Biberin tahtına dolar oturdu

ENFLASYONU bir yılı aşkın süredir yükselten gıda fiyatları mayısta düşünce enflasyonu artırma görevi dolar kuruna geçti. Enflasyon yüzde 0.65 seviyelerinde olan beklentinin altında yüzde 0.56 artsa da yıllık enflasyon yüzde 8’i geçti, çekirdek enflasyonda ise iyileşme gözlenemedi. Bu yüzden başta biber, domates gibi sebzelerin fiyatlarındaki zamlar nedeniyle artan enflasyon sebzelerden kurtulsa da dolar kurunun rekorlarının etkisi altında kaldı. Geçtiğimiz aylarda gıda fiyatlarındaki baskıdan olumsuz etkilenen enflasyon mayısta gıdadaki fiyat düşüşünün öngörülenin üzerinde gerçekleşmesine bağlı olarak beklentinin altında artış gösterdi. Ama ocak ayından beri dolardaki yükselişin etkileri de bu ay daha fazla ortaya çıktı. Yıllık enflasyon yüzde 8.09’a çıkarken üretici enflasyonu (Yİ-ÜFE) Türk Lirası’ndaki değer kaybı ve gıdadaki yükselişle yüzde 1.11 arttı. Şubatta yüzde 3.10’a kadar gerileyen yıllık üretici enflasyonu ise yüzde 6.52’ye ulaştı.

Dolar kuru nedeniyle çekirdek enflasyon göstergeleri de kötüleşti. TÜİK’in gıda, içki, ve altın fiyatlarındaki değişiklikleri gözardı ederek hesapladığı çekirdek enflasyon H enflasyon aylık 1.69 artarken yıllıkta yüzde 7.91’e çıktı. Yine TÜİK’in enerji, gıda, içki tütün ve altın fiyatlarındaki değşiiklere bakmadan hesapladığı çekirdek enflasyon I enflasyonu aylık yüzde 1.96 arttı ve yıllık yüzde 7.48’e yükseldi. Her iki grupta da dolar kurunun etkisi genel enflasyondan daha yüksek artışlar yaşanmasını sağladı.

DEĞER KAYBI ETKİSİ

Ekonomistler de kurun etkisinin arttığında hemfikir. ING Bank Başekonomisti Muhammet Mercan yayımladığı notta yıllık manşet enflasyon rakamı mayısta yeniden yüzde 8 seviyelerini aşarken, TL’deki değer kaybının fiyatlar üzerinde etkisinin gözlendiğini vurguladı.
Mercan “Nitekim gerek çekirdek enflasyon rakamları gerekse gıda hariç yıllık enflasyonda son iki ayda yüzde 5.5’ten yüzde 6.6’ya olan sıçrama bu değerlendirmeyi teyit ediyor” dedi. Garanti Yatırım Başekonomisti Gizem Öztok Altınsaç da veri sonrası yayınladığı notta, gıdada bekledikleri yavaşlamanın başlamış göründüğünü söyleyerek, “Enflasyon gıdadaki düşüş kaynaklı kısmen düşük gerçekleşti. Gıda dışı çekirdek enflasyonun yükseliyor olmasının da sebebi bu. Ek olarak çekirdeğin yükselmesinin temel sebebi de kur geçişkenliği” dedi.

OTOMOTİVDE KUR ZAMMI

İNDİRİM şampiyonları listesinde ilk sıraları yüzde 35-60 fiyat düşüşleriyle biber, taze fasulye, salatalık gibi sebzeler alırken gıda grubunda enflasyon yüzde 2.68 geriledi. Bu sayede aylık enflasyon 0.56 puan daha düşük geldi. Yeni sezonun iki aydır etkili olduğu giyim grubu ise nisanda olduğu gibi mayısta da enflasyonu 0.64 puan arttırdı. Bu gruhta yüzde 10.06 artan fiyatlar aylık enflasyonu 0.64 puan yükseltti. Otomotivde kur zammının etkisiyle ulaştırma grubunda enflasyon arttı. Ve zamlar aylık enflasyonu 0.23 puan yükseltmeyi başardı.