarım amacıyla yapacakları  taşınmaz veya iştirak hissesi satışı da KDV'den muaf tutulacak.
       �
Bireysel katılım yatırımcıları
       �
Kanun, “bireysel katılım sermayesine” ilişkin de düzenlemeler içeriyor;  bireysel katılım yatırımlarının cazip hale getirilmesini, kurumsallaşmanın  sağlanmasını amaçlıyor.

Bireysel katılım yatırımcılarının finansmana erişiminde sıkıntı yaşayan  erken aşama şirketlere yatırım yapmalarının devlet tarafından desteklenmesi  öngörülüyor.

Hazine Müsteşarlığı, devlet desteklerinden yararlanacak bireysel katılım  yatırımcılarına lisans verecek, lisans koşullarının ihlali durumunda bunu iptal  edebilecek.

Hazine Müsteşarlığı, finansmana erişimde sıkıntı yaşayan, özellikle küçük  ölçekli girişimlerin desteklenmesini teşvik amacıyla girişim başına yapılan  yatırım tutarını belirlemeye yetkili olacak.

Bireysel katılım yatırımcılarının yatırım yapacağı şirketlerin, anonim  şirket olması gerekecek.
       �
Bireysel emeklilik aracıları
       �
Kanun, emeklilik sözleşmesinin tanımını yeniden yapıyor; sözleşmenin  bireysel ve grup emeklilik sözleşmesi olarak yapılmasını düzenliyor.

Emeklilik sözleşmesinde belirtilen esaslar dahilinde, şirket nezdinde  katılımcı adına açılan bireysel emeklilik hesabına katkı yapılacak. Katılımcı,  emeklilik sözleşmesinde yer alan şartlar çerçevesinde, katkı payını birden fazla  fon arasında paylaştırabilecek. Bireysel emeklilik hesabındaki birikimlerinin  başka bir emeklilik şirketine aktarılmasını talep edebilecek. Şirket, aktarıma  ilişkin bildirimin ulaşmasından itibaren en geç 10 iş günü içinde talebi yerine  getirecek.

Yükümlülüklerini belirlenen süreler içinde yerine getirmeyen şirket,  katılımcının birikiminde oluşan parasal kaybı ödeyecek.

Katılımcıya emeklilik döneminde sunulabilecek seçenekler arasında  programlı geri ödeme seçeneği de yer alacak.

Emekli şirketlerinin kurucuları, ortakları, yönetim kurulu üyeleri, genel  müdür, genel müdür yardımcıları ve imza yetkililerinin, “terörün finansmanı”  suçundan hüküm giymemiş olması gerekecek.

Bireysel emeklilik aracıları, Hazine Müsteşarlığı'nca belirlenen esaslar  dahilinde, emeklilik gözetim merkezince tutulan Bireysel Emeklilik Aracıları  Sicili'ne kayıt olacak.

Bireysel emeklilik aracıları; katılımcının yaşı ve beklentilerine göre  uygun tavsiyede bulunmakla sorumlu tutulacak. Hazine Müsteşarlığı, kanuna aykırı  hareket ettiği belirlenen bireysel emeklilik aracısının, işlenen fiilin  ağırlığına göre satış yetkisini geçici süreyle durdurabilecek veya lisansı iptal  edecek.

Bakan, şirketin katılımcıların hak ve menfaatlerini tehlikeye sokabilecek  uygulamalar yaptığının, sözleşmelerden doğan yükümlülüklerini yerine  getiremediğinin tespiti halinde, şirketten bazı önlemler almasını talep  edebilecek.

Tasarruflarını doğrudan kıymetli madenlerde veya alternatif yatırım  araçlarında değerlendirmek isteyenler, emeklilik yatırım fonları kapsamında bu  tür yatırımlar yapabilecek.
       �
Devlet katkısı
       �
İşveren tarafından ödenenler hariç, katılımcı adına bireysel emeklilik  hesabına ödenen katkı paylarının yüzde 25'ine karşılık gelen tutar, devlet  katkısı olarak hesaplanacak, Müsteşarlık bütçesine konulan ödenekten ilgili  hesaba ödenecek.

Bir katılımcı için bir takvim yılında ödenen ve devlet katkısı tutarının  hesaplanmasına esas oluşturan katkı paylarının toplamı, hesaplamaya ilişkin  dönemin sona erdiği tarihte geçerli brüt asgari ücretin hesaplama dönemine isabet  eden toplam tutarını aşamayacak.

Devlet katkısı, katkı payı ödemelerinden ayrı olarak takip edilecek ve  Müsteşarlıkça belirlenen yatırım araçlarında yatırıma yönlendirilecek.

Katılımcılardan; en az 3 yıl sistemde kalanlar devlet katkısı ve  getirilerinin yüzde 15'ine, en az 6 yıl kalanlar yüzde 35'ine, en az 10 yıl  kalanlar yüzde 60'ına hak kazanacak.

Bireysel emeklilik sisteminden emeklilik hakkı kazananlar ile bu  sistemden vefat veya maluliyet nedeniyle ayrılanlar, devlet katkısı ve  getirilerinin tamamına hak kazanacak.

Devlet katkısı ve getirilerinden hak kazanılan tutarlar sistemden ayrılma  veya emeklilik durumunda katılımcıya ödenecek. Hak kazanılmayan tutarlar genel  bütçeye gelir kaydedilecek.

Risk değerlendirmesine esas bilgileri toplamak ve bu bilgilerin emeklilik  şirketleri ile Hazine Müsteşarlığı tarafından belirlenecek kişilerle  paylaşılmasını sağlamak amacıyla Sigorta Bilgi ve Gözetim Merkezi kurulacak.

TBMM Genel Kurulu'nda kabul edilen Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım  Sistemi Kanunu ile Bazı Kanun ve KHK'lerde Değişiklik Yapan Kanun'a göre, genel  bütçe kapsamındaki kamu idareleri tarafından yap-işlet-devret modeli, sağlık ve  eğitimde yap-kirala-devret modeli ile gerçekleştirilen ve tutarı asgari 1 milyar  lira olan yatırım ve hizmetlere ilişkin sözleşmelerde, sözleşmelerin süresinden  önce feshedilerek tesisin ilgili idareler tarafından devralınması hükmünün  bulunması halinde, söz konusu yatırım ve hizmetler için sağlanan dış finansmanın  Hazine Müsteşarlığı tarafından üstlenilmesine karar vermeye Bakanlar Kurulu  yetkili olacak.

Kamu Finansmanı ve Borç Yönetiminin Düzenlenmesi Hakkında Kanun  kapsamındaki halka açık olmayan kurum ve kuruluşlara ait taşınır ve taşınmazlar  ile kullanma, yararlanma, işletme ve sair haklar gibi maddi olmayan varlıklara  ilişkin alım, satım, geri alım, kiraya verme, geri kiralama, bedelli veya  bedelsiz devir ve benzeri işlemleri tesis etmeye ve bu işlemleri aynı usule tabi  olarak yapmak üzere kuruluş, tescil, tasfiye ve işleyişe ilişkin varlık kiralama  şirketleri kurmaya veya kamu sermayeli kurumları görevlendirmeye, Hazine'den  sorumlu bakan yetkilendirildi.

Bu şirketler söz konusu taşınır ve taşınmazlar ile maddi olmayan  varlıklara dayalı olarak, hasılatı Müsteşarlığa aktarılmak üzere yurtiçi ve  yurtdışı piyasalarda kira sertifikası ihraç edebilecek.

Bu ihraçlara konu olan varlıklar üzerinde, ihracın vadesi süresince ihraç  koşullarına aykırı herhangi bir hukuki işlem tesis edilemeyecek.

Bu fıkra kapsamındaki işlemlere konu olan kamu varlıklarının kullanımıyla  ilgili bakım, onarım, işletme, inşaat ve benzeri iş ve işlemler ilgili kamu kurum  ve kuruluşları tarafından yapılacak ve buna ilişkin harcamalar kendi  bütçelerinden karşılanacak. Bununla ilgili iş ve işlemler ile devlet iç borcu,  devlet dış borcu ve nakit yönetimi kapsamında yapılan her türlü iş ve işlemler,  Devlet İhale Kanunu ile Kamu İhale Kanunu hükümlerine tabi olmayacak.

Kanunda, Tarım Sigortaları Havuzu'nun tüzel kişiliği haiz olduğu; tarım  sigortacılığında ekspertiz faaliyetlerinin, konusuna göre hangi kişiler  tarafından yapılabileceği ayrıntılı biçimde düzenleniyor.

Tarım Sigortaları Havuzu'nun sigorta şirketleri ile müştereken de teminat  verebilmesine imkan tanınıyor.
       �
İç kontrol sistemi
       �
Kimlik ve adres paylaşımından bankaların yanında sigorta ve emeklilik  şirketleri de yararlanacak.

“Türkiye Sigorta ve Reasürans Şirketleri Birliği” ibaresi de “Türkiye  Sigorta, Reasürans ve Emeklilik Şirketleri Birliği” olarak değiştiriliyor.

Terörle Mücadele Kanunu'nun “terörün finansmanı” suçundan hüküm  giyenler, sigorta ve reasürans şirketi kurucusu olamayacak.

Sigorta şirketleri ile reasürans şirketleri; tüm iş ve işlemlerinin,  sigortacılık mevzuatı ve ilgili diğer mevzuata, şirketin iç yönergeleri ile  yönetim stratejisi ve politikalarına uygunluğunun sürekli kontrol edilmesi,  denetlenmesi ile hata, hile ve usulsüzlüklerin tespiti ve önlenmesi amacıyla iç  denetim ve risk yönetimini kapsayacak şekilde etkin bir iç kontrol sistemi kurmak  zorunda olacak.

Yurt dışındaki taşıtlara yönelik yeşil kart sigortalarından Güvence  Hesabı'na katkı yapılmayacak.
       �
Özel teminat
       �
Hazine Müsteşarlığı, sigortacılık sektörünün durumu ile genel ekonomik  şartlar çerçevesinde teminatları yüzde 50 oranına kadar artırmaya veya azaltmaya  yetkili olacak.

Hazine Müsteşarlığı, teminat tutarlarının yüzde 10'unu aşmamak üzere özel  teminat ayrılmasına karar verebilecek. Özel teminat, bütün branşlarda sözleşme  yapma yetkisi kaldırılmış ya da ruhsatları iptal edilmiş sigorta şirketlerinin  olağan faaliyetlerinin yürütülmesini sağlamak için gerekli kaynağın bulunamaması  halinde kullanılacak.

Bakan, mali bünyesi zayıflamış şirketin portföyünün idaresini Güvence  Hesabı'na devretme yetkili olacak.

Kanun, emeklilik şirketlerinin, Türkiye Sigorta ve Reasürans Şirketleri  Birliği'ne üye olmasını sağlayan düzenleme getiriyor ve birlik organları yeniden  belirliyor.

Birlik Başkanı ile Yönetim Kurulu, Hayat Dışı Yönetim Komitesi, Hayat ve  Emeklilik Yönetim Komitesi, Disiplin Kurulu ve Denetim Kurulu üyeleri Genel Kurul  tarafından 2 yıllığına seçilecek.

Müsteşarlık, sigortacılıkla ilgili denetim ve düzenleme otoritelerinin  katıldığı uluslararası mali, iktisadi ve mesleki kuruluşlara üye olabilecek;  işbirliği ve bilgi paylaşımında bulunabilmeyi teminen uluslararası mesleki  kuruluşlar ve yabancı ülkelerin yetkili mercileriyle mutabakat zaptı  imzalayabilecek.
       �
Sırları paylaşamayacak
       �
Güvence Hesabı ile hak sahipleri arasında yaşanan uyuşmazlıklar da tahkim  sisteminin kapsamına alınıyor.

Sigorta Hakemliği konusunda Müsteşarlık ölçüt belirleme yetkisine sahip  olacak.

Sigortacılık sektöründe iş görenler, sıfat ve görevleri dolayısıyla  öğrendikleri sırları, kanunen açıkça yetkili kılınan mercilerden başkasına  açıklayamayacak, kendilerinin veya başkalarının yararlarına kullanamayacak.

Türkiye Sigorta, Reasürans ve Emeklilik Şirketleri Birliği nezdinde,  sigortalılar ve sigorta sözleşmesinden dolaylı da olsa menfaat sağlayanlara  ilişkin olarak, yanlış sigorta uygulamaları dahil, risk değerlendirmesine esas  bilgileri toplamak ve bu bilgilerin sigorta, reasürans ve sigortacılık  faaliyetinde bulunan emeklilik şirketleri ile Müsteşarlıkça belirlenecek  kişilerle paylaşılmasını sağlamak amacıyla Sigorta Bilgi ve Gözetim Merkezi  kuruluyor.

Şirketler, üye olacakları Sigorta Bilgi ve Gözetim Merkezi'ne, istenilen  her türlü bilgiyi vermekle yükümlü olacak.

Kamu İktisadi Teşebbüsleri'nin Hazine'ye devretmesi gereken temettü  tutarlarının zamanında ödenmemesi halinde gecikme zammı uygulanacak.
       �
BES'ten ayrılanlar
       �
BES'ten emekli olmadan, 10 yıldan önce ayrılanlar, yüzde 15'lik stopaj  kesintisini dava konusu yapılmamak şartıyla vergi dairesinden alabilecek.

29 Mayıs 2012 tarihi itibariyle bireysel emeklilik sistemine dahil olup,  kanunun yürürlüğe gireceği tarihinden itibaren 2 yıl içinde bir emeklilik  sözleşmesi birikimlerini alarak sonlandıran katılımcıların, 31 Aralık 2014  tarihine kadar ödeyeceği katkı payları için devlet katkısı ödenmeyecek.
       �
TÜİK'e 5 yeni daire başkanlığı
       �
Merkez Bankası'nın ihtiyaçları çerçevesinde mühendislik, kamu yönetimi,  siyaset bilimi, uluslararası ilişkiler, iktisadi ve idari bilimler ile istatistik  alanlarında eğitim görenler de Başkan (guvernör) yardımcısı olabilecek.

TÜİK'te 11 olan daire başkanlığı sayısı, 16'ya yükseltiliyor.

Ziraat Bankası, Türkiye Halk Bankası ve Türkiye Emlak Bankası'ndaki kamu  paylarının tamamının satış işlemleri tamamlanana kadar, bu hisseler Türk Ticaret  Kanunu hükümleri uyarınca bankaların bağlı olduğu bakan tarafından idare ve  temsil edilecek.

“Sosyal Çalışma Görevlisi”nin tanımı genişletiliyor. Sosyolog, çocuk  gelişimci ve öğretmenler de bu kapsama alındı.
       �
Kredi kartı gelir tespitinde kullanılacak
       �
Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Sosyal Yardımlar Genel Müdürlüğü,  sosyal yardım hak sahiplerinin tespiti ile gelir testi işlemlerinde kullanılmak  üzere Türkiye Bankalar Birliği Risk Merkezi'nden harcama bilgileri dahil gerekli  bilgeleri istemeye ve almaya yetkili olacak. Bu bilgiler, kişinin oluru halinde  kullanılacak.

Kredi kartı ve banka kartı harcama bilgileri, sosyal yardım hak  sahipliğinin tespiti ve gelir testi işlemlerinde kullanılmak üzere elektronik  ortamda Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Sosyal Yardımlar Genel Müdürlüğü'ne  aktarılacak.

Her türlü kayıt ve verinin 30 gün içinde verilmemesi veya Kurumun  kullanımına açılmaması durumunda ilgili kurum ve kuruluşun üst yöneticileri  hakkında idari para cezası uygulanacak.

Ziraat Bankası ve Tarım Kredi Kooperatifleri tarafından kullandırılan  toplu köy ikrazatı/grup kredilerinden doğan kefaletin sona erdirilmesi ve söz  konusu krediler, aciz vesikasına bağlanması sonrasında Hazine tarafından  karşılanacak.

Hava taşıtlarında mobil elektronik haberleşme hizmeti sunmak üzere  yetkilendirilen işletmecilerden de Hazine payı alınacak.