Bilim Gemisi 'ısınan Karadeniz'de' iri hamsi arıyor

Karadeniz kıyısını karış karış dolaşan gemi, su sıcaklığı nedeniyle iri hamsi bulmada zorlanan balıkçılara, uydu ve diğer verileri kullanarak hamsi sürülerinin yerini bildirecek.

ODTÜ Deniz Bilimleri Enstitüsü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Ali Cemal Gücü,  yaptığı açıklamada,enstitünün Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı adına 2 yıl önce başlattığı “Ulusal Balıkçılık Veri Toplama Programı için Karadeniz'de Hamsi Stoklarının Akustik Yöntem ile Belirlenmesi ve Sürekli İzleme Modelinin Oluşturulması Projesi” kapsamında, Karadeniz seferine çıktıklarını anımsattı.

R/V Bilim 2 araştırma gemisinin Karadeniz'i İğneada'dan Hopa'ya kadar taramaya başladığını anlatan Gücü, “Ancak beklenen yoğun, büyük göç sürülerine henüz rastlamadık” dedi.

Alışılagelmişin çok dışında başlayan av sezonunda palamut ve çinekop bereketinin ardından Karadeniz'de hamsi avlayan balıkçı teknesinin bulunmadığını belirten Gücü, ancak Bilim 2 gemisi rotası üzerindeki her bölgede oldukça bol miktarda hamsi bulunduğunu bildirdi.

Bulunan hamsilerin ortalama boyunun sadece 5,8 santimetre olarak tespit etiklerini kaydeden Gücü, şöyle devam etti:

“100 kilograma yakın hamsi incelenmesine rağmen içlerinde tek bir tane bile ergin hamsiye rastlanmadı. Yani yakalanan hamsilerin tamamının sıfır yaş grubu olarak tabir edilen bu yılın yavruları olması dikkati çekti.

Ancak geçen sene aynı dönemde sıfır yaş grubu hamsilerin ortalama boyu 7,3 santimetreye kadar kadar olduğu dikkate alındığında hamsinin bu sene normalden geç büyüdüğü anlaşılıyor. Bu da yazın büyük olasılıkla suların geç ısındığına; bu nedenle hamsinin geç ürediğine ve dolayısıyla geç soğuduğuna işaret eriyor. Sonuç olarak hamsinin yumurtalama döneminin yaz ortasına doğru sarktığı anlaşılıyor.”

Prof. Dr. Gücü, sorunun kaynağının belirlenmesi amacıyla tüm Karadeniz kıyısını temsil edecek şekilde 10 meteoroloji istasyonundan 2009-2012 arası hava sıcaklıklarının toplandığını anlattı.

Sonuçların geçen seneye göre bu yılın çok sıcak geçtiğini gösterdiğini belirten Gücü, bu yılın sıcaklıklarının 2010'la karşılaştırıldığında ise çok da bir fark görünmediğinin, hamsinin göç mevsiminde sıcaklıkların hemen hemen aynı seyrettiğinin ortaya çıktığını söyledi.

Son 34 yılın en sıcak suyu

Araştırmada sadece hava sıcaklıklarıyla yetinilmediğini ve su sıcaklıklarının da karşılaştırıldığını dile getiren Gücü, 1978'den başlayarak çeşitli yıllara ait verilerle bu yılki Karadeniz'in su sıcaklıklarını kıyasladıklarını belirtti.

Karadeniz'in bu yılki Kasım su sıcaklığını 19 derece tespit ettiklerini bildiren Gücü, “Karadeniz'deki su sıcaklığının Kasım 2012'deki gibi 19 dereceyi görmedi. Bu yıldan önce su sıcaklığı en yüksek 17 dereceye kadar çıkmış” bilgisini aktardı.

Gücü, su sıcaklığının yüksek olmasının hamsinin bu seneki uzunluğunun geçen seneye kıyasla 1,5 santimetre küçük olmasının sebebi olarak gördüklerini aktardı.

Karadeniz'de dolaşan ve belirli aralıklarda uydu aracılığıyla temel hidrografik veriler gönderen yüzey şamandıralardan alınan verilerin de değerlendirmeye alındığını ifade eden Gücü, bu veriler ışığında hamsinin optimum göç sıcaklığının, önceki yıllarda izlediği rota gibi parametrelerin kullanılarak, gelecek günlerde göç sürülerinin bulunma olasılığı en yüksek yerlerin tahmin edileceğini söyledi.

Gücü, “Araştırma gemimiz, analiz sonuçlarına göre belirlenen bu noktalara doğru yol alıyor. Hamsi sürülerinin bulunması durumunda balıkçılara derhal haber verilmesi ve sezonun gecikmesi ile maruz kaldıkları zararın en aza indirilmesini hedefliyoruz” dedi.