Oluşturulma Tarihi: Temmuz 20, 2008 00:00
Artan ham petrol fiyatlarının yanı sıra yüksek vergi oranları nedeniyle dünyanın en pahalı benzinini tüketen ülkelerden biri olan Türkiye’de yılın ilk 5 ayında benzin satışları, bir önceki yılın aynı dönemine göre yaklaşık yüzde 10 düştü.
Buna karşılık Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, Ocak-Mayıs döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 21,4 artışla 386 bin 933 taşıtın trafiğe kaydı yapıldı.
10 zam, 4 indirimUluslararası piyasalarda yılın başında 100
dolar seviyelerinde olan ham petrolün varil fiyatı Temmuz’da 140 dolara kadar ulaştı. Petrolde yüksek oranda ithalatçı olan Türkiye’de akaryakıt fiyatları da artan ham petrol fiyatları paralelinde artmaya devam ediyor. Yılın başında litresi 3.10 YTL seviyelerinde olan 95 oktan kurşunsuz benzinin litre fiyatı 3.61 YTL düzeyine kadar yüksekli. Yılbaşından bu yana benzinlerde 10 defa zam yapıldı, 4 kez de indirim gördü.
Satış yüzde 10 düştüPetrol Sanayi Derneği (PETDER) verilerinden yaptığı derlemeye göre, artan akaryakıt fiyatları özellikle benzin satışlarını olumsuz etkiledi. Bu yılın Ocak-Mayıs döneminde 1 milyon 139 bin 308 metreküp benzin (95 oktan kurşunsuz, 97 oktan ve üzeri kurşunsuz, katkılı kurşunsuz benzinler), 5 milyon 995 bin 325 metreküp motorin satıldı. 2007 yılının ilk beş ayında 1 milyon 263 bin 281 metreküp benzin, 5 milyon 833 bin 529 metreküp de motorin satılmıştı. İki yılın ilk 5 ayları karşılaştırıldığında bu yıl bir önceki yılın aynı dönemine göre benzin satışlarının yüzde 9,8 azaldığı, motorin satışlarının ise yüzde 2,8 arttığı görüldü.
Trafiğe kayıtlı araç arttıArtan benzin fiyatları ve benzin satışlarını azaltsa da Türk halkı taşıt almaya devam ediyor. TÜİK verilerine göre, bu yılın Ocak-Mayıs döneminde 386 bin 933 adet taşıtın trafiğe kaydı yapıldı. Mayıs sonu itibariyle Türkiye’de trafiğe kayıtlı toplam 13 milyon 380 bin 163 adet taşıtın yüzde 49’unu otomobil, yüzde 15,5’ini motosiklet, yüzde 14,8’ini kamyonet, yüzde 10’ını traktör, yüzde 5,5’ini kamyon, yüzde 2,8’ini minibüs, yüzde 1,5’ini otobüs, yüzde 0,3’ünü ise özel amaçlı taşıtlar oluşturdu.
Ürün bazında satışlarAkaryakıt satışları ürün bazında incelendiği zaman Ocak-Mayıs döneminde 95 oktan kurşunsuz benzin satışları bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 5.75, 97 ve üzeri oktan kurşunsuz benzin satışları yüzde 14.05, katkılı kurşunsuz benzin satışları yüzde 47.69 oranında azaldı. Aynı dönemde düşük kükürtlü motorin satışları yüzde 35.09 arttı, normal motorin satışları ise yüzde 3.48 düştü. Gazyağı satışları yüzde 15.69, kalorifer yakıtı satışları yüzde 0.07 oranlarında azalırken, 6 numaralı fuel oil satışları da yüzde 33.69 arttı.
Akaryakıt fiyatlarının yüzde 70’i vergiTÜRKİYE’de akaryakıt fiyatlarının yaklaşık yüzde 70’ini Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) ile Katma Değer Vergisi oluşturuyor. Ürün fiyatları; vergilere, nakliye, ana dağıtım şirketi ve bayi karları ile EPDK’nın payının eklenmesi ile elde ediliyor. Fiyatlar 1 Ocak 2005 itibariyle tamamen serbest piyasada ulusal ve uluslararası petrol fiyatlarındaki hareketlenmelere göre belirleniyor. Akaryakıttaki yüksek vergileri eleştiren sektör temsilcileri, "kaçak akaryakıtçılar bu fırsatları değerlendiriyorlar. Sektörde istikrar için, akaryakıt fiyatları makul seviyeye çekilmeli" diye konuştular.