Bireysel Emeklilik'te 10 milyar dolar umudu

Önümüzdeki günlerde yeni bir sistem olarak Türkiye'de de uygulanmaya geçilecek Bireysel Emeklilik'te 10 yıl sonra 10 ile 25 milyar dolar arasında fon büyüklüğüne ulaşılması hesaplanıyor. Sistemin bireyler kadar ekonomiye de önemli kazanımları olması bekleniyor.SOSYAL güvenlik reformunun bir parçası olarak Ekim 2001'de yasalaÅŸan Bireysel Emeklilik Sistemi'nin (BES) eylül ayı sonunda ya da ekim ayı başında uygulamaya geçilmesi bekleniyor. Tüm dünyada 11 trilyon dolara ulaÅŸan fonları ile en büyük tasarruf sistemlerinden birini ifade eden bireysel emeklilik sisteminin Türkiye'de de önemli bir büyüklüğe ulaÅŸması hesaplanıyor. Türkiye'de ilk emeklililerin verileceÄŸi 10 yılın sonunda, buradaki fonların en az 10 milyar dolara ulaÅŸması bekleniyor. Hatta bazı ÅŸirketler 15-25 milyar dolarlık projeksiyonlar yapıyor.Sistemin yaratacağı uzun vadeli fonlar ülke ekonomileri için büyük önem taşıyor. Ancak sistemin asıl kabul görmesini saÄŸlayacak yanı, bireysel olarak saÄŸlayacağı katkılar. Yeni sistem SSK, BaÄŸ-Kur ve Emekli Sandığı üyelerine emekliliklerinde ikinci bir gelir desteÄŸi saÄŸlaması. Herhangi bir yaÅŸ sınırının bulunmadığı sisteme, bugüne kadar herhangi bir sosyal güvenlik kurumuna üye olmayanlar da katılarak, kendilerine bir emeklilik güvencesi yaratabilecek.Katılımcılar ve çalışanlar adına iÅŸverenlerce ödenen katkı paylarıyla oluÅŸan çok yönlü bir tasarruf sistemi olan bireysel emeklilik, bugüne kadar sigorta alanında faaliyet gösteren ÅŸirketlere da yeni bir faaliyet alanı açmış oldu. Özellikle hayat sigortacılığı yapan ÅŸirketler bu alana büyük ilgi gösterdi. Dönüşüm ve yeni ÅŸirket izni alan ÅŸirketler, ilk emekli adaylarına hizmet vermek hazırlıklarını tamamladı ve fonlarını oluÅŸturdu. Ä°lk etapta bu alanda faaliyet gösterecek ÅŸirketler ÅŸunlar: Ak Emeklilik, Anadolu Hayat Emeklilik, Ankara Emeklilik, Yapı Kredi Emeklilik, Vakıf Emeklilik, Koç Allianz Hayat ve Emeklilik, Garanti Hayat ve Emeklilik, Commercial Union Hayat ve Emeklilik, DoÄŸan Emeklilik, BaÅŸak Emeklilik ve Oyak Emeklilik.Bireysel Emekli olmak için yaÅŸ sınırı olmayacakBireysel emeklilik sistemi nedir?ÊMevcut sosyal güvenlik sistemine ek olarak, emeklilik döneminde ikinci bir gelir oluÅŸturmaya yönelik olarak geliÅŸtirilen ve özel kurumlar tarafından iÅŸletilecek olan bir sosyal güvenlik sistemi.Kimler bu sisteme katılabilir? Emeklilik hakkı ne zaman kazanılır?Ê18 yaşını dolduran herkes sisteme katılabiliyor. Sistemde en az 10 yıl bulanmak ve katkı paylarını düzenli olarak ödemek koÅŸuluyla 56 yaşını doldurduktan sonra emekli olmaya hak kazanılıyor. ÖrneÄŸin; 35 yaşında birinin emekli olabilmesi için 21 yıl sistemde kalması gerekli. Hayat sigortasının aksine 56 yaşın üstündekilerin de sisteme girmesi mümkün.Emeklilik hakkı kazanıldıktan sonra birimler nasıl alınacak?ÊBurada deÄŸiÅŸik alternatifler var; birikimlerin bir kısmını ya da tamamını toplu olarak almak da mümkün, ömür boyu maaÅŸ alabilmek de. Ölüm halinde ise, maaşınızı sözleÅŸmede belirlenen oranda eÅŸe ya da sözleÅŸmede belirtilen baÅŸka bir lehdara devretmek mümkün.Katılımcının hakları neler?ÊKatılımcı istediÄŸi takdirde katkı payının deÄŸerlendirildiÄŸi fonları ya da fonlar arasındaki dağılım oranını, dahil olduÄŸu emeklilik planını deÄŸiÅŸtirebiliyor. Bir emeklilik ÅŸirketinde bir tam yılını doldurduktan sonra birikimlerini baÅŸka bir emeklilik ÅŸirketine aktarabiliyor.EmekliliÄŸe hak kazanmadan sistemden ayrılmak mümkün mü?ÊSözleÅŸme süresi içinde herhangi bir anda veya sürekli iÅŸ görmezlik durumunda sistemden birikimler alınarak çıkılabilir. Ancak, gönüllü olarak ayrılma durumunda kazanılmış olan vergi avantajları kaybediliyor.Sistemin oturması 10 yılı bulurANADOLU Hayat Emeklilik Genel Müdürü Mustafa Su, Türkiye'de bireysel emeklilik fonlarının ciddi bir büyüklüğe ulaÅŸmasının 10 yılı bulacağını söylerken, ilk beÅŸ yıllık projeksiyonlarını 2.5-3 milyar dolarlık fon büyüklüğü üzerine kurduklarını belirtti. Su, Anadalu Hayat Emeklilik'in 10'uncu yıl tahminini ise, 10-14 milyar dolarlık fon büyüklüğü olarak açıkladı.‘‘Sistemi baÅŸarı ile baÅŸlatır ve sürdürürsek Türkiye'de de Japonya'da olduÄŸu gibi mutlu emekliler görebileceÄŸiz’’ diyen Su, ÅŸirketler ve sektörün birlikte büyüyeceÄŸini vurgulayan Su, ilk beÅŸ yıl içinde yüzde 20'lik bir pazar payı ile 300 bin katılımcı hedefleri olduÄŸunu açıkladı. Su, bunun ‘‘mütevazı’’ bir hedef olduÄŸunu da dile getirdi.ANADOLU HAYAT EMEKLÄ°LÄ°KHazine'den 7 Temmuz'da ruhsat alan Anadolu Hayat'ın en büyük hissedarı yüzde 62 ile Ä°ÅŸ Bankası. Yüzde 20 Anadolu Türk Sigorta'nın payı bulunan ÅŸirkette Destek Reasürans, Dışbank ve ÅžiÅŸe Cam'ın da yüzde 1'lik hisselerinin bulunuyor. Åžirketin, yüzde 15 ise halka açık ve bu yönüyle Türkiye'nin halka açık ilk ve tek hayat sigortası ve emeklilik ÅŸirketi özelliÄŸine sahip.Yastık altı sisteme girecekAK Emeklilik Genel Müdürü Meral Ak Egemen, ‘‘Daha farklı vergi avantajları saÄŸlanırsa katılımcı sayısı ve toplanan fon hızla büyüyecektir’’ dedi.Ä°lk yıl için tahminlerini yaklaşık 300 bin katılımcı olarak açıklayan Ak Egemen’e göre, ilk yıllar düşük baÅŸlamakla birlikte rakamlar daha sonraki yıllarda çok hızla büyüyecek. Sistemin ülke ekonomisine saÄŸlayacağı yararlardan birinin Türkiye'de tasarruf ve yatırım eÄŸilimin artmasını saÄŸlaması olacağını söyleyen Ak Egemen, ‘‘Böylece yastık altındaki paranın sisteme girmesini saÄŸlayacak’ dedi.Ak Emeklilik olarak hedeflerinin ilk 10 yıl içinde 350 bin katılımcıya ulaÅŸarak, 1.5-2 milyar liralık fon büyüklüğü ve yüzde 16-20'lik pazar payı ile liderlik olduÄŸunu açıklayan Egemen, toplam 7 fon kuracaklarını ve bunlardan 5'inin kuruluÅŸ iznini aldıklarını açıkladı. Egemen, farklı ihtiyaçlar için yeni fonlar ve planlar da oluÅŸturabileceklerini kaydetti. AK EMEKLÄ°LÄ°KEmeklilik ÅŸirketine dönüşüm için Hazine'ye baÅŸvuran ilk ÅŸirket olan Akhayat, 7 Temmuz'da ruhsat alan ilk beÅŸ ÅŸirketten de biri. Adını 23 Ocak'ta Ak Emeklilik olarak deÄŸiÅŸtiren ÅŸirket, nisan ayında tüm hazırlıklarını tamamladı. Åžirket'in en büyük hissedarı yüzde 73.35 ile Akbank. Ak Emeklilik'te Ak Sigorta'nın da yüzde 26 oranında ortaklığı bulunuyor.Birkaç yıl zararı göze almak lazımYAPI Kredi Emeklilik Genel Müdürü Giray VelioÄŸlu, ilk yıllarda katılımcılarda çekingenlik olmasınının normal karşılanması gerektiÄŸini, çoÄŸunluÄŸun bekleyip görmeyi tercih edebileceÄŸini söyledi. Ancak sistemin geleceÄŸi için oldukça iyimser olan VelioÄŸlu, ÅŸirket olarak önceliÄŸi, ‘‘sistemin Türkiye'de bireyler tarafından bilinmesine, öneminin anlaşılmasına, kabul edilmesi ve doÄŸru ÅŸekilde uygulanmasına’’ verdiklerini kaydetti. VelioÄŸlu, ‘‘Sisteme çok uzun süreli bakıyoruz ve bütün firmaların bu sistem için ilk birkaç yıl zarar etmeyi göze alarak çok ciddi yatırım yapmasını istiyoruz’’ dedi.VelioÄŸlu, tahminlerinin sisteme ilk 10 yıl içinde 3.5 milyon kiÅŸinin katılacağı ve bu doÄŸrultuda emeklilik yatırım fonlarında biriken tutarın 15-25 milyar dolar arasında olacağı yönünde olduÄŸunu açıkladı. VelioÄŸlu'na göre, sisteme güven oluÅŸtukça katılımcı sayısı ve bu katılımcıların sisteme yapacakları yatırım tutarı da artacak. Sistemin taraflarına saÄŸlayacağı yararları ise VelioÄŸlu şöyle sıraladı: ‘‘Devlet açısından sistem, aktüeryal dengenin bozulduÄŸu, kamu sosyal güvenlik sistemindeki açığın giderilmesine yönelik reformun tamamlayıcı bir adımı. Aynı zamanda vatandaşın tasarruf yapma alışkanılğının artmasına, devletin iç borçlarma yükünün uzun vadeye yayılmasına, finans sektörünün geliÅŸmesine, borsanın derinleÅŸmesine, oluÅŸacak fonların reel sektörün finansmanında kullanılarak ekonominin büyümesine ve istihdamın artırılması olumlu etkisi olacak. ’YAPI KREDÄ° EMEKLÄ°LÄ°KKanun farklı risk düzeyinde en az 3 fon kurulmasını öngörürken, 7 ayrı emeklilik yatırım fonu için SPK'ya baÅŸvurduklarını belirten VelioÄŸlu, ‘‘Ayrıca kurumsal emeklilik yatırım fonları kurmak için ÅŸirketlerle görüşmelerimiz de sürüyor’’ dedi.Tasarının gündeme gelmesiyle iki yıl içinde devredilmesi gereken saÄŸlık sigorta portföyü yenilemelerini Yapı Kredi Sigorta'ya devrederek 2001 yılında hazırlıklarına baÅŸlayan ÅŸirket, 7 Temmuz tarihinde faaliyet ruhsat alan ÅŸirketler arasında. ÖdenmiÅŸ sermayesi 30 trilyon lira olan ÅŸirketin ana hissedarı Yapı Kredi Sigorta. Åžirket sermayesini 48 trilyona yükseltme çalışmalarını da yürütüyor.YARIN: Emeklilikte yüksek gelir elde etmenin yolu.Â