Bireysel Emeklilik'te 10 milyar dolar umudu
Güncelleme Tarihi:
Nilgun KARATAŞ
Oluşturulma Tarihi: Eylül 14, 2003 01:37
Önümüzdeki günlerde Türkiye'de uygulamaya geçecek olan Bireysel Emeklilik'te, 10 yıl sonra, 10 ile 25 milyar dolar arasında fon büyüklüğüne ulaşılması hesaplanıyor.
Önümüzdeki günlerde yeni bir sistem olarak Türkiye'de de uygulanmaya geçilecek Bireysel Emeklilik'te 10 yıl sonra 10 ile 25 milyar dolar arasında fon büyüklüğüne ulaşılması hesaplanıyor. Sistemin bireyler kadar ekonomiye de önemli kazanımları olması bekleniyor.
SOSYAL güvenlik reformunun bir parçası olarak Ekim 2001'de yasalaşan Bireysel Emeklilik Sistemi'nin (BES) eylül ayı sonunda ya da ekim ayı başında uygulamaya geçilmesi bekleniyor. Tüm dünyada 11 trilyon dolara ulaşan fonları ile en büyük tasarruf sistemlerinden birini ifade eden bireysel emeklilik sisteminin Türkiye'de de önemli bir büyüklüğe ulaşması hesaplanıyor. Türkiye'de ilk emeklililerin verileceği 10 yılın sonunda, buradaki fonların en az 10 milyar dolara ulaşması bekleniyor. Hatta bazı şirketler 15-25 milyar dolarlık projeksiyonlar yapıyor.
Sistemin yaratacağı uzun vadeli fonlar ülke ekonomileri için büyük önem taşıyor. Ancak sistemin asıl kabul görmesini sağlayacak yanı, bireysel olarak sağlayacağı katkılar. Yeni sistem SSK, Bağ-Kur ve Emekli Sandığı üyelerine emekliliklerinde ikinci bir gelir desteği sağlaması. Herhangi bir yaş sınırının bulunmadığı sisteme, bugüne kadar herhangi bir sosyal güvenlik kurumuna üye olmayanlar da katılarak, kendilerine bir emeklilik güvencesi yaratabilecek.
Katılımcılar ve çalışanlar adına işverenlerce ödenen katkı paylarıyla oluşan çok yönlü bir tasarruf sistemi olan bireysel emeklilik, bugüne kadar sigorta alanında faaliyet gösteren şirketlere da yeni bir faaliyet alanı açmış oldu. Özellikle hayat sigortacılığı yapan şirketler bu alana büyük ilgi gösterdi. Dönüşüm ve yeni şirket izni alan şirketler, ilk emekli adaylarına hizmet vermek hazırlıklarını tamamladı ve fonlarını oluşturdu. İlk etapta bu alanda faaliyet gösterecek şirketler şunlar:
Ak Emeklilik, Anadolu Hayat Emeklilik, Ankara Emeklilik, Yapı Kredi Emeklilik, Vakıf Emeklilik, Koç Allianz Hayat ve Emeklilik, Garanti Hayat ve Emeklilik, Commercial Union Hayat ve Emeklilik, Doğan Emeklilik, Başak Emeklilik ve Oyak Emeklilik.
Bireysel Emekli olmak için yaş sınırı olmayacak
Bireysel emeklilik sistemi nedir?
ÊMevcut sosyal güvenlik sistemine ek olarak, emeklilik döneminde ikinci bir gelir oluşturmaya yönelik olarak geliştirilen ve özel kurumlar tarafından işletilecek olan bir sosyal güvenlik sistemi.
Kimler bu sisteme katılabilir? Emeklilik hakkı ne zaman kazanılır?
Ê18 yaşını dolduran herkes sisteme katılabiliyor. Sistemde en az 10 yıl bulanmak ve katkı paylarını düzenli olarak ödemek koşuluyla 56 yaşını doldurduktan sonra emekli olmaya hak kazanılıyor. Örneğin; 35 yaşında birinin emekli olabilmesi için 21 yıl sistemde kalması gerekli. Hayat sigortasının aksine 56 yaşın üstündekilerin de sisteme girmesi mümkün.
Emeklilik hakkı kazanıldıktan sonra birimler nasıl alınacak?
ÊBurada değişik alternatifler var; birikimlerin bir kısmını ya da tamamını toplu olarak almak da mümkün, ömür boyu maaş alabilmek de. Ölüm halinde ise, maaşınızı sözleşmede belirlenen oranda eşe ya da sözleşmede belirtilen başka bir lehdara devretmek mümkün.
Katılımcının hakları neler?
ÊKatılımcı istediği takdirde katkı payının değerlendirildiği fonları ya da fonlar arasındaki dağılım oranını, dahil olduğu emeklilik planını değiştirebiliyor. Bir emeklilik şirketinde bir tam yılını doldurduktan sonra birikimlerini başka bir emeklilik şirketine aktarabiliyor.
Emekliliğe hak kazanmadan sistemden ayrılmak mümkün mü?
ÊSözleşme süresi içinde herhangi bir anda veya sürekli iş görmezlik durumunda sistemden birikimler alınarak çıkılabilir. Ancak, gönüllü olarak ayrılma durumunda kazanılmış olan vergi avantajları kaybediliyor.
Sistemin oturması 10 yılı bulur
ANADOLU Hayat Emeklilik Genel Müdürü Mustafa Su, Türkiye'de bireysel emeklilik fonlarının ciddi bir büyüklüğe ulaşmasının 10 yılı bulacağını söylerken, ilk beş yıllık projeksiyonlarını 2.5-3 milyar dolarlık fon büyüklüğü üzerine kurduklarını belirtti. Su, Anadalu Hayat Emeklilik'in 10'uncu yıl tahminini ise, 10-14 milyar dolarlık fon büyüklüğü olarak açıkladı.
‘‘Sistemi başarı ile başlatır ve sürdürürsek Türkiye'de de Japonya'da olduğu gibi mutlu emekliler görebileceğiz’’ diyen Su, şirketler ve sektörün birlikte büyüyeceğini vurgulayan Su, ilk beş yıl içinde yüzde 20'lik bir pazar payı ile 300 bin katılımcı hedefleri olduğunu açıkladı. Su, bunun ‘‘mütevazı’’ bir hedef olduğunu da dile getirdi.
ANADOLU HAYAT EMEKLİLİK
Hazine'den 7 Temmuz'da ruhsat alan Anadolu Hayat'ın en büyük hissedarı yüzde 62 ile İş Bankası. Yüzde 20 Anadolu Türk Sigorta'nın payı bulunan şirkette Destek Reasürans, Dışbank ve Şişe Cam'ın da yüzde 1'lik hisselerinin bulunuyor. Şirketin, yüzde 15 ise halka açık ve bu yönüyle Türkiye'nin halka açık ilk ve tek hayat sigortası ve emeklilik şirketi özelliğine sahip.
Yastık altı sisteme girecek
AK Emeklilik Genel Müdürü Meral Ak Egemen, ‘‘Daha farklı vergi avantajları sağlanırsa katılımcı sayısı ve toplanan fon hızla büyüyecektir’’ dedi.
İlk yıl için tahminlerini yaklaşık 300 bin katılımcı olarak açıklayan Ak Egemen’e göre, ilk yıllar düşük başlamakla birlikte rakamlar daha sonraki yıllarda çok hızla büyüyecek. Sistemin ülke ekonomisine sağlayacağı yararlardan birinin Türkiye'de tasarruf ve yatırım eğilimin artmasını sağlaması olacağını söyleyen Ak Egemen, ‘‘Böylece yastık altındaki paranın sisteme girmesini sağlayacak’ dedi.
Ak Emeklilik olarak hedeflerinin ilk 10 yıl içinde 350 bin katılımcıya ulaşarak, 1.5-2 milyar liralık fon büyüklüğü ve yüzde 16-20'lik pazar payı ile liderlik olduğunu açıklayan Egemen, toplam 7 fon kuracaklarını ve bunlardan 5'inin kuruluş iznini aldıklarını açıkladı. Egemen, farklı ihtiyaçlar için yeni fonlar ve planlar da oluşturabileceklerini kaydetti.
AK EMEKLİLİK
Emeklilik şirketine dönüşüm için Hazine'ye başvuran ilk şirket olan Akhayat, 7 Temmuz'da ruhsat alan ilk beş şirketten de biri. Adını 23 Ocak'ta Ak Emeklilik olarak değiştiren şirket, nisan ayında tüm hazırlıklarını tamamladı. Şirket'in en büyük hissedarı yüzde 73.35 ile Akbank. Ak Emeklilik'te Ak Sigorta'nın da yüzde 26 oranında ortaklığı bulunuyor.
Birkaç yıl zararı göze almak lazım
YAPI Kredi Emeklilik Genel Müdürü Giray Velioğlu, ilk yıllarda katılımcılarda çekingenlik olmasınının normal karşılanması gerektiğini, çoğunluğun bekleyip görmeyi tercih edebileceğini söyledi. Ancak sistemin geleceği için oldukça iyimser olan Velioğlu, şirket olarak önceliği, ‘‘sistemin Türkiye'de bireyler tarafından bilinmesine, öneminin anlaşılmasına, kabul edilmesi ve doğru şekilde uygulanmasına’’ verdiklerini kaydetti. Velioğlu, ‘‘Sisteme çok uzun süreli bakıyoruz ve bütün firmaların bu sistem için ilk birkaç yıl zarar etmeyi göze alarak çok ciddi yatırım yapmasını istiyoruz’’ dedi.
Velioğlu, tahminlerinin sisteme ilk 10 yıl içinde 3.5 milyon kişinin katılacağı ve bu doğrultuda emeklilik yatırım fonlarında biriken tutarın 15-25 milyar dolar arasında olacağı yönünde olduğunu açıkladı. Velioğlu'na göre, sisteme güven oluştukça katılımcı sayısı ve bu katılımcıların sisteme yapacakları yatırım tutarı da artacak. Sistemin taraflarına sağlayacağı yararları ise Velioğlu şöyle sıraladı: ‘‘Devlet açısından sistem, aktüeryal dengenin bozulduğu, kamu sosyal güvenlik sistemindeki açığın giderilmesine yönelik reformun tamamlayıcı bir adımı. Aynı zamanda vatandaşın tasarruf yapma alışkanılğının artmasına, devletin iç borçlarma yükünün uzun vadeye yayılmasına, finans sektörünün gelişmesine, borsanın derinleşmesine, oluşacak fonların reel sektörün finansmanında kullanılarak ekonominin büyümesine ve istihdamın artırılması olumlu etkisi olacak. ’
YAPI KREDİ EMEKLİLİK
Kanun farklı risk düzeyinde en az 3 fon kurulmasını öngörürken, 7 ayrı emeklilik yatırım fonu için SPK'ya başvurduklarını belirten Velioğlu, ‘‘Ayrıca kurumsal emeklilik yatırım fonları kurmak için şirketlerle görüşmelerimiz de sürüyor’’ dedi.
Tasarının gündeme gelmesiyle iki yıl içinde devredilmesi gereken sağlık sigorta portföyü yenilemelerini Yapı Kredi Sigorta'ya devrederek 2001 yılında hazırlıklarına başlayan şirket, 7 Temmuz tarihinde faaliyet ruhsat alan şirketler arasında. Ödenmiş sermayesi 30 trilyon lira olan şirketin ana hissedarı Yapı Kredi Sigorta. Şirket sermayesini 48 trilyona yükseltme çalışmalarını da yürütüyor.
YARIN:
Emeklilikte yüksek gelir elde etmenin yolu.
SOSYAL güvenlik reformunun bir parçası olarak Ekim 2001'de yasalaşan Bireysel Emeklilik Sistemi'nin (BES) eylül ayı sonunda ya da ekim ayı başında uygulamaya geçilmesi bekleniyor. Tüm dünyada 11 trilyon dolara ulaşan fonları ile en büyük tasarruf sistemlerinden birini ifade eden bireysel emeklilik sisteminin Türkiye'de de önemli bir büyüklüğe ulaşması hesaplanıyor. Türkiye'de ilk emeklililerin verileceği 10 yılın sonunda, buradaki fonların en az 10 milyar dolara ulaşması bekleniyor. Hatta bazı şirketler 15-25 milyar dolarlık projeksiyonlar yapıyor.
Sistemin yaratacağı uzun vadeli fonlar ülke ekonomileri için büyük önem taşıyor. Ancak sistemin asıl kabul görmesini sağlayacak yanı, bireysel olarak sağlayacağı katkılar. Yeni sistem SSK, Bağ-Kur ve Emekli Sandığı üyelerine emekliliklerinde ikinci bir gelir desteği sağlaması. Herhangi bir yaş sınırının bulunmadığı sisteme, bugüne kadar herhangi bir sosyal güvenlik kurumuna üye olmayanlar da katılarak, kendilerine bir emeklilik güvencesi yaratabilecek.
Katılımcılar ve çalışanlar adına işverenlerce ödenen katkı paylarıyla oluşan çok yönlü bir tasarruf sistemi olan bireysel emeklilik, bugüne kadar sigorta alanında faaliyet gösteren şirketlere da yeni bir faaliyet alanı açmış oldu. Özellikle hayat sigortacılığı yapan şirketler bu alana büyük ilgi gösterdi. Dönüşüm ve yeni şirket izni alan şirketler, ilk emekli adaylarına hizmet vermek hazırlıklarını tamamladı ve fonlarını oluşturdu. İlk etapta bu alanda faaliyet gösterecek şirketler şunlar:
Ak Emeklilik, Anadolu Hayat Emeklilik, Ankara Emeklilik, Yapı Kredi Emeklilik, Vakıf Emeklilik, Koç Allianz Hayat ve Emeklilik, Garanti Hayat ve Emeklilik, Commercial Union Hayat ve Emeklilik, Doğan Emeklilik, Başak Emeklilik ve Oyak Emeklilik.
Bireysel Emekli olmak için yaş sınırı olmayacak
Bireysel emeklilik sistemi nedir?
ÊMevcut sosyal güvenlik sistemine ek olarak, emeklilik döneminde ikinci bir gelir oluşturmaya yönelik olarak geliştirilen ve özel kurumlar tarafından işletilecek olan bir sosyal güvenlik sistemi.
Kimler bu sisteme katılabilir? Emeklilik hakkı ne zaman kazanılır?
Ê18 yaşını dolduran herkes sisteme katılabiliyor. Sistemde en az 10 yıl bulanmak ve katkı paylarını düzenli olarak ödemek koşuluyla 56 yaşını doldurduktan sonra emekli olmaya hak kazanılıyor. Örneğin; 35 yaşında birinin emekli olabilmesi için 21 yıl sistemde kalması gerekli. Hayat sigortasının aksine 56 yaşın üstündekilerin de sisteme girmesi mümkün.
Emeklilik hakkı kazanıldıktan sonra birimler nasıl alınacak?
ÊBurada değişik alternatifler var; birikimlerin bir kısmını ya da tamamını toplu olarak almak da mümkün, ömür boyu maaş alabilmek de. Ölüm halinde ise, maaşınızı sözleşmede belirlenen oranda eşe ya da sözleşmede belirtilen başka bir lehdara devretmek mümkün.
Katılımcının hakları neler?
ÊKatılımcı istediği takdirde katkı payının değerlendirildiği fonları ya da fonlar arasındaki dağılım oranını, dahil olduğu emeklilik planını değiştirebiliyor. Bir emeklilik şirketinde bir tam yılını doldurduktan sonra birikimlerini başka bir emeklilik şirketine aktarabiliyor.
Emekliliğe hak kazanmadan sistemden ayrılmak mümkün mü?
ÊSözleşme süresi içinde herhangi bir anda veya sürekli iş görmezlik durumunda sistemden birikimler alınarak çıkılabilir. Ancak, gönüllü olarak ayrılma durumunda kazanılmış olan vergi avantajları kaybediliyor.
Sistemin oturması 10 yılı bulur
ANADOLU Hayat Emeklilik Genel Müdürü Mustafa Su, Türkiye'de bireysel emeklilik fonlarının ciddi bir büyüklüğe ulaşmasının 10 yılı bulacağını söylerken, ilk beş yıllık projeksiyonlarını 2.5-3 milyar dolarlık fon büyüklüğü üzerine kurduklarını belirtti. Su, Anadalu Hayat Emeklilik'in 10'uncu yıl tahminini ise, 10-14 milyar dolarlık fon büyüklüğü olarak açıkladı.
‘‘Sistemi başarı ile başlatır ve sürdürürsek Türkiye'de de Japonya'da olduğu gibi mutlu emekliler görebileceğiz’’ diyen Su, şirketler ve sektörün birlikte büyüyeceğini vurgulayan Su, ilk beş yıl içinde yüzde 20'lik bir pazar payı ile 300 bin katılımcı hedefleri olduğunu açıkladı. Su, bunun ‘‘mütevazı’’ bir hedef olduğunu da dile getirdi.
ANADOLU HAYAT EMEKLİLİK
Hazine'den 7 Temmuz'da ruhsat alan Anadolu Hayat'ın en büyük hissedarı yüzde 62 ile İş Bankası. Yüzde 20 Anadolu Türk Sigorta'nın payı bulunan şirkette Destek Reasürans, Dışbank ve Şişe Cam'ın da yüzde 1'lik hisselerinin bulunuyor. Şirketin, yüzde 15 ise halka açık ve bu yönüyle Türkiye'nin halka açık ilk ve tek hayat sigortası ve emeklilik şirketi özelliğine sahip.
Yastık altı sisteme girecek
AK Emeklilik Genel Müdürü Meral Ak Egemen, ‘‘Daha farklı vergi avantajları sağlanırsa katılımcı sayısı ve toplanan fon hızla büyüyecektir’’ dedi.
İlk yıl için tahminlerini yaklaşık 300 bin katılımcı olarak açıklayan Ak Egemen’e göre, ilk yıllar düşük başlamakla birlikte rakamlar daha sonraki yıllarda çok hızla büyüyecek. Sistemin ülke ekonomisine sağlayacağı yararlardan birinin Türkiye'de tasarruf ve yatırım eğilimin artmasını sağlaması olacağını söyleyen Ak Egemen, ‘‘Böylece yastık altındaki paranın sisteme girmesini sağlayacak’ dedi.
Ak Emeklilik olarak hedeflerinin ilk 10 yıl içinde 350 bin katılımcıya ulaşarak, 1.5-2 milyar liralık fon büyüklüğü ve yüzde 16-20'lik pazar payı ile liderlik olduğunu açıklayan Egemen, toplam 7 fon kuracaklarını ve bunlardan 5'inin kuruluş iznini aldıklarını açıkladı. Egemen, farklı ihtiyaçlar için yeni fonlar ve planlar da oluşturabileceklerini kaydetti.
AK EMEKLİLİK
Emeklilik şirketine dönüşüm için Hazine'ye başvuran ilk şirket olan Akhayat, 7 Temmuz'da ruhsat alan ilk beş şirketten de biri. Adını 23 Ocak'ta Ak Emeklilik olarak değiştiren şirket, nisan ayında tüm hazırlıklarını tamamladı. Şirket'in en büyük hissedarı yüzde 73.35 ile Akbank. Ak Emeklilik'te Ak Sigorta'nın da yüzde 26 oranında ortaklığı bulunuyor.
Birkaç yıl zararı göze almak lazım
YAPI Kredi Emeklilik Genel Müdürü Giray Velioğlu, ilk yıllarda katılımcılarda çekingenlik olmasınının normal karşılanması gerektiğini, çoğunluğun bekleyip görmeyi tercih edebileceğini söyledi. Ancak sistemin geleceği için oldukça iyimser olan Velioğlu, şirket olarak önceliği, ‘‘sistemin Türkiye'de bireyler tarafından bilinmesine, öneminin anlaşılmasına, kabul edilmesi ve doğru şekilde uygulanmasına’’ verdiklerini kaydetti. Velioğlu, ‘‘Sisteme çok uzun süreli bakıyoruz ve bütün firmaların bu sistem için ilk birkaç yıl zarar etmeyi göze alarak çok ciddi yatırım yapmasını istiyoruz’’ dedi.
Velioğlu, tahminlerinin sisteme ilk 10 yıl içinde 3.5 milyon kişinin katılacağı ve bu doğrultuda emeklilik yatırım fonlarında biriken tutarın 15-25 milyar dolar arasında olacağı yönünde olduğunu açıkladı. Velioğlu'na göre, sisteme güven oluştukça katılımcı sayısı ve bu katılımcıların sisteme yapacakları yatırım tutarı da artacak. Sistemin taraflarına sağlayacağı yararları ise Velioğlu şöyle sıraladı: ‘‘Devlet açısından sistem, aktüeryal dengenin bozulduğu, kamu sosyal güvenlik sistemindeki açığın giderilmesine yönelik reformun tamamlayıcı bir adımı. Aynı zamanda vatandaşın tasarruf yapma alışkanılğının artmasına, devletin iç borçlarma yükünün uzun vadeye yayılmasına, finans sektörünün gelişmesine, borsanın derinleşmesine, oluşacak fonların reel sektörün finansmanında kullanılarak ekonominin büyümesine ve istihdamın artırılması olumlu etkisi olacak. ’
YAPI KREDİ EMEKLİLİK
Kanun farklı risk düzeyinde en az 3 fon kurulmasını öngörürken, 7 ayrı emeklilik yatırım fonu için SPK'ya başvurduklarını belirten Velioğlu, ‘‘Ayrıca kurumsal emeklilik yatırım fonları kurmak için şirketlerle görüşmelerimiz de sürüyor’’ dedi.
Tasarının gündeme gelmesiyle iki yıl içinde devredilmesi gereken sağlık sigorta portföyü yenilemelerini Yapı Kredi Sigorta'ya devrederek 2001 yılında hazırlıklarına başlayan şirket, 7 Temmuz tarihinde faaliyet ruhsat alan şirketler arasında. Ödenmiş sermayesi 30 trilyon lira olan şirketin ana hissedarı Yapı Kredi Sigorta. Şirket sermayesini 48 trilyona yükseltme çalışmalarını da yürütüyor.
YARIN:
Emeklilikte yüksek gelir elde etmenin yolu.