Bir bardak su cumhuriyeti
Güncelleme Tarihi:
Oluşturulma Tarihi: Ocak 04, 2003 01:52
Vatandaştan 300 milyon mark toplayıp batıranlar mağdur insanlarla alay ediyor: ‘‘Üzgünüz, paranızı batırdık.’’ 400 milyon doları batıran Jet Fadıl, utanmadan milletvekili seçiliyor.
Batık banka patronlarının bıraktığı 23 milyar dolarlık faturayı yüklenen Türkiye, ‘‘Bir bardak su cumhuriyeti’’ görüntüsünü iyice netleştirdi. Bu görüntüyü netleştiren de, yeşil sermayeli Endüstri Holding'in batışının, ‘‘250 milyon markın üstüne bir bardak soğuk su için’’ mesajıyla duyurulması oldu. Batırdığı paralar yüzünden cezaevinde bir tek Jet Fadıl kaldı.
MERKEZİ Konya'da olan Endüstri Holding'in 11 bin 800 kişiden topladığı 300 milyon marklık sermayesini tüketerek batması, dikkatleri yeniden Türkiye'de benzer şekilde kurulan holdinglere ve Türk bankacılık kesimindeki yeniden yapılanma sırasında batan bankaların oluşturduğu zararlara çevirdi.
Endüstri Holding, önceki gün Genel Koordinatörü Ramazan Arıkan'ın açıklamasıyla battığını duyurdu. Arıkan'ın, kamuoyunda hayretler uyandıran ‘‘Ortaklarımız paraların üzerine bir bardak su içsin’’ açıklamasıyla, ortaya çıkan iflas, geçmiş yıllarda Türkiye gündeminin en önemli maddelerinden birini oluşturan ve Endüstri Holding gibi kurulup, faaliyete geçen holdingleri yeniden ‘su yüzüne’ çıkardı.
Türkiye, bugüne kadar sadece kapkaççı holdinglerin zararlarının üzerine değil, en önemli sermayesi ‘‘güven’’ olan bankacılık sistemindeki vurgunların da üzerine hep ‘‘soğuk su’’ içmek zorunda kaldı.
Topladıkları paraları, patronlarının şirketlerine akıtan bankalara el konulması ile Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu'nda (TMSF) yaklaşık 11 milyar dolarlık ‘görev zararı’ oluştu. Batık bankaların borç yükü ise 23 milyar dolara vurdu.
SPK 6 YILDIR KOVALIYOR
Sermaye Piyasası Kurulu'nun (SPK), Sermaye Piyasası Kanunu'na aykırı olarak, yurtiçinde ve dışında kár payı kuponu, hisse senedi gibi menkul değerleri satarak sermaye sağlayan Endüstri Holding benzeri holdinglerle yoğun mücadelesi 1996 yılından itibaren yoğun şekilde sürüyor.
Aralarında Endüstri Holding'in de bulunduğu, büyük kısmı Konya'da kurulmuş olan ve merkezi faaliyetini halen aynı kentte sürdüren holdinglerin, en fazla tanınanları Yozgat'taki Yimpaş ve Konya'daki Kombassan olmuştu.
22 KURUM
SPK, 1996'dan sonra yoğunlaştırdığı ve büyük kısmı için, SP Kanunu'nun 47'inci maddesine aykırı davranmak nedeniyle suç duyurusunda bulunduğu 17'si holding olmak üzere 22 şirket var. ‘İzinsiz halka arz ile kaynak toplamak’ olarak özetlenecek 47'nci maddeye ilave olarak, söz konusu 22 kuruluşun bazıları Türk Ticaret Kanunu (TTK) ve Türk Ceza Kanunu (TCK) gibi kanunlardaki çeşitli maddelerden de suçlandı.
JET FADIL ÖRNEĞİ
Hakkındaki suçlamalar ve mahkumiyet kararı nedeniyle yurtdışına kaçan, 3 Kasım seçimlerinde Siirt'ten bağımsız milletvekili seçilmesiyle Türkiye gündemini alt üst eden Fadıl Akgündüz'ün (Jet Fadıl) şirketi Jet-Pa da SPK tarafından yakın takibe alınmış, sonuçta 28 Mart 2002'de mahkumiyet kararının çıktığı dava, 23 Kasım 1999'da İstanbul Bakırköy Adliyesi'nde açılmıştı. Jet Fadıl, bir yandan işlerini genişletmek üzere özellikle yurtdışında yaşayan Türk işçilerinden benzer yöntemlerle para toplarken, diğer taraftan taksitle konut ve otomobil kampanyaları düzenleyerek yurtiçinde yüksek meblağlar toplamıştı. O da 300 milyon doları buharlaştırmıştı.
Borçtan böyle kaçıyorlar
3 Kasım seçimlerinden önce AKP lideri Recep Tayyip Erdoğan ile Bozöyük'te, batık Toprakbank'ın eski sahibi Halis Toprak'ın düzenlediği bir toplantıya katılan Çukurova Grubu'nun patronu Mehmet Emin Karamehmet ve Kentbank'ın eski sahibi Mustafa Süzer, kamuoyunda ilk ciddi, ‘‘Ödemeden kurtulmak istiyorlar’’ endişesini oluşturmuştu.
Bu yöndeki en son gelişme Mehmet Emin Karamehmet'in, Pamukbank nedeniyle TMSF'ye olan 5.2 milyar dolar borcunu, elindeki şirketlerin çoğunun değerini kendisine göre tespit ederek, TMSF'ye devretmek istediği ödeme planıyla ortaya çıktı.
Karamehmet, bazı şirketlerini TMSF'ye devrettikten sonra geriye kalacak olan borcundan yüzde 13 indirim isteyerek, Pamukbank'ın batışından kaynaklanan 5.2 milyar dolarlık borcun yaklaşık 200 milyon dolarını, her hangi bir neden göstermeksizin Türk halkı tarafından karşılanmasını talep ederek, bir bakıma ‘su için’ önerisinde bulundu.
TMSF'ye 600 milyon dolar, diğer bankalar ve vergilerle birlikte toplam 1.1 milyar dolar borcu olan batık Etibank'ın eski sahibi Dinç Bilgin ise, Sabah Grubu'nu Turgay Ciner'e kiralayarak, ‘‘mal kaçırma’’ taktiğini benimsedi. Üstelik bu durumu borsa bülteninde de hiç çekinmeden halka duyurdu. Bu durum da aynı şekilde ‘‘Benim borcumun üstüne bir bardak su için’’ tavrına dönüştü.
Hem Romanya’daki, hem de Türkiye’deki bankalarını batıran Bayındır Holding’in patronu Kamuran Çörtük de, yanında 8.5 milyon dolar taze para da alacak şekilde 400 milyon dolarlık bir ‘kurtulma planı’nı hayata geçirmek üzere hazırlıklarını tamamladı.
Danışman 300 demiş, A-Tel'i 538 milyon dolar göstermişler
ÇUKUROVA Holding'in ve batık Pamukbank'ın patronu Mehmet Emin Karamehmet'in, kendi bankası Yapı ve Kredi'ye İstanbul Yaklaşımı çerçevesinde yarısını devrettiği A-Tel'i, danışman şirketin raporlarına uymayarak yüksek gösterdiği belirlendi. A-Tel'in değerini belirlemek üzere görevlendirilen danışman şirketlerden biri, ‘‘en iyimser haliyle’’ diyerek bu şirketin tamamına 300 milyon dolar değer biçti. Danışman şirket raporunda, 300 milyon dolarlık değeri de ‘‘Muhabbet Kart’’ abonelerinin tamanının Turkcell üzerinde değil, A-Tel üzerinde göstermek kaydıyla belirlediğini vurguladı. Danışman şirket üstelik bu doğrultuda 10 yıllık bir sözleşme yapılması gerektiği uyarısını da yaptı. Bu durum, Turkcell'in abone sayısının, dolayısıyla gelirlerinin önemli ölçüde düşmesi anlamına geliyordu.
Hem Turkcell'in abone sayısını düşük göstermeye yanaşmayan, hem de ‘‘Muhabbet Kart’’ abonelerinin tamamını A-Tel'de göstermeyi yeğleyen Karamehmet, sonuçta A-Tel'in kendisine ait yüzde 50'lik hissesini 269 milyon dolara Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu'nun (BDDK) gözü önünde vermeyi başardı. Oysa danışman şirketin biçtiği iyimser değerle bu rakamın 150 milyon dolara inmesi gerekiyordu.
TOFAŞ'TAN PAHALI
A-Tel'in, Yapı Kredi Bankası tarafından kabul edilen 538 milyon dolarlık değeri, İMKB’de işlem gören şirketlerin büyük kısmının piyasa değerlerini aşıyor. A-Tel, Tofaş Otomobil Fabrikası ve Vestel'in, 2002 kapanış fiyatlarına göre tespit edilen piyasa değerlerine göre ‘‘1 Tofaş ve 0.6 Vestel’’ ya da yaklaşık ‘‘1.5 Tofaş’’ veya ‘‘1.8 Vestel’’ değerine eşit.
Bankaları soydular 11 milyar doların üzerine de su içtik
BANKACILIK Düzenleme ve Denetleme Kurumu'nun (BDDK) kararı ile Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu'na (TMSF) devredilen toplam 20 bankanın, TMSF'nin en son açıkladığı Eylül ayı bilançosuna göre Türkiye'ye maliyeti, şu anda yaklaşık 11 milyar doları buldu.
TMSF'nin Eylül ayı verilerine göre bu 20 bankanın açıklarının kapatılabilmesi için TMSF'nin girmek zorunda kaldığı toplam borçlanma da yaklaşık 23 milyar dolar liraya ulaştı.
SPK'nın takibindeki 17 holding
İttifak Holding Konya
Jetpa İstanbul
Noya Holding Konya
Kaldere Holding Konya
Büyük Avrasya Holding Konya
Kübra Holding Konya
Organize Holding Konya
Aksaray Holding Aksaray
Sayha Holding Konya
Kombassan Holding Konya
Endüstri Holding Konya (İflas etti)
Anser Holding Konya
Tuğra Holding Konya
Büyük Selçuklu Holding Kayseri
Yimpaş Yozgat
Doğu Halk Holding Erzincan
Kamer Holding Konya
MERKEZİ Konya'da olan Endüstri Holding'in 11 bin 800 kişiden topladığı 300 milyon marklık sermayesini tüketerek batması, dikkatleri yeniden Türkiye'de benzer şekilde kurulan holdinglere ve Türk bankacılık kesimindeki yeniden yapılanma sırasında batan bankaların oluşturduğu zararlara çevirdi.
Endüstri Holding, önceki gün Genel Koordinatörü Ramazan Arıkan'ın açıklamasıyla battığını duyurdu. Arıkan'ın, kamuoyunda hayretler uyandıran ‘‘Ortaklarımız paraların üzerine bir bardak su içsin’’ açıklamasıyla, ortaya çıkan iflas, geçmiş yıllarda Türkiye gündeminin en önemli maddelerinden birini oluşturan ve Endüstri Holding gibi kurulup, faaliyete geçen holdingleri yeniden ‘su yüzüne’ çıkardı.
Türkiye, bugüne kadar sadece kapkaççı holdinglerin zararlarının üzerine değil, en önemli sermayesi ‘‘güven’’ olan bankacılık sistemindeki vurgunların da üzerine hep ‘‘soğuk su’’ içmek zorunda kaldı.
Topladıkları paraları, patronlarının şirketlerine akıtan bankalara el konulması ile Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu'nda (TMSF) yaklaşık 11 milyar dolarlık ‘görev zararı’ oluştu. Batık bankaların borç yükü ise 23 milyar dolara vurdu.
SPK 6 YILDIR KOVALIYOR
Sermaye Piyasası Kurulu'nun (SPK), Sermaye Piyasası Kanunu'na aykırı olarak, yurtiçinde ve dışında kár payı kuponu, hisse senedi gibi menkul değerleri satarak sermaye sağlayan Endüstri Holding benzeri holdinglerle yoğun mücadelesi 1996 yılından itibaren yoğun şekilde sürüyor.
Aralarında Endüstri Holding'in de bulunduğu, büyük kısmı Konya'da kurulmuş olan ve merkezi faaliyetini halen aynı kentte sürdüren holdinglerin, en fazla tanınanları Yozgat'taki Yimpaş ve Konya'daki Kombassan olmuştu.
22 KURUM
SPK, 1996'dan sonra yoğunlaştırdığı ve büyük kısmı için, SP Kanunu'nun 47'inci maddesine aykırı davranmak nedeniyle suç duyurusunda bulunduğu 17'si holding olmak üzere 22 şirket var. ‘İzinsiz halka arz ile kaynak toplamak’ olarak özetlenecek 47'nci maddeye ilave olarak, söz konusu 22 kuruluşun bazıları Türk Ticaret Kanunu (TTK) ve Türk Ceza Kanunu (TCK) gibi kanunlardaki çeşitli maddelerden de suçlandı.
JET FADIL ÖRNEĞİ
Hakkındaki suçlamalar ve mahkumiyet kararı nedeniyle yurtdışına kaçan, 3 Kasım seçimlerinde Siirt'ten bağımsız milletvekili seçilmesiyle Türkiye gündemini alt üst eden Fadıl Akgündüz'ün (Jet Fadıl) şirketi Jet-Pa da SPK tarafından yakın takibe alınmış, sonuçta 28 Mart 2002'de mahkumiyet kararının çıktığı dava, 23 Kasım 1999'da İstanbul Bakırköy Adliyesi'nde açılmıştı. Jet Fadıl, bir yandan işlerini genişletmek üzere özellikle yurtdışında yaşayan Türk işçilerinden benzer yöntemlerle para toplarken, diğer taraftan taksitle konut ve otomobil kampanyaları düzenleyerek yurtiçinde yüksek meblağlar toplamıştı. O da 300 milyon doları buharlaştırmıştı.
Borçtan böyle kaçıyorlar
3 Kasım seçimlerinden önce AKP lideri Recep Tayyip Erdoğan ile Bozöyük'te, batık Toprakbank'ın eski sahibi Halis Toprak'ın düzenlediği bir toplantıya katılan Çukurova Grubu'nun patronu Mehmet Emin Karamehmet ve Kentbank'ın eski sahibi Mustafa Süzer, kamuoyunda ilk ciddi, ‘‘Ödemeden kurtulmak istiyorlar’’ endişesini oluşturmuştu.
Bu yöndeki en son gelişme Mehmet Emin Karamehmet'in, Pamukbank nedeniyle TMSF'ye olan 5.2 milyar dolar borcunu, elindeki şirketlerin çoğunun değerini kendisine göre tespit ederek, TMSF'ye devretmek istediği ödeme planıyla ortaya çıktı.
Karamehmet, bazı şirketlerini TMSF'ye devrettikten sonra geriye kalacak olan borcundan yüzde 13 indirim isteyerek, Pamukbank'ın batışından kaynaklanan 5.2 milyar dolarlık borcun yaklaşık 200 milyon dolarını, her hangi bir neden göstermeksizin Türk halkı tarafından karşılanmasını talep ederek, bir bakıma ‘su için’ önerisinde bulundu.
TMSF'ye 600 milyon dolar, diğer bankalar ve vergilerle birlikte toplam 1.1 milyar dolar borcu olan batık Etibank'ın eski sahibi Dinç Bilgin ise, Sabah Grubu'nu Turgay Ciner'e kiralayarak, ‘‘mal kaçırma’’ taktiğini benimsedi. Üstelik bu durumu borsa bülteninde de hiç çekinmeden halka duyurdu. Bu durum da aynı şekilde ‘‘Benim borcumun üstüne bir bardak su için’’ tavrına dönüştü.
Hem Romanya’daki, hem de Türkiye’deki bankalarını batıran Bayındır Holding’in patronu Kamuran Çörtük de, yanında 8.5 milyon dolar taze para da alacak şekilde 400 milyon dolarlık bir ‘kurtulma planı’nı hayata geçirmek üzere hazırlıklarını tamamladı.
Danışman 300 demiş, A-Tel'i 538 milyon dolar göstermişler
ÇUKUROVA Holding'in ve batık Pamukbank'ın patronu Mehmet Emin Karamehmet'in, kendi bankası Yapı ve Kredi'ye İstanbul Yaklaşımı çerçevesinde yarısını devrettiği A-Tel'i, danışman şirketin raporlarına uymayarak yüksek gösterdiği belirlendi. A-Tel'in değerini belirlemek üzere görevlendirilen danışman şirketlerden biri, ‘‘en iyimser haliyle’’ diyerek bu şirketin tamamına 300 milyon dolar değer biçti. Danışman şirket raporunda, 300 milyon dolarlık değeri de ‘‘Muhabbet Kart’’ abonelerinin tamanının Turkcell üzerinde değil, A-Tel üzerinde göstermek kaydıyla belirlediğini vurguladı. Danışman şirket üstelik bu doğrultuda 10 yıllık bir sözleşme yapılması gerektiği uyarısını da yaptı. Bu durum, Turkcell'in abone sayısının, dolayısıyla gelirlerinin önemli ölçüde düşmesi anlamına geliyordu.
Hem Turkcell'in abone sayısını düşük göstermeye yanaşmayan, hem de ‘‘Muhabbet Kart’’ abonelerinin tamamını A-Tel'de göstermeyi yeğleyen Karamehmet, sonuçta A-Tel'in kendisine ait yüzde 50'lik hissesini 269 milyon dolara Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu'nun (BDDK) gözü önünde vermeyi başardı. Oysa danışman şirketin biçtiği iyimser değerle bu rakamın 150 milyon dolara inmesi gerekiyordu.
TOFAŞ'TAN PAHALI
A-Tel'in, Yapı Kredi Bankası tarafından kabul edilen 538 milyon dolarlık değeri, İMKB’de işlem gören şirketlerin büyük kısmının piyasa değerlerini aşıyor. A-Tel, Tofaş Otomobil Fabrikası ve Vestel'in, 2002 kapanış fiyatlarına göre tespit edilen piyasa değerlerine göre ‘‘1 Tofaş ve 0.6 Vestel’’ ya da yaklaşık ‘‘1.5 Tofaş’’ veya ‘‘1.8 Vestel’’ değerine eşit.
Bankaları soydular 11 milyar doların üzerine de su içtik
BANKACILIK Düzenleme ve Denetleme Kurumu'nun (BDDK) kararı ile Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu'na (TMSF) devredilen toplam 20 bankanın, TMSF'nin en son açıkladığı Eylül ayı bilançosuna göre Türkiye'ye maliyeti, şu anda yaklaşık 11 milyar doları buldu.
TMSF'nin Eylül ayı verilerine göre bu 20 bankanın açıklarının kapatılabilmesi için TMSF'nin girmek zorunda kaldığı toplam borçlanma da yaklaşık 23 milyar dolar liraya ulaştı.
SPK'nın takibindeki 17 holding
İttifak Holding Konya
Jetpa İstanbul
Noya Holding Konya
Kaldere Holding Konya
Büyük Avrasya Holding Konya
Kübra Holding Konya
Organize Holding Konya
Aksaray Holding Aksaray
Sayha Holding Konya
Kombassan Holding Konya
Endüstri Holding Konya (İflas etti)
Anser Holding Konya
Tuğra Holding Konya
Büyük Selçuklu Holding Kayseri
Yimpaş Yozgat
Doğu Halk Holding Erzincan
Kamer Holding Konya