Binlerce aday sandıkta yarıştı seçime 1.1 milyar lira harcandı

TÜRKİYE’de ekononmik krize rağmen 3 aylık ’yerel seçimler süreci’nde yaklaşık 1.1 milyar TL’lik harcama yapıldığı hesaplandı. Partiler, belediye başkan adayları, il genel ve belediye meclisi üyeleri ile muhtarları seçmek için 48 milyon 6 bin 650 seçmeni iknaya dönük seçim harcamalarının 195.3 milyon lirasını TBMM’de grubu bulunan AKP, CHP ve MHP’ye Hazine yardımı olarak ödenen para oluşturdu. Ankara Ticaret Odası’nın (ATO) 2004 seçimlerinde seçmen başına 23 lira harcama yapıldığını öngören raporu baz alındığında seçim harcamaları rakamı hızla yükseliyor. Ancak dünkü seçimin ekonomik kriz ortamında yapıldığı ve harcamaların yüzde 10 kadar kısıldığı tahmin ediliyor.

Seçmen başına 20 TL

Bu durumda seçmen başına 20 liraya yakın harcama yapıldığı düşünülürse 48 milyon seçmen için yaklaşık 960 milyon lira civarında harcama rakamı çıkıyor. Partilere aktarılan Hazine yardımıyla birlikte 29 Mart 2009 seçimlerinde 1.1 milyar liralık harcama yapıldığı hesaplanıyor.

Partilere Hazine yardımı

AKP, CHP ve MHP ’nin 2009 Merkezi Yönetim Bütçesinden 195 milyon 336 bin TL ’lik Hazine yardımı aldı. Anayasa Mahkemesi ’nin kararı gereği AKP ’nin 22.8 milyon TL ’lik Hazine yardımı bu yıl bütçeden alacağı 111.3 milyon TL ’den kesildi. Devlet yardımına hak kazanan 3 partiye, 2009’un yerel seçim yılı olması nedeniyle önceden belirlenen miktarın 2 katı tutarında Hazine yardımı yapıldı. AKP 111 milyon 331 bin TL, CHP 49 milyon 898 bin TL ve MHP de 34 milyon 106 bin TL aldı.

Harcama konuları

Yerel seçimlerde adaylar, krize rağmen iyi harcama yaptı. Çok iyi bir tanıtımın toplam bütçesi ortalama 20-40 bin lira arasında oldu. Adayların seçim bütçeleri genellikle şu konularda harcandı: "Adaya özel seçim şarkısı, afişler ve propaganda için tanıtım filmi, ses donanımlı otobüsler, yerel kanallarda konuşma ücretleri, seçim irtibat bürosu masrafları, el ilanları, bayrak, kalem ve diğer baskılı tanıtım malzemelerinin hazırlanması ve dağıtımı. Kampanya sırasında geçici istihdam için yapılan ödemeler. Gönüllü araçlar için akaryakıt giderleri. Çok sayıda yemek ödemeleri."

Piyasa nefes aldı

Seçimler küresel ekonomik krizin etkileriyle boğuşan piyasası olumlu etkiledi. Her şeyden önce hükümet seçim tarihi yaklaştıkça piyasayı canlandıracak ’ekonomik önlem paketleri’ açıkladı. Seçim aktiviteleri de çok sayıda sektöre nakit girişi sağladı. Reklamcılar, müzik yapımcıları ve icracılar, yiyecek sektörü, matbaacılar, kamuoyu araştırma şirketleri, oteller, otobüs işletmecileri, kurye şirketleri, çiçekçiler, ses tesisatçıları, telefon şirketleri, araba kiralama şirketleri, seyyar satıcılar kriz günlerinde seçimim ’mali bereketini’ hissetti.

Adaylar nereye ne kadar harcadı

Seçim şarkısı 2.5-5 bin lira.

Tanıtım filmi yapımı 10-20 bin lira.

Kaset, CD çoğaltımları 2-5 bin lira.

Ses donanımlı seçim otobüsleri kirası 10-15 bin lira.

Seçim otobüsü giydirmesi 2-3 bin lira.

Internet web sayfası 500 lira ile 3 bin lira.

Yerel TV ’lere reklam için ödemeler 5-10 bin lira.

Seçim bürosu maliyeti 1-5 bin lira.

Kağıt ve diğer baskılı ürünlerle bilboard kiralanması dahil harcamalar 20-30 bin lira.

El ilanları, afişler, bayrak, baskılı promosyon ürünleri için 2-3 bin lira.

Yeme içme, akaryakıt masrafları 4-5 bin lira.

Hangi koltuk için ortalama ne kadar harcama yapıldı

16 Büyükşehir Belediye Başkanı seçildi. Bu belediyelerin seçimler için yaptığı gizli harcamalar hariç, adayların belediye başına minimum 2-4 milyon lira harcadığı varsayılıyor.

65 il belediye başkanı seçildi. Bu grupta da harcama rakamı yüksek. Belediye başına adayların ortalama 1-1.5 milyon lira harcadığı tahmin ediliyor.

892 ilçe belediye başkanı seçildi. İlçelerde oralama ilçe başına harcama 500 bin liranın üzerinde oldu.

1974 kişi belde belediye başkanı oldu. Bu koltuklar için de belediye başına ortalama 100-300 bin lira arası harcama yapıldı.

52 bin 765 kişi muhtar oldu ve muhtarların da aday başına ortalama bin lira ile 3 bin lira arası harcama yaptığı tahmin ediliyor.