BES'te kesintilere yeni düzenleme

Bireysel Emeklilik Sistemi (BES) kapsamında yapılan sözleşmelerin ilk 5 yılında "giriş aidatı" ve "yönetim gider kesintisi" adı altında yapılan toplam kesinti tutarı, her yıl için aylık brüt asgari ücretin yüzde 8,5'ine karşılık gelen maktu tutarı aşamayacak. 6. yıl ve sonrası için ise bu kapsamda kesinti yapılamayacak.

Hazine Müsteşarlığının, Bireysel Emeklilik Sistemi Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliği, Resmi Gazete'de yayımlandı. Söz konusu düzenleme, 1 Haziran 2016'tan itibaren yürürlüğe girecek.

Buna göre, bireysel emeklilik hesabına ödenen katkı paylarının yanı sıra katılımcının birikimi üzerinden de yönetim gider kesintisi alınabilecek. Ödemeye ara verilmesi halinde ara verme süresi boyunca, katılımcının birikiminden ek yönetim gideri kesintisi yapılabilecek.
Katkı payları üzerinden azami yüzde 2 oranında yönetim gider kesintisi yapılabileceğine ilişkin hüküm yönetmelikten çıkarılırken, kesintilere ilişkin yeni düzenleme yapıldı.
Sözleşmenin ilk 5 yılında "giriş aidatı" ve "yönetim gider kesintisi" adı altında yapılan toplam kesinti tutarı, her yıl için aylık brüt asgari ücretin yüzde 8,5'ine karşılık gelen maktu tutarı aşamayacak. Sözleşmenin 6. yılı ve sonrası için ise ilgili yönetmelik maddeleri kapsamında kesinti yapılamayacak. Sözleşmenin yürürlük tarihinden itibaren yapılacak toplam kesinti tutarı, 6. yıl ve sonrası için "sözleşme kapsamında devlet katkısı hesabında bulunan tutarın belli bir oranına karşılık gelen tutarı" geçemeyecek.

FON TOPLAM GİDER KESİNTİSİNİN İADESİ
Emeklilik şirketi, fon toplam gider kesintisini sözleşmenin 6. yılından itibaren yıllık yüzde 2,5 oranında katılımcıya veya katılımcının bireysel emeklilik hesabına iade edecek. 7-14. yıllar arasındaki oranlar, her yıl için, bir önceki yılda geçerli olan iade oranının 2,5 puan artırılması suretiyle uygulanacak. 15. yıl ve sonrası için bu oran yüzde 25 olacak. İade oranı belirlenirken 1 Ocak 2013'ten itibaren sözleşmede geçirilen tüm süreler dikkate alınacak.

Kesintinin hesaplanma tarihi itibarıyla mevcut bulunan birikimin yüzde 1,1'in altında kalan kısmı için iade işlemi gerçekleştirilmeyecek.

Müsteşarlıkça, Sermaye Piyasası Kurulunun uygun görüşü alınarak belirlenecek usul ve esaslar çerçevesinde, fon türleri için yapılacak performans kesintisi ve fona ilişkin zorunlu giderlerin karşılanmasına yönelik kesintiler, söz konusu iade işleminin dışında olacak. Müsteşarlık, Kurulun uygun görüşünü alarak fona ilişkin zorunlu giderlerin karşılanmasına yönelik kesintilere üst sınır getirebilecek.

Sınırlamaların aşılıp aşılmadığı şirket tarafından ilgisine göre her sözleşme yılı sonunda veya sözleşmenin sonlandırılması anında kontrol edilecek. Şirket tarafından yapılan kontrolde ilgili sınırlamaların aşıldığının tespiti halinde aşan tutar takip eden 5 iş günü içinde ilgisine göre katılımcıya veya katılımcının bireysel emeklilik hesabına iade edilecek. İadenin katılımcının bireysel emeklilik hesabına yapılması durumunda, iade edilen tutarın iade tarihi itibariyle katılımcının bireysel emeklilik planlarında belirtilen fon dağılım oranları dikkate alınarak ilgili fonlara aktarımı sağlanacak. İadelerin gecikmesinden kaynaklanan zararlar şirketçe karşılanacak.

Müsteşarlık, 0-5 yıl arası ile 6. yıl ve sonrası için belirlenen yönetim gider kesintisi ve giriş aidatı ile fon toplam gider kesintisine dair iade oranını kapsayan maktu ve nispi tutarları, izleyen takvim yılının başından itibaren geçerli olmak üzere yüzde 50'sine kadar (yüzde 50 dahil) artırmaya veya azaltmaya yetkili olacak.

Bu arada 1 Ocak 2016 tarihinden önce yürürlüğe giren ve bu tarih itibarıyla halen yürürlükte bulunan sözleşmelerde yer alan giriş aidatına ilişkin hükümler, ertelenmiş giriş aidatına ilişkin tutar ile sınırlı olmak kaydıyla sözleşme sona erene kadar geçerli olacak.

Devlet katkısı ile ilişkilendirilen kesintilere ilişkin üst sınır kontrolü ile fon toplam gider kesintisine ilişkin iade işlemi 1 Ocak 2021 tarihinden itibaren uygulanacak.