Bir tasarı 8 kritik adım

Tasarı ayrıca Vakıfbank’ın Vakıflar Genel Müdürlüğü’ndeki yüzde 58.51’lik hissesini Hazine’ye devredilmesini düzenlerken kamu bankalarının katılım bankası kurmak için izin almasını da kaldırıyor. Sermaye piyasasının kurallarının bir nevi baştan yazıldığı kapsamlı düzenlemeleri içeren yasa tasarısı Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu’na devredilen bankalarla ilgili ihbarcılara da ödül verilmesini düzenliyor. Tasarının 46’ncı maddesiyle, Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) Yasası’nın 138’nci maddesinde yer alan; “Borsa İstanbul Anonim Şirketi yönetim kurulu başkanı en yüksek icra amiri sıfatıyla şirketi sevke, idareye ve tek başına temsile ve ilzama yetkilidir” cümlesi yürürlükten kaldırılacak. Yerine hiç bir düzenleme konmayan madde henüz iki yıl önce çıkarılan 6362 sayılı SPK yasasının 138’nci maddesinde Borsa İstanbul Anonim Şirketi’nin kuruluşu düzenliyordu.

CEZALAR ARTIYOR

Tasarıyla borsada piyasa dolandırıcılığı (manipülasyon) ve bilgi suistimaline (insider trading) verilecek hapis cezaları artıyor. Hapis cezaları 2 yıldan 3 yıla çıkarılacak. Maddenin gerekçesinde cezanın 3 yıla çıkarılmasının caydırılık sağlayacağı belirtildi. Ayrıca sermaye piyasası araçlarının fiyatlarını, değerlerini veya yatırımcıların kararlarını etkilemek amacıyla yalan, yanlış veya yanıltıcı bilgi veren, söylenti çıkaran, yorum yapanlar bir başkasına doğrudan ya da dolaylı menfaat sağlayanlar 3 yıldan 5 yıla kadar hapis cezası ile karşı karşıya kalacaklar. Bu düzenleme mevcut yasada da vardı ancak “Kendisine veya başkasına menfaat sağlayan” kısmı yoktu. Yani bir kişi borsada bir hisseyle ilgili yanlış bilgi verdiyse mevcut SPK yasasında da hapis cezası vardı ancak yasada menfaat temin ettiği kısmı yoktu. Tasarı ile bu kısım ekleniyor.

ÖNCE BDDK’YA DANIŞILACAK

Geçtiğimiz yıllarda Rekabet Kurulu’nun bankalara yazdığı cezalarla ilgili tartışmalar yaşanmıştı. Rekabet Kurulu 2013’te 12 bankaya soruşturma açmış ve cezayı “ciro” üzerinden keseceği için Başbakan Yardımcısı Ali Babacan, Rekabet Kurulu’nun adil olacağına inandığını, BDDK ile de konunun görüşüldüğünü belirtmişti. Bankalara eğer cironun yüzde 10’u üzerinden ceza kesilseydi 3.5 milyar liraya çıkacaktı ancak 1.1 milyar lira ceza yazılmıştı. Şimdi getirilen düzenlemeyle Rekabet Kurulu bankalarla ilgili resen veya ön araştırma sonucunda soruşturma açmadan önce BDDK’ya bilgi verecek. Soruşturma sonucunda oluşturulan rapor karara bağlanmadan önce görüş için BDDK’ya tebliğ edilecek.

- Vakıfbank’ın Vakıflar Genel Müdürlüğü’ndeki hisseleri Hazine’ye devredilecek.
- Rekabet Kurulu bankalara BDDK’ya sormadan ceza kesemeyecek.
- Kamu bankaları izin almadan katılım bankası kurabilecek.
- El konulan katılım bankaları ihalesiz satılabilecek.
- Borsa manipülatörlerine hapis cezası 2’den 3 yıla çıkıyor.
- TMSF’ye devredilen bankların malını ihbar edene ödül var.
- TMSF köprü banka kurup satabilecek veya devredebilecek.
- Borsa İstanbul başkanının yetkilerine tırpan geldi.

İHBARA İKRAMİYE:

TMSF kapsamına alınmış bankaların mal varlığı ile ilgili ihbarda bulunacaklara ihbar ikramiyesi geliyor. Madde ile Fon’a borçlu olan gerçek ve tüzel kişilere ait Fon’un bilgisi dahilinde olmayan haczi kabil malvarlığının bulundukları yerleri doğru olarak haber verenlere ihbar ikramiyesi verilebilecek. Ancak ihbar ikramiyesi tahsil edilen tutarın yüzde 40’ını geçemeyecek. Hangi hallerde ikramiye verileceği ve ikramiyenin miktarı ve nispetine yönelik Fon karar alacak. TMSF yetkilileri ihbar ikramiyesinin mevzuatta şimdiye kadar olmadığını ancak geçmişte Egebank olayında bir ihbarcıya ikramiye ödenmesinde sorun yaşandığını ancak sonunda ödendiğini dile getirdiler.

KÖPRÜ BANKA MODELİ:

TASARIDA, TMSF’ye devredilen veya faaliyet izni kaldırılan bankaların çözümleme süreçleri, bu çerçevede köprü banka kurulmasına yönelik düzenlemeler yer aldı. TMSF, Fon’a devredilen faaliyet izni kaldırılmış bankaların hak ve alacaklarını, kuracağı bankaya ya da mevcut bankalara devretmeye yetkili olacak. Fon bünyesindeki bankalarla ilgili BDDK’dan izin almaksızın ve Rekabet Kanunu’na tabi olmaksızın yeni bir banka kurabilecek. Sektör kaynakları, halen TMSF’de bulunan Adabank’ın da kamu bankalarından birine devredilebileceğini söyledi. TMSF yetkilileri de bu düzenlemeyle iktisadi bütünlük olarak satış yapabileceklerini ifade ettiler.

Katılım bankaları ihalesiz satılabilir

TASARIDA katılım bankalarını yakından ilgilendiren madde yer aldı. Tasarının 5. maddesine göre, TMSF’ye devrolmuş katılım bankasını, bir kamu katılım bankası ihalesiz alabilecek. Kamu katılım bankaları ve özellikle Vakıfbank’ın adı geçirilerek kuracağı olası kamu katılım bankasının Fon’a devrolmuş bir katılım bankasını ihalesiz alabileceğine ilişkin düzenlemenin yer alması, TMSF’ye devrolacağı yönünde söylentileri olduğu Bank Asya’yı akıllara getirdi. Hürriyet daha önce yayınladığı haberde bu konuda bir yasa hazırlığı olduğunu duyurmuştu.

Vakıfbank ‘kamulaştırılıyor’

TASARIYLA Vakıfbank’ta Vakıflar Genel Müdürlüğü’ne ait yüzde 58.51 oranındaki hisse, banka tarafından yaptırılan değerleme çalışmaları sonuçları da göz önüne alınarak Bakanlar Kurulu tarafından belirlenecek fiyat üzerinden Hazine’ye devredilecek. Vakıfbank Emekli Sandığı’na sandığına ait hisselerin bedelleri için ise özel bir DİBS ihraç edilecek. Vakıfbank Emekli Sandığı’nın elinde de yüzde 16 hisse var. Böylece yaklaşık yüzde 75’lik hisse Hazine’ye geçecek ve halka arz ihtimali artmış olacak.

İZİNE İHTİYAÇ YOK

Tasarıya göre kamu bankalarının katılım bankası kurmak için gereken şartları taşıdığı ve kuruluş izninin olduğu kabul edilecek. Ziraat, Halkbank ve Vakıflar bankasının doğrudan katılım bankası kurması durumunda da bankaların kuruluş izni olduğu kabul edilecek, her üç kamu bankası da Bankalar Kanunu’nun gerektirdiği izin ve onay süreçlerinden muaf olacak.