Bireysel emeklilikle ilgili yönetmelikler Resmi Gazete'nin bugünkü
sayısında yayımlandı.
Hazine Müsteşarlığı'nın bağlı olduğu Devlet Bakanlığı'nın Bireysel
Emeklilik Sistemi Hakkındaki Yönetmeliği, Türkiye'de kurulmuş
emeklilik şirketlerinin gönüllü katılıma dayalı ve belirlenmiş katkı
esasına göre oluşturulan bireysel emeklilik sistemine dahil olmak
isteyen katılımcılar ile yapacakları emeklilik sözleşmesine ilişkin
esas ve usulleri saptıyor.
Katılımcının aynı şirkette veya başka bir şirkette birden fazla
emeklilik sözleşmesi aktetmiş olması halinde, katılımcının tüm
emeklilik sözleşmelerinden bireysel emekliliğe hak kazanması için en
az bir emekliliğe hak kazanmış olması yeterli olacak.
Emekliliğe hak kazanan katılımcı, bireysel emeklilik hesabındaki
birikimlerinin bir kısmının veya tamamının defaten ödenmesini ya da
yapacağı yıllık gelir sigortası sözleşmesi hükümlerine göre
kendilerine maaş bağlanmasını talep edebilecek.
Katılımcıların emeklilik sözleşmesi devam ederken vefatı halinde
ödeme Medeni Kanun hükümleri saklı kalmak kaydıyla, katılımcı
tarafından tayin edilen ve kimliği sözleşmede belirtilen lehdar veya
lehdarlara yapılacak.
Lehdar tayin edilmemiş ise veya lehdar tayin işlemi sonradan iptal
edilmiş ise hak sahibi, katılımcının vefatı halinde kanuni mirascıları
olacak.
Emeklilik sözleşmesi kapsamında düzenlenecek emeklilik
planlarından ilk defa uygulamaya konulacaklar ile bu planlara ilişkin
değişiklikler Hazine'nin onayına tabi olacak. Emeklilik planının
tasdikine ilişkin başvuru, başvuru tarihini takip eden en geç iki ay
içinde sonuçlanacak.
Şirket, emeklilik sözleşmesi kurulduktan sonra, katkı payının
şirket hesaplarına intikal etmesini takip eden 15 gün içinde
hazırlayıp imzaladığı emeklilik sözleşmesine katılımcıya verecek.
SÖZLEŞME KATKI PAYI ŞİRKET HESABINA GİRDİĞİ ANDA YÜRÜRLÜKTEEmeklilik sözleşmesi, katkı payının şirket hesaplarına intikal
ettiği tarih itibarıyla yürürlüğe girecek. İlk emeklilik sözleşmesinde
belirtilen yürürlük tarihi katılımcıların bireysel emeklilik sistemine
giriş tarihi sayılacak.
Emeklilik sözleşmesi teklif formunun şirket tarafından kabul
edilmesi ve katılımcı tarafından veya katılımcı nam ve hesabına katkı
payının veya giriş aidatının bir kısmının veya tamamının ödenmiş
olması halinde yapılan ödemelerin tamamı hiçbir kesintiye tabi
tutulmaksızın en geç 7 işgünü içinde ödemeyi yapan taraflara iade
edilecek.
Katılımcı emeklilik sözleşmesi yürürlüğe girmeden önce cayma
hakkına sahip olacak.
Şirket katılımcının dahil olduğu emeklilik planının yönetim ve fon
işletim giderlerini kapsayacak asgari katkı payı tutarını
belirleyecek. Şirket katkı paylarını, şirkete intikalini takip eden en
geç 2 işgününde yatırıma yönlendirmek zorunda bulunacak.
Grup emeklilik sözleşmesi, en az 10 kişiyi kapsayacak şekilde
düzenlenecek. Katılımcı emekliliğe hak kazanmadan önce bireysel
emeklilik sistemine katkıda bulunmaya ara verebilecek.
Emeklilik sözleşmesi süresi içinde katılımcı herhangi bir anda
veya sürekli işgörmezlik durumunun ortaya çıkması halinde bireysel
emeklilik sisteminden birikimlerini alarak çıkabilecek.
Yönetmelik, Resmi Gazete'de yayım tarihi olan bugün yürürlüğe
girdi.
BİREYSEL EMEKLİLİK ARACILARI YÖNETMELİĞİHazine Müsteşarlığı'nın bağlı bulunduğu Devlet Bakanlığı
tarafından hazırlanan Bireysel Emeklilik Aracıları Hakkındaki
Yönetmeliğine göre de, bireysel emeklilikte aracılık görevini
üstlenenler, mevzuata, katılımcıların talimatlarına, mesleğin
icaplarına ve iyi niyet kuralına uygun hareket edecekler ve
katılımcıların hak ve menfaatlerini koruyacaklar.
Yönetmelik, bireysel emeklilik sisteminin geliştirilmesi, güven
içinde yürütülmesi için bireysel emeklilik aracılığı faaliyeti ile
bireysel emeklilik aracılarının çalışma esas ve usullerini düzenliyor. Bireysel emeklilik aracılığı yapabilecek kişiler ve bu kişilerde
aranacak nitelikler de yönetmelikte yer alıyor.
Bireysel emeklilik aracısında aranan şartları taşıyanlar, mesleki
yeterlilik ile bilgi ve becerilerinin ölçülmesi amacıyla belirlenen
süreler içinde varsa çalıştıkları veya adına aracılığını yaptıkları
kurumlar vasıtası ile Hazine'ye başvuracaklar.
ınava girecek kişilerin başvuruları incelendikten sonra sınava
girmesi uygun bulunanlar, sınavın yapılacağı tarihten en az bir ay
önce Hazine tarafından belirlenen usule göre ilan edilerek duyrulacak.
Hazine, sınavı yapma, lisans belgesi düzenleme, eğitim
programlarını düzenleme ve sicil tutma işlemlerini gerçekleştirmek
üzere başka kuruma yetki verebilecek.
Yönetmelik, Resmi Gazete'de yayım tarihi olan bugün yürürlüğe
girdi.
BAŞVURULAR HAZİNE MÜSTEŞARLIĞI'NAEmeklilik Şirketi kuruluş izni ve faaliyet ruhsat başvurusu, Hazine Müsteşarlığı'na yapılacak.
Şirketin özkaynağı, katılımcılara ait bireysel emeklilik hesaplarındaki birikimlerin, asgari binde beşi oranında olacak.
Devlet Bakanlığı'nın konuyla ilgili yönetmeliği, Resmi Gazete'nin bugünkü sayısında yayımlandı.
Yönetmelik ile emeklilik şirketlerinin kuruluş ve çalışma esasları düzenlendi.
Yönetmeliğe göre, kuruluş izni için Hazine'ye yapılacak başvuruların sonucu, gerekli tüm bilgi ve belgelerin tamamlanmasından itibaren en geç iki ay içinde başvuru sahiplerine tebliğ edilecek.
Kuruluş izni alan şirket, kuruluş işlemlerinin tamamlanmasından sonra, emeklilik branşında faaliyet göstermek için emeklilik branşı faaliyet ruhsatı ve hayat ile ferdi kaza branşlarında da faaliyet gösterecekse bu branşlara ait faaliyet ruhsatlarını da Hazine Müsteşarlığı'ndan alacak.
Emeklilik branşında faaliyet ruhsatı alan şirket, faaliyet ruhsatının veriliş tarihinden itibaren en geç üç ay içinde, en az üç fon kurmak üzere Kurul'a başvuracak. Şirketin fon kurma başvurusunun Kurul'a zamanında yapılmaması veya başvurusunun reddedilmesi halinde, verilmiş olan kuruluş izni ve faaliyet ruhsatı kendiliğinden geçersiz olacak.
Yönetmelik ile dolaylı pay sahipliği,
hisse intifa ve oy kullanma haklarının edinilmesi, birleşme ve devir ile ana sözleşme değişiklikleri de düzenlendi.
ŞİRKETİN SORUMLULUKLARIYönetmeliğe göre şirket, katılımcıya ve fon portföyüne ilişkin bilgilerin saklama hesaplarına yansıtılabilmesi için gerekli bilgileri saklayıcıya zamanında ve doğru bir şekilde iletecek.
Kanun ve mevzuatla belirlenen esaslar ile fon içtüzüğünde yer alan ilkeler çerçevesinde fon portföyünün değerlemesini ve birim pay fiyatının doğru olarak hesaplanmasını sağlayacak.
Fonun yaptığı iş ve işlemler mevzuata uygun olacak.
Şirketin yönetim kurulu genel müdür dahil beş kişiden az olmayacak.
Belge kayıt düzeni, hesap planı, mali tablolar ile bunların uygulama ve düzenleme esasları Hazine Müsteşarlığı tarafından düzenlenecek.
Şirketin özkaynağı, katılımcılara ait bireysel emeklilik hesaplarındaki birikimlerin asgari binde beşi oranında olacak.
Şirketlerin emeklilik ve sigortacılık faaliyetleri Hazine Müsteşarlığı'nca yılda bir defa olağan olarak denetlenecek.
Emeklilik ve sigortacılık faaliyetleri ile ilgili olarak her yıl sonu itibariyle bir aktüer tarafından yapılacak olan aktüeryal denetime (teknik analiz) tabi olacak. Ayrıca, günlük gözetim ve denetim sistemine tabi olacak emeklilik şirketleri bağımsız denetleme kuruluşları tarafından yılda en az bir kez mali yönden de denetlenecek.
Hayat ve ferdi kaza branşlarında da faaliyet göstermek üzere ruhsatname almış olan şirketlerin ruhsatnamelerini aldıkları tarihten itibaren üç ay içinde Türkiye Sigorta ve Reasürans Şirketleri Birliği'ne üyelik başvurusu yapacaklar.
EMEKLİLİK YATIRIM FONLARI YÖNETMELİĞİ HAZIRLANDIEmeklilik Yatırım Fonları Yönetmeliği ile, kamu sosyal güvenlik sisteminin tamamlayıcısı olacak, tamamen gönüllülük esasına dayalı, medeni haklarını kullanma ehliyetine haiz herkesin katılabileceği bir sistem getiriliyor.
SPK'dan konuya ilişkin yapılan yazılı açıklamada, kurumsal yatırımcıların sayılarının ve etkinliğinin az olmasının sermaye piyasasının gelişmesinin önündeki en büyük engellerden biri olduğunu belirtilerek, hazırlanan Yönetmeliğin bu engelin ortadan kaldırılması amacıyla atılan çok önemli bir adım olduğu vurgulandı.
Açıklamaya göre, bu adım gelişmiş ülke vatandaşlarına emeklilik dönemlerinde kamu sosyal güvenlik sistemlerinden almış oldukları emeklilik ödemelerine ilave bir ödeme yapılması imkanını Türk insanınada sağlayacak.
"SİSTEM SOSYAL DEVLET ANLAYIŞINA KATKIDA BULUNACAK"Bu sistem, refah düzeylerinin düşmesini engelleyerek çalışan ve çalışmayan arasındaki hayat standardı farkını mümkün olduğunca en aza indiren sosyal devlet anlayışına da katkıda bulunacak.
Böylece katılımcının veya katılımcı hesabına katkıda bulunan işverenin yatırmış olduğu katkılar, katılımcının tercihleri doğrultusunda portföylerini profesyonel portföy yönetim şirketlerinin yönettiği emeklilik yatırım fonlarında değerlendirilebilecek.
Katkıların emeklilik yatırım fonlarında değerlendirilmesi, tasarrufların piyasa şartlarına göre etkin ve verimli şekilde yatırıma yönlendirilmesini ve bunun doğal sonucu olarak emeklilik döneminde katılımcının refah içinde yaşamasını sağlayabilecek bir gelir elde etmesini mümkün kılabilecek.
YÖNETMELİK KAPSAMINDA NELER VAR?
Açıklamaya göre, Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanuna dayanılarak hazırlanan Yönetmelik kapsamında getirilen düzenlemelerle, kamu sosyal güvenlik sisteminin tamamlayıcısı olacak, tamamen gönüllülük esasına dayalı, medeni haklarını kullanma ehliyetine haiz herkesin katılabileceği bir sistem getiriliyor.
Düzenlemeyle, sadece emeklilik şirketlerinin fon kurucusu olabileceği, her bir emeklilik şirketinin katılımcılarının risk ve getiri tercihlerine uygun portföyler oluşturulabilmesi amacıyla en az üç emeklilik yatırım fonu seçeneği sunacağı bir sistem oluşturuluyor.
Bu, tasarrufların, profesyonel portföy yönetim şirketlerinin portföylerini yönettiği emeklilik yatırım fonlarında değerlendirilmesine imkan sağlayacak.
Fon portföylerinde yer alan varlıkların esas olarak Takasbank'ta saklanacağı, katılımcıların sahip oldukları payların katılımcı bazında tutulmasına imkan sağlayacak bir sistem oluşturuluyor.
Sistem, katılımcılara fon hesaplarında yatırıma yönlendirilecek katkı payları ile bunlara karşılık gelen paylarını yatırım yaptıkları fon bazında izleme imkanı da sağlayacak.
DENETİMDüzenlemeyle, fonların üçer aylık dönemler itibariyle bağımsız dış denetime tabi olacağı, kayda alma ücretinin, mevcut yatırım fonlarından farklı olarak fon paylarının satılmasına bağlı hale getirileceği bir sistem de getiriliyor.
Fon hesaplarında yatırıma yönlendirilecek katkı paylarının en fazla yüzde 15'inin, portföyünün en az yüzde 80'i yabancı para ve sermaye piyasası araçlarından oluşan fonlara, katkı paylarının en az yüzde 30'unun ise portföyünün en az yüzde 80'ini ters
repo dahil devlet iç borçlanma senetlerinin oluşturduğu fonlara yönlendirilebileceği bir sistem oluşturuluyor.
Oluşturulan bu sistemin ayrıntıları da Yönetmelik ile düzenleniyor. Emeklilik yatırım fonlarına ilişkin Yönetmelikte, fonların kuruluş ve faaliyet esasları, örgüt içyapısı, iç kontrol ve bağımsız denetim, muhasebe, belge ve kayıt düzeni ile katılımcıların bilgilendirilmesine, fon paylarının kayda alınmasına, portföy sınırlamalarına, portföydeki varlıkların saklanmasına ve değerlenmesine ilişkin esaslar yer alıyor.
Yönetmelikte ayrıca, yönetime ilişkin ilkeler ve fonların birleşme ve devirlerine yönelik esaslar da bulunuyor.