‘Bi büyük’ çelişki
Güncelleme Tarihi:
DÜNYADA ‘Türklerin milli içkisi’ olarak anılan rakı üretimi iç piyasada 13 yılda neredeyse yüzde 50 geriledi. 80 milyon litreden 46 milyon litreye düştü. Buna karşılık son 10 yılda ihracat yüzde 50 artarak 5.5 milyon litreye ulaştı. Tüketimin azalmasında en büyük etken yüksek vergiler olarak gösteriliyor.
TÜRKLERİN milli içkisi olarak anılan rakı, dünyada anasonlu içkiler arasında hem üretim hem de ciro bazında lider konumda. Anasonlu içkiler denince rakının yanında akla gelenler Yunan ‘uzo’su ve Fransız ‘pastis’i. 1999’da zirveye ulaşan rakı üretimi 78.9 milyon litreyi aştı. 2002’de 60 milyon litre olan rakı üretimi, sonraki yıllarda dramatik bir biçimde gerileyerek 40 milyonları gördü. 2000’de 2.6 milyon litre olan rakı ihracatı 2012’de 6 milyon litreyi zorluyor. Rakı ihracatı 30 milyon dolar civarında. İç piyasada rakı tüketimi hızla azalırken, ihracatın büyümesi dikkate değer.
FİYATI 25 KAT ARTTI
Rakı üretiminin azalmasında en önemli etken yükselen vergiler nedeniyle fiyatının artması. Son 14 yılda fiyat 25 kat arttı. 1998’de 2.34 TL olan rakı fiyatı 2011’de 47.1 TL’ye kadar yükseldi ve 2012’de 51.5 TL’yi gördü. Bir diğer neden ise vergisi düşen viskinin ve gençlerin tercih ettiği votkanın pazarda paylarını artırması.
EN YÜKSEK FİYAT
Impact Databank 2011 raporuna göre, ciro bazında dünyanın en değerli 14’üncü alkollü içki türü olan ve anasonlu içkiler kategorisinde lider konumdaki rakının en pahalı satıldığı ikinci ülke ana vatanı Türkiye. Alım gücü dikkate alındığında Türkiye rakının en pahalı olduğu ülke. Türkiye’de 70 cl’lik rakının fiyatı 22 euro (51.5 TL) iken, en pahalı olduğu ülke 23.5 euro ile İngiltere. En ucuz olduğu ülke ise 8.1 euro ile Irak.
2.2 milyar liralık servet
· Türkiye’de rakı pazarının büyüklüğü 2.2 milyar lira.
· Alkolle anasonun karıştırılıp, imbikte damıtılmasıyla başlayan rakı kültürünün 500 yıllık geçmişi olduğuna inanılıyor.
· Türkiye’de 2011 yılında 46.2 milyon litre, yani 80 milyon şişe rakı tüketildi.
· TEKEL’in özelleştirilmesinin ardından çok sayıda şirket rakı üretimine soyunsa da çok azı ayakta kalabildi. Sektörde şu anda 4 rakı üreticisi bulunuyor.
· Ve piyasadaki rakı çeşitliliği 31’e ulaştı.
Tekilanın başarısını rakı da yakalayabilir
GELENEKSEL Alkollü İçki Üreticileri Derneği (GİSDER) Başkanı ve Efe Rakı CEO’su Egemen Demirtaş, Türkiye toplam alkol tüketiminin, diğer hızlı tüketim ürün kategorilerine göre çok daha yavaş büyüdüğünü söyledi. Demirtaş şu tespitleri aktardı: “AB ve pek çok dünya ülkesine göre kişi başı alkol tüketimi çok daha az. Rakının payı ise sürekli olarak azalıyor. Yerel markaların yerini global markaların alması eğilimi dünyada da gözlemleniyor. Gerekli yatırımlar yapılsa, bir zamanların yerel içkisi tekila gibi global bir başarı rakı için de mümkün. Fakat, yerel pazarında güçlü olmayan bir rakı ne bu yatırımları yapabilir ne de dünyada var olabilir.”