Bir bardak su cumhuriyeti

VatandaÅŸtan 300 milyon mark toplayıp batıranlar maÄŸdur insanlarla alay ediyor: ‘‘Üzgünüz, paranızı batırdık.’’ 400 milyon doları batıran Jet Fadıl, utanmadan milletvekili seçiliyor.Batık banka patronlarının bıraktığı 23 milyar dolarlık faturayı yüklenen Türkiye, ‘‘Bir bardak su cumhuriyeti’’ görüntüsünü iyice netleÅŸtirdi. Bu görüntüyü netleÅŸtiren de, yeÅŸil sermayeli Endüstri Holding'in batışının, ‘‘250 milyon markın üstüne bir bardak soÄŸuk su için’’ mesajıyla duyurulması oldu. Batırdığı paralar yüzünden cezaevinde bir tek Jet Fadıl kaldı.MERKEZÄ° Konya'da olan Endüstri Holding'in 11 bin 800 kiÅŸiden topladığı 300 milyon marklık sermayesini tüketerek batması, dikkatleri yeniden Türkiye'de benzer ÅŸekilde kurulan holdinglere ve Türk bankacılık kesimindeki yeniden yapılanma sırasında batan bankaların oluÅŸturduÄŸu zararlara çevirdi.Endüstri Holding, önceki gün Genel Koordinatörü Ramazan Arıkan'ın açıklamasıyla battığını duyurdu. Arıkan'ın, kamuoyunda hayretler uyandıran ‘‘Ortaklarımız paraların üzerine bir bardak su içsin’’ açıklamasıyla, ortaya çıkan iflas, geçmiÅŸ yıllarda Türkiye gündeminin en önemli maddelerinden birini oluÅŸturan ve Endüstri Holding gibi kurulup, faaliyete geçen holdingleri yeniden ‘su yüzüne’ çıkardı.Türkiye, bugüne kadar sadece kapkaççı holdinglerin zararlarının üzerine deÄŸil, en önemli sermayesi ‘‘güven’’ olan bankacılık sistemindeki vurgunların da üzerine hep ‘‘soÄŸuk su’’ içmek zorunda kaldı. Topladıkları paraları, patronlarının ÅŸirketlerine akıtan bankalara el konulması ile Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu'nda (TMSF) yaklaşık 11 milyar dolarlık ‘görev zararı’ oluÅŸtu. Batık bankaların borç yükü ise 23 milyar dolara vurdu.SPK 6 YILDIR KOVALIYORSermaye Piyasası Kurulu'nun (SPK), Sermaye Piyasası Kanunu'na aykırı olarak, yurtiçinde ve dışında kár payı kuponu, hisse senedi gibi menkul deÄŸerleri satarak sermaye saÄŸlayan Endüstri Holding benzeri holdinglerle yoÄŸun mücadelesi 1996 yılından itibaren yoÄŸun ÅŸekilde sürüyor.Aralarında Endüstri Holding'in de bulunduÄŸu, büyük kısmı Konya'da kurulmuÅŸ olan ve merkezi faaliyetini halen aynı kentte sürdüren holdinglerin, en fazla tanınanları Yozgat'taki YimpaÅŸ ve Konya'daki Kombassan olmuÅŸtu.22 KURUMSPK, 1996'dan sonra yoÄŸunlaÅŸtırdığı ve büyük kısmı için, SP Kanunu'nun 47'inci maddesine aykırı davranmak nedeniyle suç duyurusunda bulunduÄŸu 17'si holding olmak üzere 22 ÅŸirket var. ‘İzinsiz halka arz ile kaynak toplamak’ olarak özetlenecek 47'nci maddeye ilave olarak, söz konusu 22 kuruluÅŸun bazıları Türk Ticaret Kanunu (TTK) ve Türk Ceza Kanunu (TCK) gibi kanunlardaki çeÅŸitli maddelerden de suçlandı.JET FADIL ÖRNEĞİHakkındaki suçlamalar ve mahkumiyet kararı nedeniyle yurtdışına kaçan, 3 Kasım seçimlerinde Siirt'ten bağımsız milletvekili seçilmesiyle Türkiye gündemini alt üst eden Fadıl Akgündüz'ün (Jet Fadıl) ÅŸirketi Jet-Pa da SPK tarafından yakın takibe alınmış, sonuçta 28 Mart 2002'de mahkumiyet kararının çıktığı dava, 23 Kasım 1999'da Ä°stanbul Bakırköy Adliyesi'nde açılmıştı. Jet Fadıl, bir yandan iÅŸlerini geniÅŸletmek üzere özellikle yurtdışında yaÅŸayan Türk işçilerinden benzer yöntemlerle para toplarken, diÄŸer taraftan taksitle konut ve otomobil kampanyaları düzenleyerek yurtiçinde yüksek meblaÄŸlar toplamıştı. O da 300 milyon doları buharlaÅŸtırmıştı.Borçtan böyle kaçıyorlar3 Kasım seçimlerinden önce AKP lideri Recep Tayyip ErdoÄŸan ile Bozöyük'te, batık Toprakbank'ın eski sahibi Halis Toprak'ın düzenlediÄŸi bir toplantıya katılan Çukurova Grubu'nun patronu Mehmet Emin Karamehmet ve Kentbank'ın eski sahibi Mustafa Süzer, kamuoyunda ilk ciddi, ‘‘Ödemeden kurtulmak istiyorlar’’ endiÅŸesini oluÅŸturmuÅŸtu.Bu yöndeki en son geliÅŸme Mehmet Emin Karamehmet'in, Pamukbank nedeniyle TMSF'ye olan 5.2 milyar dolar borcunu, elindeki ÅŸirketlerin çoÄŸunun deÄŸerini kendisine göre tespit ederek, TMSF'ye devretmek istediÄŸi ödeme planıyla ortaya çıktı.Karamehmet, bazı ÅŸirketlerini TMSF'ye devrettikten sonra geriye kalacak olan borcundan yüzde 13 indirim isteyerek, Pamukbank'ın batışından kaynaklanan 5.2 milyar dolarlık borcun yaklaşık 200 milyon dolarını, her hangi bir neden göstermeksizin Türk halkı tarafından karşılanmasını talep ederek, bir bakıma ‘su için’ önerisinde bulundu.TMSF'ye 600 milyon dolar, diÄŸer bankalar ve vergilerle birlikte toplam 1.1 milyar dolar borcu olan batık Etibank'ın eski sahibi Dinç Bilgin ise, Sabah Grubu'nu Turgay Ciner'e kiralayarak, ‘‘mal kaçırma’’ taktiÄŸini benimsedi. Ãœstelik bu durumu borsa bülteninde de hiç çekinmeden halka duyurdu. Bu durum da aynı ÅŸekilde ‘‘Benim borcumun üstüne bir bardak su için’’ tavrına dönüştü.Hem Romanya’daki, hem de Türkiye’deki bankalarını batıran Bayındır Holding’in patronu Kamuran Çörtük de, yanında 8.5 milyon dolar taze para da alacak ÅŸekilde 400 milyon dolarlık bir ‘kurtulma planı’nı hayata geçirmek üzere hazırlıklarını tamamladı.Danışman 300 demiÅŸ, A-Tel'i 538 milyon dolar göstermiÅŸlerÇUKUROVA Holding'in ve batık Pamukbank'ın patronu Mehmet Emin Karamehmet'in, kendi bankası Yapı ve Kredi'ye Ä°stanbul Yaklaşımı çerçevesinde yarısını devrettiÄŸi A-Tel'i, danışman ÅŸirketin raporlarına uymayarak yüksek gösterdiÄŸi belirlendi. A-Tel'in deÄŸerini belirlemek üzere görevlendirilen danışman ÅŸirketlerden biri, ‘‘en iyimser haliyle’’ diyerek bu ÅŸirketin tamamına 300 milyon dolar deÄŸer biçti. Danışman ÅŸirket raporunda, 300 milyon dolarlık deÄŸeri de ‘‘Muhabbet Kart’’ abonelerinin tamanının Turkcell üzerinde deÄŸil, A-Tel üzerinde göstermek kaydıyla belirlediÄŸini vurguladı. Danışman ÅŸirket üstelik bu doÄŸrultuda 10 yıllık bir sözleÅŸme yapılması gerektiÄŸi uyarısını da yaptı. Bu durum, Turkcell'in abone sayısının, dolayısıyla gelirlerinin önemli ölçüde düşmesi anlamına geliyordu. Hem Turkcell'in abone sayısını düşük göstermeye yanaÅŸmayan, hem de ‘‘Muhabbet Kart’’ abonelerinin tamamını A-Tel'de göstermeyi yeÄŸleyen Karamehmet, sonuçta A-Tel'in kendisine ait yüzde 50'lik hissesini 269 milyon dolara Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu'nun (BDDK) gözü önünde vermeyi baÅŸardı. Oysa danışman ÅŸirketin biçtiÄŸi iyimser deÄŸerle bu rakamın 150 milyon dolara inmesi gerekiyordu.TOFAÅž'TAN PAHALIA-Tel'in, Yapı Kredi Bankası tarafından kabul edilen 538 milyon dolarlık deÄŸeri, Ä°MKB’de iÅŸlem gören ÅŸirketlerin büyük kısmının piyasa deÄŸerlerini aşıyor. A-Tel, TofaÅŸ Otomobil Fabrikası ve Vestel'in, 2002 kapanış fiyatlarına göre tespit edilen piyasa deÄŸerlerine göre ‘‘1 TofaÅŸ ve 0.6 Vestel’’ ya da yaklaşık ‘‘1.5 Tofaş’’ veya ‘‘1.8 Vestel’’ deÄŸerine eÅŸit.Bankaları soydular 11 milyar doların üzerine de su içtikBANKACILIK Düzenleme ve Denetleme Kurumu'nun (BDDK) kararı ile Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu'na (TMSF) devredilen toplam 20 bankanın, TMSF'nin en son açıkladığı Eylül ayı bilançosuna göre Türkiye'ye maliyeti, ÅŸu anda yaklaşık 11 milyar doları buldu.TMSF'nin Eylül ayı verilerine göre bu 20 bankanın açıklarının kapatılabilmesi için TMSF'nin girmek zorunda kaldığı toplam borçlanma da yaklaşık 23 milyar dolar liraya ulaÅŸtı.SPK'nın takibindeki 17 holdingÄ°ttifak Holding KonyaJetpa Ä°stanbul Noya Holding KonyaKaldere Holding KonyaBüyük Avrasya Holding KonyaKübra Holding KonyaOrganize Holding KonyaAksaray Holding AksaraySayha Holding KonyaKombassan Holding KonyaEndüstri Holding Konya (Ä°flas etti)Anser Holding KonyaTuÄŸra Holding KonyaBüyük Selçuklu Holding KayseriYimpaÅŸ YozgatDoÄŸu Halk Holding ErzincanKamer Holding KonyaÂ